Tüfek icat oldu mertlik bozuldu misali internet keşfedileli beri piyasa altüst oldu, hiç bir şeyin peşinden yetişilemez, para yetiştirilemez, gelecek öngörülemez oldu. Ozanın tüfekten kastı ateşli silahlardır. Uzaktan nişanlayıp avladığınız, habersiz bir şekilde pusuya düşürdüğünüz, arkadan vurduğunuz insanların dramına yöneliktir. Kılıçla gürzle, ok yay ve mızrakla karşılıklı atışıp çekişilirken ateşli silahla uzaktan avlanma durumu hasıl olmuştur ve bu durum ne mertliğe civanmertliğe ne yiğitliğe sığar olmuştur tam aksine bu değerlere halel getirmiştir.
...

Günümüzdeki internet de bir nevi tüfek misalidir. Hani internet üzeri satışlar var ya hemen her türlü olanı ev arsa arazi aklınıza ne gelirse otomobil, elektronik araç gereç beyaz eşya haketmediği fiyatı yaşıyor. Beş para edecekken on paraya satılıyor. Her yükseldiğinde talep artıyor. Bir şeyler bahane edilerek rakam abartılıyor. Bu noktada sınır tanınmıyor, olan gariban alıcıya oluyor, zaten alım gücü sınırlıyken tam on ikiden vuruluyor bir de bu yollu soyuluyor.
...

Eğer bir sınırlama getirilmez ise, bu böyle sürer gider, isteyen istediği fiyatı yazarsa fiyat artışları durmaz yerinde saymaz. Bunun nedeni etkileşim. İletişimin hızlılığından kaynaklı yaklaşım. Bir satıcı bir sitede bir rakam görüyor, kendisi onun üzerinde bir fiyat koyuyor. Binse bin yüz yazıyor. Bin yüzü gören yüz artırıyor bin iki yüz diyor ve fiyat alıp başını gidiyor, tırmandıkça tırmanıyor, çıktğıı yerden tekrar dönmüyor. Yazılan rakam geldiği yerde kalıyor. Gelişmelerden hiç etkilenmiyor, ilk fırsatta yukarı doğru gidiyor. Son rakamın üzerinden yürüyor. Fark ederseniz düne kadar lira karşılığı yüz dolar olan ürün yüz elli iki yüz dolardan piyasa buluyor. Hani her şey döviz karşılığıydı. Döviz artışından kaynaklıydı. Bunun böyle olmadığı görülüyor.
...

Bu satıcıların, acentacıların bahaneleri hazır. Yükseğe gidene oynuyorlar. Döviz çıktığında döviz, olmadı faiz, nihai noktada enflasyondaki artış bahane ediliyor ancak fiyatı düşenlerin gerisinden gidilmiyor. Oysa Bitcoin yerle bir, borsa toz çamur, altın ve gümüşte ise aynı seyir hep stabil.
...

Bu işe bir çözüm diyoruz. Böyle gitmesin istiyoruz. Boşluk olmasın birileri gereksiz kazanmasın, başkaları durup dururken kaybetmesin diyoruz. Somut fiyat artışlarına sözümüz yok ancak bu yönlü olana da dur denilsin gem ve set vurulsun piyasa kontrol edilsin çağrısında bulunuyoruz. Ülkede serbest pazar ekonomisi var, fiyatlara müdahale edilemez denilse de bu farklı bir şeydir, yeni bir durumdur.
...

İkinci el araç lastiğinin bile bu piyasada bu yolla pazarlandığı en basit bir örnektir. Diğerlerini varın siz düşünün.


Kemal GÜL
19.06.2022