Dünya ile ahret iki evdir; her insanın ilk evi dünyadır son evi de ahiret.
Şu an sonu yokluk olan dünya evindeyiz, dünyayı görüyor ve onda yaşıyoruz.
Fakat ebedi kalacağımız ahreti göremiyoruz. Ahreti niçin göremiyoruz?
Görüyoruz aslında, fakat farkında değiliz. Çünkü kendimizi yeterince tanımıyoruz.
Ahret, insanla beraberdir. Şöyle ki:
İnsan ruh ve bedenden ibaret bir varlıktır.
Canı, aklı, anlayışı ve dini, ahrete aittir, bedeni ise toprağındır.
Canın istekleri farklıdır, tenin istekleri farklı.
Ten, dünyayı isterken, ruh ahreti ister; çünkü ten dünyaya ait, ruh ise ahrete.
Her iki âlem insanda tevhit kılınmıştır; insan her iki âlemi de varlığında taşır.
Tende her varlık aslını arar, onunla meşgul olur.
Ölüm gelip çattığında can hemen ahret evine, arşa çıkarken, ten de aslına koşar, mezara gömülür ve toprağa karışır.
“Her şey aslına döner.”
Gökler, ahreti simgeler, yeryüzü vücutları.
Gökler, ruhani varlıkların, yeryüzü cismani varlıkların mekânıdır.
Ruhaniler gökyüzündeyken nefsin adamları da yeryüzündedir.
Gökyüzü meleklerle yerin altı ve üstü ise şeytanlarla dolu.
Her çeşit rahmet ve nimet gökten inmekte, ne kadar sıkıntı varsa, yerden bitmekte.
Vücut yeryüzü, can gökler…
Yedi kat gök cansa, yedi kat yer de ten.
Her türlü iyilik ve hüner candan çıkıp tene gelir, her türlü kötülük ve günah da tenden doğup canı karartır.
Canın istedikleri cennetle, tenin istedikleri cehennemle uygunluk gösterir.
Vücut kafese benzer; ahrete ait can, kafesteki kuştur; can, ten kafesinden kurtulup bir an önce ebedilik ülkesine, ahrete, gitmek ister.
Hepimiz kendimizden biliyoruz; canımız bir yerde karar kılmaz, daima bir yerlere gitmek ister, işte bu canın sılayı, ahreti özlemesidir.
Fizik varlığı şimdiden toprak bilmeli, cana, canan olmaya bakmalıdır; çünkü insan odur. (M.Talât Uzunyaylalı)