Sıklıkla kullanılan bir deyimdir. Karmaşık, içinden çıkılamaz bir durum olduğunda at izi it izine karışmış, içinden çıkılmaz bir hal almış denilir. Yani iyiyle kötünün, yanlışla doğrunun, olumluyla olumsuzun ayırdının yapılamadığı bir durumdur bu. Kim fayda sağlamış, kim zarar görmüş netligi bilinmeyen bir husustur.
...

At izi it izine bazen nedensiz yere bilinmeden, hiç farkında olunmadan, bazen de bilerek ve isteyerek karıştırılır ki her ikisinin sonuçları birbirinden farklılık arzeder. Bu balık ağının veya ip yumağının birbirine dolaşması gibi bir mesele. Hani balıkçıları ağı çözerken izleriz, ne karmaşık bir işmiş bu deriz, yaptıkları işin ne zor bir şey olduğunu söyleriz ya; benzer bir durum da ipin birbirine girmesi ve bunun ayrılarak tekrar sarılması gibi bir şey.
...

Bilmeden at izinin it izine karışması masumane olan bir şeydir. Tüm tesadüfler bir araya gelir ve iş içinden çıkılmaz bir hal alır. Sonrasında ayıkla pirincin taşını ayıklayabiliyorsan. Ancak şuurlu ve istenerek bir karmaşa varsa bir işte bunun müsebbipleri bellidir ve kasıtlı olarak işe el atılmış ve karmaşa yaratılmıştır. Ancak bu yapılırken geride iz işaret bırakılmaz. İşin içinde kimler var, kaçı içinde kaçı dışında bilinmez, geride delil bırakılmaz, ne olup bittiği anlaşılmaz. Sonucunda kendileri için mutlak bir kazanım, muhatapları için ise ciddi bir kayıp vardır.


Kemal GÜL
01.05.2021