Dünya hep iyi ve iyilik, kötü ve kötülük üzerine kuruludur. Ancak tercih iyiden yanadır. Fakat kötü olmasa iyinin kıymeti bilinmez, ona gereken değer verilmez.
......

İşte bu bağlamda; iyinin kadrinin ve kıymetinin bilinmesi hususunda filozof Farabi’nin bu sözü öne çıkıyor. Iyi öldü gitti diye arkasından ağlamayın, karalar bağlamayın, yas tutup eve ocağa kapanmayın yani kendisi için üzülmeyin diyor. Öldü gitti o. Ölümlü dünyada bundan daha olağan bir şey yok. Ancak bir husus çok önemlidir. O kişinin yaşadığı toplum için neler yapabileceğini, ona neler kazandırabileceğini bir düşünün işte esas onun için üzülün diyor. O toplumun neler kaybetmiş olabileceğini düşünerek ağlayın diyor.
......

Bu düşünce yalnız Farabi’ nin yaşadığı dönem için olsa gerek. Ya da ışığın insanı ve insanlığı aydınlattığı, iyinin kötüye tercih edildiği dönemler için olsa gerek. Yoksa iyi kimin umurunda; iyi olmuşsun, düzgün ve tutarlı olmuşsun bu kimin meselesi. Her zaman olmasa da çoğu zaman rağbet kötüye, zorbaya. İnsanların üzerine gidene, onu ezenedir.
......

Toplumlar iyi ve iyiliğin değerini bildiği sürece bu söz geçerlidir. Şöyle bir gerçeği de unutmamak gerekir. İyinin kıymeti bilinmese, yaşadığı toplum tarafından gereğince anlaşılmamış olsa bile onu var eden, dünyaya getiren taşıdığı ruha bu bedeni giydiren onun önemini bilir. Ona göre de mükafatını verir. O nedenle iyiler iyi olarak kalmaya, iyi şeyler yapmaya ve kazandırmaya devam etmeliler. Döneminde olmasa bile ilerde, farklı bir devirde anlaşılacağını, kendisine gereken değerin verilebileceğini bilmelidir.

Kemal GÜL
28.03.2021