Eğitim durumunuz ne olursa olsun, küçük yaştaki çocuğunuz ya da torununuz karşısında kendinizi bilgisiz hissettiniz mi? Ben hissettim. Torunum karşısında ne bilgisayar ne de cep telefonu kullanımı konusunda kendimi yeterli göremedim. Denilebilir ki, bundan daha güzel ne var? Çocuklarımız bizleri her zaman aşacaktır. Aşmalıdır da. Çok doğru düşünüyorsunuz. Ama bir de madalyonun öbür yüzüne bakalım.

Baş döndürücü bir şekilde gelişen teknoloji özellikle bilgisayar, televizyon, cep telefonu, dijital kamera ve fotoğraf makinelerinde çok hızlı değişiklikler getirmekte ve bu değişiklikleri çocuklarımız bizden daha önce kavramaktadırlar. Bizden avantajlı olarak çocuklarımız veya torunlarımız daha bebekken bu tür elektronik eşyalarla tanışmışlar ve hatta onların oyuncak minyatürleriyle birlikte hayatla tanışmışlardır. O nedenle de bizden daha çok bunları kullanmayı öğrenmeye yatkındırlar. Bizden daha çabuk öğrenirler. Bu duruma eğitim psikolojisinde “zaman kayması” denir.

Anlayacağınız, öğretici biz olmamız gerekirken, aksine biz onlardan öğreniriz. İşte sorun da burada başlar. 7-8 yaşındaki bir çocuk yaşı gereği “babam her şeyi bilir” derken, 10-12 yaşlarında “babam aslında pek bir şey bilmiyor” demeye, daha sonraki yaşlarda da “babam aslında hiçbir şey bilmiyor” şeklinde düşünmeye başlayacaktır. Bu durum, giderek babasına olan güveni kaybetmeye ve sonunda da babasını ya da öğretmenini ciddiye almamaya kadar gidebilecektir.
O halde çözüm nedir? Çocuklar ve torunlarla elektronik eşyaların kullanılması ve tanımı için yarışa mı girilecektir? Hayır. Çocuğa, bu teknolojinin yeni olduğu ve kendisinin onu kullanmaya daha yatkın olduğu konusunda eğitici uyarılarda bulunmak en doğrusudur.

Özellikle küçük yaşlardaki çocukları, bilgisayar ve atari oyunları konusunda kontrol altında tutmak gerekir. Bu araçlar, yaşa göre amacı dışında kullanıldığında yarardan çok zarar da verebilmektedir. Bilgisayar ve atari oyunlarında çocuk, soyut ve insanüstü kahramanlarla tanışmakta ve giderek kendisini bu tiplemelerle bütünleştirmektedir. Bu durum, hem çocuğun kişilik gelişimini, hem de ruhsal yapısını olumsuz etkileyebilmektedir.

Basındaki şu haber ilginçtir: “Osmaniye’nin Kadirli İlçesi’nde televizyonda izlediği diziden etkilendiği belirtilen ve kendisini sihirbaz sanan 11 yaşındaki çocuğa ruhsal tedavi başladığı bildirildi.”(08.12.2008 Habertürk)

Haberde, çocuğa Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı tarafından, “nedeni bilinmeyen psikolojik atak” teşhisi de konulduğu belirtilmektedir.

Diğer canlılara oranla insan eğitimi zordur. Çünkü insan, hayvanlardan farklı olarak şartlanmalarla değil, öğrendiklerini akıl yürütme ve yorumlama yaparak içselleştirir.

Teknolojik gelişmeler karşısında “zaman kayması” olağan karşılanmalıdır ama öğretmen ve ebeveynler dikkatli olmak durumundadırlar. Birçok sorunun yaşanmaması için çocukların ve öğrencilerin teknolojik ürünleri doğru kullanmaları konusunda ilgililerin, hassas olmaları kaçınılmaz görülmektedir.