Hukuk fakültesinde bir öğretim görevlisi derse girer ve bir öğrenciye adını sorar, öğrenci “Ali” diye cevap verir.
Öğretmen bir anda,
“Defol bu sınıftan, bir daha asla dersime gelme! Bir daha seni dersimde görürsem fena yaparım” der.
Bütün öğrenciler şaşkınlık içindedir, neye uğradığı şaşıran Ali de sınıfı söylene söylene terk eder.
Herkes ne olduğunu anlamak için beklemektedir hiç birinden tek bir ses bile çıkmaz, sınıfı bir uğultudur alır. Çünkü herkes birbirine kendine göre bir yorum yapmaktadır…
Hoca sınıftaki uğultunun yerini sessizliğe bırakmasını beklerken ileri geri yavaş yavaş dolaşmaya başlamış bütün öğrencileri şöyle biraz süzdükten sonra, tabi bu arada herkes göz temasından kaçınıyormuş. Neden sonra sessizlik olunca hoca derse başlar.
“Kanunlar ne için vardır?” diye sorar. Öğrenciler birbirlerinin yüzüne bakarlar. Bazıları bu ne rahatlık diye geçirir içinden…
Bir çok cevap gelir: Bir öğrenci düzeni korumak, diğeri toplumda yaşayan bireylerin hak ve hürriyetini sağlamak için, öbürü yaşam haklarını idame ettirmek, bir başkası devlete güveni, o devletin saygın bir vatandaşı olduğunu göstermek için, bir diğeri her yerde hakkını yasalar çerçevesinde arayacağını bilmek ve devletin vatandaşına haklarını nasıl arayacağını göstermek için vb gibi cevaplar…
Hoca başka diye tekrar sorunca bir öğrenci de “Adalet için” diye cevap vermiş.
Bu cevabı verene hoca parmağı ile işaret ederek “İşte aradığım cevap bu dercesine “ peki az önce arkadaşınıza adaletsiz davrandım mı? ”, herkeste aynı cevap “evet hocam”.
Öğretim görevlisi sınıf kapısını açarak dışarıdaki öğrencisini içeri alır ve teşekkür edip yerine geçebileceğini söyler, herkes bunun bir senaryo, oyun olduğunu anlar.
Fakat hoca son sözlerini söylememiştir henüz;
“Peki buna hepiniz şahit oldunuz, neden tepki göstermediniz, bir açıklama istemediniz, arkadaşınızın hakkını savunmadınız?
Oysa, uygar bireyler haksızlık karşısında tepkisini koyabilme cesaretini gösterebilenlerdir.
Herkes susar çıt yok. Hoca bakın sevgili arkadaşlar, bu olaydan hepinizin çıkarması gereken bir öğüt var, bunu size 100 saat sınıfta ders versem anlatamazdım der ve son sözlerini söyleyip dersi bitirir.
“Asla bana dokunmayan yılan bin yaşasın zihniyeti de olmayın, o yılan bir gün mutlaka sizi de sokacaktır.”
“Adaletsizliğe şahit olup göz yuman insanlar haysiyet ve onurlarını kaybetmeye mahkûmdur.”
“Bir şahsa karşı yapılan haksızlık, herkese karşı yapılmış bir tehdit demektir.”
Adalet isteyen, adil davranır. Kanunlara uygun davranır. Çünkü kanunlar: Yasalar, tüzükler, yönetmelikler birer hukuk kuralıdır. Yürürlükte olan hukuk kurallarının tümüne mevzuat denir. Dar anlamında yasa, yasama organınca yapılan yasa adıyla gerçekleştirilen işlerdir. Hukuk karşılıklı hakları ifade eden üst mefhumdur, yasa ise bu hakları koruyan ve belirleyen kuralları ifade eder ve adalet için vardır…
Dilimize Yunancadan geçen kanun kelimesi ilk kez Pisagor ve Herakletos’un kaleme aldığı eserlerde kullanılmıştır. Antik Yunan’da doğanın değişmez kuralları anlamına gelen bu sözcük, hukukta ise yasa ile eş anlamlıdır.
Kanun, toplum düzenini oluşturmak ve asayişi sağlamak için hazırlanmış yazılı hükümlerdir. Toplumdaki her fert, istisnasız kanunlara uymak zorundadır. Uyulmaması durumunda para cezası, tahdit (sınırlama), hak mahrumiyeti, hapis cezası gibi farklı cezai yaptırımlar uygulanır. Türkçede ’’Orman Kanunu’’ şeklinde kullanılan bir kalıplaşmış ifade bulunmaktadır. Orman Kanunu, herhangi bir kuralın olmadığı, güçlü olanın her zaman haklı olduğu yerler için kullanılır. Genellikle kabile devletlerde ve toplumlarda çokça görülür.
Yasaların uygulanma oranı, bilinçli ve uygar toplumlarda daha yüksektir. Herkes yasa önünde eşit olmalıdır. Böyle olmayan toplumlarda adaletten söz edilemez. Yasalar üstünlerin hukukunu değil, hukukun üstünlüğünü korumalıdır. Bir düşünürün dediği gibi yasalar örümcek ağı gibi olmamalı. Zayıfın yakalandığı, güçlünün delip geçtiği…
Selamım yaşantısında hakkı, hukuku savunan, haksızlık karşısında kıyam yapan, yalnız kendine adil olmayanlara gitsin…
ESEN KALIN, HOŞ KALIN.
Abdullah HAKTANKAÇMAZ
[email protected]