Emperyalizm din adamlarını kullanmadaki maharetini bu toprakların özgür ve egemen kılınması savaşında vermiştir, ve vermeye devam etmektedir.

Mustafa Kemal’in milli mücadele yıllarında karşısına çıkan en büyük engel ’’emperyalizmin uşağı olmuş ’’ bazı din adamlarıydı.

Bunların başında İngilizlerin kontrolünde kurulan İngiliz Muhipleri Cemiyeti’nin kurucuları arasında bulunan ajan Rahip Rober Frew’le birlikte sakalı ve cübbesiyle Sait Molla’yı görmemiz tesadüf değildir.

İslam Teali Cemiyeti üyeleri olan Şeyhülislam Mustafa Sabri Efendi, Said Nursi, İskilipli Atıf Huca’nın Türk ordusu Yunan’la savaşırken Yunan tayyareleri ile Yunanla yapılan savaşı kınayan bildiriler dağıtması tesadüf değildir.

Mustafa Kemal, Yunan ordusuna karşı var olma savaşı verirken Damat Ferit Hükümetinin Adliye Nazırı Bosnalı Rüştü, evinde topladığı müslümanlara ’’Yunan ordusunun galip gelmesi için dua ettiriyordu.’’

Mustafa Kemal’in ve kahraman Türk ordusunun verdiği milli mücadeleye karşı Şeyhülislam Dürüzade Abdullah Efendi’nin verdiği ’’bu savaş batıldır, Mustafa Kemal’in ordusunda savaşıp ölenler kafirdir, padişahın yanında Mustafa Kemal’e karşı savaşıp ölenler şehittir.’’ fetvası da emperyalist işbirliğinin bir eseridir.

Ancak Anadolu’da Mustafa Kemal’in önderliğinde başlayan Milli Mücadele Hareketi, ırkçı olmayan, etnik, bölgesel ve mezhebi kaygılardan uzak, Türk milleti’nin varlığını ve bağımsızlığını korumak için maddi- manevi tüm imkanlarını seferber ettiği İstiklal Savaşı idi. Bu nedenle, milli mücadelemiz, islami anlayıştan yoksun değildi.

O dönemde, Anadolu’daki pek çok din adamı, müftü ve hocaların milli mücadele fikrinin doğuşunda önemli bir rol oynadıklarını görmekteyiz. Kurtuluş Savaşı kıvılcımını ateşlemekle kalmayan kimi din adamları, din, vatan ve millet uğrunda canla başla mücadeleye katılmışlardı.