BEHLÜL’Ü DANENDE- SOĞAN

Arap,İran ve Türk edebiyatında birçok behlül’ü dana,danende hikayeleri ya da kıssaları
mevcuttur.Behlülü danende hazretleri’nin miladi 850 li yıllarda Bağdat’ta Abbasi halifesi
Harun Reşit zamanında yaşadığı rivayet edilir.Birçok kıssa onun tarafından söylenmiş
olduğu gibi zaman içinde yine birçok ibretlik hikayeler de ona mal edilmiştir.
Aşağıda anlatacağımız soğan hikayesi de bunlardan birisidir.
Bir gün fakir bir adam Behlül’ün yanına gelir Ey Behlül’ü Danende (Akıllı,bilen,bilgili)
bana yardım et ömrüm hep fakirlik içinde geçti bana güzel bir fikir verki bu fakirlikten
kurtulayım dedi;Behlül adamın haline baktı ve ona yardım etmeye karar verdi.Adama
dedi git neyin var neyin yok hepsini sat demir al bir yıl bekle sonra sat dedi.Adam gitti
ve yiyeceğine yeter bir miktar malını ayırıp geri kalan her şeyini satarak demir aldı
depoya yığdı 1 yıl bekledikten sonra onu sattı ve iyi para kazandı,zengin olmuştu.
Yine bir gün Behlül’ü gördü bu defa alay eder bir eda ile" ey Behlül’ü Divane benim
bir miktar param var neye yatırmamı tavsiye edersin" dedi;Behlül ona dedi “Git soğan al
yığ depoya ara sıra da su serp bir yıl sonra çıkar sat”dedi adam gidip bütün kazancını
soğana verdi ve deposunu soğanla doldurdu,ara sıra da suladı bir vakit sonra depodan
pis kokular gelmeye başladı adam gidip depoya baktığında soğanların çürüdüğünü gördü.
Can hıraş bir sesle feryat ede ede Behlül’ü aramaya başladı ve nihayet onu bulmuştu ona;
Ey Behlül ne yaptın verdiğin fikirle ocağımı söndürdün bütün varlığımı kaybettim dedi.
Behlül sakin bir halde"Bana ilk önce bilgili behlül dedin bende sana bilgili bir fikir verdim,
ikinci gelişinde deli Behlül dedin bende sana delice fikir verdim şimdi suç benim verdiğim
fikirdemi,senin bir delinin fikrine göre hareket etmendemi?
diyerek bize hem düşündüren hem de ibretlik fikirler vermektedir.