KIYILARIMIZ
Yusuf Yılmaz
Yıl 1979. Trabzon’dan Erzurum’a gidiyoruz. Tır şoförü Hasan Velioğlu yanında Beşikdüzü eski belediye başkanı Osman Dilek beyle birlikte, Zigana Dağını aşıp Erzurum’a ulaşacağız.
Dün gibi aklımda.
Hasan Ağabey sordu:
-Osman Ağabey bu dağda niye bu kadar viraj var?
- Bu kıyıyı görüyor musun?
-Evet
- Buranın içe doğru olan kısmı hep balık yuvası. Balıklar yavrularını bu kıyılara bu dağların altındaki kayaların arasına bırakırlar. İstemediğin çeşitte balık türleri buralarda yüzer.
Denizden çıkan balıklar, tıpkı bizim yaylalara çıkmamız gibi, bahar gelince, suyu yara yara, dans ede ede, yukarı doğru hücum eder . Balıklar büyür kış gelmeden tekrar denize iner. Karadeniz’in kıyıları dünyanın en güzel en temiz yerleridir. Buralar oksijen deposudur. Bu kıyılar yeşille mavinin kucaklaştığı yerlerdir. Tam yirmi üç çeşit balık türü vardır buralarda.
Sohbet gittikçe koyulaşıyordu.
Simdi düşünüyorum da hangi el bu kıyılarımızı bozdu? Bu akıl hangi kafadan çıktı?
Bu güzelliği kim nasıl çirkinleştirdi?
Bu kafaların medeni dünyadan hiç mi haberi yoktu?
Her şeyde olduğu gibi yine rant yine doymak bilmeyen vahşi kapitalizm
cennete benzeyen kıyılarımızı cehenneme çevirdi.
Başka yol bulamadılar mı?
En basit düşünceyle bu yol üç beş kilometre yukarıdan vurulsa aynı zamanda bu yola paralel tren yolu geçseydi daha doğru olmaz mıydı. Böylece hem kıyılarımızı bu canavarların elinden kurtarılır hem de yukarıda yeni yerleşim yerleri kurulurdu. Yaylalarımız, dağlarımız değerlenir, kıyılardaki şehirlerimize sıkışıp kalmazdık.
Hazine arazilerimizin çoğu bu kıyı şeridinde olduğu için, plan ,program, proje uygulansaydı, kanun tanımayan “Toki” denilen inşaat şirketi, buraları, yetkilileri de arkasına alarak betonlaşmayla, rant alanı haline getirebilir miydi? Okullar, camiler, tarihi miraslarımız yıkılıyor. Yerine mimari özelliği olmayan ucube binalar dikiliyor. Halk, gelen geçen herkes, bu çirkinliği görüyor ama bir şey yapamıyor.
Karadeniz’in kıyıları, yaylaları, genellikle Araplara peşkeş çekiliyor.
Bir gün deniz hakkını alacak. Buzullar ısınıp deniz kabaracak.
İlim adamları böyle söylüyor.
Hiç olmazsa onlara kulak verelim.
Bu arada Rize ve Artvin’de köylü vatandaşlarımızın verdiği doğa mücadelesini canı gönülden destekliyorum.