Osmanlı’nın son döneminde ölü toprağı serpilmiş gibiydi. Belki başka türlü olmasına imkan yoktu. Çünkü herkes sinmişti. Herkes gerçek düşüncelerini göstermemeyi tercih ediyordu. Tevfik Fikret böyle bir zamanda yalnız gerçek düşüncelerini ortaya koymakla kalmamış, aynı zamanda yepyeni bir şiir tarzı getirmiştir. Serbest müstezat: Basamaklarla yazılan konuşmaların bir mısranın içinde veya bir kaç dizenin içinde gösterildiği, konuşur gibi yazılan şiir. Bunu ’’Balıkçılar’’ şiirinde, ’’Hasta Çocuk’’ta çok iyi görüyoruz. Bir defa şiir tarzına bir yenilik getirmiştir. İkincisi şiire kavgayı getirmiştir.Şiire toplumculuğu, şiire hümanizme getirmiştir. Tevfik Fikret milleti uyandırmak için, onlara güç vermek için kalemiyle savaşmıştır.

’’Ferda’’ biliyorsunuz, ’’yarın’’ demektir. Atatürk yarınlar için yaşayan bir insandır. Gerek Ferda şiirini de, gerekse ’’Sabah Olursa’’ şiirini de Atatürk çok severmiş. Türkiye’nin içinde bulunduğu bu karanlıktan kurtulacağını daima telkin etmiştir Tevfik Fikret. Atatürk’ün kanaati de buydu. Hatta Atatürk’ün orduya ilk girdiği yıllarda Rüştiye’de yani orta okulda daha sonra İdadi’de, Lise’de Tevfik Fikret’in bu şiirlerini okuduğu ve özümsediği söyleniyor. Diyor ki mesela ’’Sabah Olunca’’ şiirinde güçlü bir el gelecektir bu memleketi kurtaracaktır!

Atatürk bu güçlü el benim diyor. Tevfik Fikret’in Atatürk üzerindeki etkisi doğrudan doğruyadır.Tevfik Fikret aydınlanmanın şairidir. Namık Kemal vatan şairidir. Ama aydınlanma fikrini
Türkiye’de ilk kez ifade eden ve şiirlerinde bunu yansıtan insan Tevfik Fikret’tir. Türk aydınlanması ışığı, güneşi, muhakkak ki Atatürk’tür.Ama Atatürk’e bu ışığın ilk pırıltılarını veren de Tevfik Fikret’tir.