Bazen sözcüklere takılırız, kim nasıl kullanıyor ona dikkat ederiz, doğru mu değil mi onu tartışırız. İşte onlardan biri stepne sözcüğüdür. Stepnedir sözcük ama daha çok istepne olarak kullanılır. Hatta istetme denildiğine de rastlarsınız.
......................................................................

Kullanımı kısmen zordur stepnenin o nedenle çözüm üretiriz. Başına i harfi getirilirek stepneyi istepneye dönüştürürüz ve kolaylıkla ifade edilir hale getiririz. Bize göre bir çözüm şekli bu. Anlamı mı sözcüğümüzün? Yedek demektir. Terkinizde bağajınızda, ambarınızda, sandığınızda, kesenizde, kasanızda bulunan malzeme anlamındadır. İlk akla gelen aracın yedek lastiğine ilişkin ama bu sözcük bir çok mevzuda kullanılabilir. Stepnenizde ne var denilse back raundunuzda, yani arka planınızda olan sorulmuş gibi düşünün. Bu nedenle farklı alanlarda kullanılabilir stepne.
...................................................................

Benzer bir diğer sözcük ise stop. Yabancı dillerden stop olarak geçmiş ama biz istop olarak uyarlamışız dilimize. Durdurmak anlamındadır stop. Çalışan, hareket halinde olan aracın veya cihazın durdurulması manasındadır. Yaygın kullanımı istoptur. Ortaokul yıllarında takıldığım da olmuştur sözcüğe. Stop and look olarak yer almıştı dil kitabımızda. Nedense hoşlanırdım kullanımından. Dur ve bak. Sola bak önce, sonra sağa, tekrar sola yol boşsa geç talimatıydı. Bir trafik kuralı hatırlatması gibiydi.
..................................................................

Farklı konulara giriyoruz ama mahsuru yok sanırım. Hep aynı çizgide gidilmez. Düz bir rotada ilerlenmez. Her gün aynı yemek yenmez.
..........................................................

Sözcüklerin farklı kullanımına ilişkin anlam meselesi ise benim yorumum. Mutlak budur denilmiyor fark ederseniz, bu anlamlar da çıkarılabilir ifadesi kullanılıyor. Dediğim gibi düz rotada ilerlemiyoruz. Sapmalar, gel gitler yaşayabiliyoruz. Bunu biraz Mazhar, Fuat, Özkan’ın şarkıları gibi düşünün. Tat alıyorsanız teferruata fazla takılmayın.

Kemal GÜL
01.02.2021