“Adalet”
Kelime anlamı; Hak ve hukuka uygunluk; hak ve hukuku gözetme ve yerine getirme; doğruluk. Adil olma durumu…
Adalet, sosyal ve akıllı bir varlık olan insanların, toplu olarak mutlu, huzurlu ve güven içerisinde yaşayabilmeleri için gerekli olan ilk kurallardan birisidir.
Mahkeme duvarlarında yazılı olan bir söz vardır,“Adalet Mülkün Temelidir” Burada “mülk tek başına kullanıldığı zaman ev, dükkân, arsa, arazi gibi taşınmaz mal anlamına gelse de, bu söz içerisindeki mülk” Devlet anlamına gelmektedir. “Adalet Devletin Temelidir”
Eğer bir devlette adalet kuralları tam işlemiyorsa, o devlette yaşayan insanlarda huzur, güven, mutluluk aramak da mümkün değildir.
O toplumda yaşayan bireyler haksızlığa uğradıkları zaman, hakkının verileceği, haksızlık yapıp suç işlediği zaman da suçun karşılığı olan cezaya çarptırılacağını bilecek ki, o insanlarda huzur güven ve mutlu bir yaşamak için inanç olsun.
Allah(cc) Kutsal kitabında;
__(Nisa Suresi, 135. Ayet) Ey iman edenler, kendiniz, anne-babanız ve yakınlarınız aleyhine bile olsa, Allah için şahidler olarak adaleti ayakta tutun. (Onlar) ister zengin olsun, ister fakir olsun; çünkü Allah onlara daha yakındır. Öyleyse adaletten dönüp heva (tutkuları)nıza uymayın. Eğer dilinizi eğip büker (sözü geveler) ya da yüz çevirirseniz, Şüphesiz Allah, yaptıklarınızdan haberi olandır.
__"(Hadid Suresi, 25)"Andolsun, Biz elçilerimizi apaçık belgelerle gönderdik ve insanlar adaleti ayakta tutsunlar diye, onlarla birlikte kitabı ve mizanı indirdik. Buyurmaktadır.

Yine Adalet hakkında söylenen birçok söz vardır;
__“Bırakın adalet yerini bulsun, isterse kıyamet kopsun.” Freud
__“Haksızlık yapıp tüm insanlarla birlikte olmaktansa, adaletli davranıp tek başına kalmak daha iyidir.” Gandhi
__“Adalet ancak hakikatten, saadet ancak adaletten doğabilir.” Anatole France
__Adaletin olmadığı yerde ahlak da yoktur. Montaigne
…

Okuyunca hoşuma giden, son yıllarda Türkiye’de adalet ile ilgili yorumlarda sıkça dile getirilen, bir efsaneyi paylaşmak istiyorum.

Berlin’de Hâkimler Var

Alman Kralı II. Frederick 1750 yılında Potsdam’dan geçiyor. Orayı çok beğeniyor ve “Bana şuraya bir saray yapın” diyor. Ertesi gün adamları gidip bakıyorlar, Kral’ın beğendiği yerde bir değirmen.
Adamlar kapıyı çalıyor, yaşlı değirmenci açıyor.
– Buyrun?
– Bizi Kral gönderdi. Burayı görüp çok beğendi, satın alacak. Kaç para?
– Satmıyorum ki ne parası?
– Saçmalama Kral istedi.
– Bana ne! Ben satmadıktan sonra kimse alamaz ki!
Adamları gelip Kral’a diyorlar ki;
– Efendim beğendiğiniz yerdeki değirmenci deli. “Satmıyorum” dedi.
– Çağırın bakalım bana şu adamı.
Değirmenci gelip, Kral’ın karşısında duruyor. II. Frederick:
– Yanlış anladınız herhalde beyefendi, ben satın almak istiyorum orayı. Kaç para?
– Yoo yanlış anlamadım, adamların da dün bunu söyledi. Satmıyorum!
– Beyefendi inat etmeyin, paranızı fazlasıyla vereceğim.
– Sen koskoca Kralsın, paran çok. Git Almanya’nın her yerine saray yap. Burayı benden önce babam işletiyordu. Ona da babasından kalmış, ben de çocuğuma bırakacağım. Satmıyorum!
II. Frederick ayağa kalkıyor;
– Unutma ki ben Kralım!
Değirmenci bakıyor ve diyor ki;
– Asıl sen unutma ki Berlin’de hakimler var! Hiçbir güç, hiçbir siyaset, hiçbir iktidar kral bile olsa adaletten üstün değildir. Hiç kimse adaletin üstüne çıkamaz. Orada oturamaz.

Potsdam’da Sansosi Sarayı. Saray ve değirmen yan yana. Kral ve değirmenci adaletle komşu oluyor.
Sabahları II. Frederick arka bahçeye çıktığında değirmenci sesleniyor;
– Hey Frederick, ekmek yaptım göndereyim mi?
II. Frederick diyor ki;
“Adalet her sabah bana, sıcak bir ekmek kokusuyla gelirdi” (ALINTI)

ADALET

Mülke temel olmuş, hukukta özde
Temelde toprakta taşta adalet
Olmasın istemem, tek mevsim ’yaz’da
İlkbahar, sonbahar kışta adalet…

Düşünce özgürdür yasağı olmaz
Zincire vurulmaz hücrede kalmaz
O düzen olmazsa kul huzur bulmaz
Kalmasın hayalde düşte adalet.

İşveren işçisi, amir memuru
Yoğursa emekle terle hamuru
Kesermiş diyorlar emir demiri
Uğraşta emekte, işte adalet

Mizan terazisi bir gün kurulur
Yapılan ameller yüke vurulur
İşlenen cürümler, tek tek sorulur
Sanılmasın kalmış, boşta adalet.

Mahir, hakikatten sakın ha şaşma
El sırtına binip engeller aşma
Haksız yere öyle çağlayıp taşma
Her zaman her yerde başta adalet

Mahir Başpınar