31 Martta yapılacak olan Mahalli Yerel Seçimlerinde ülke nüfusunun yüzde 12.29’unu oluşturan engelliler yine yeterince temsil edilme imkânı bulamadı.
Seçime katılacak olan siyasi partiler gösterdikleri adaylar arasında engellilere yine fırsat tanımayarak verdikleri değerin özde değil sözde olduğunu göstermiş oldu.
2018 yılsonu itibariyle resmi olarak 82 milyon 3 bin 882 olan nüfusumuzun yüzde 12.29’unu oluşturan 10 milyon 78 bin 277 engelliden aday gösterilenlerin sayısı neredeyse devede tüy misali hemen hemen hiç yok gibidir.
Her seçim döneminde siyasi düşüncelerini taşıdıkları partilerden gerek belediye başkanlıkları gerekse de meclis üyelikleri için aday adaylığı başvurusu yapan onlarca engelliden adaylığı kabul edilenlerin sayısı bir elin beş parmağını geçmeyecek kadar az olmaktadır.
Listelerde yeterince yer verilmeyerek temsil hakları gasp edilen engelliler, yaşamış oldukları sorunların çözümünde de söz sahibi olamamaktalar.
Engellilerin yerel yönetim kademelerinde yer alabilmesi amacıyla yoğun bir şekilde hak temelli mücadele veren engelli örgütleri bir taraftan da yaşanan sorunlar ile çözüm önerilerinin yer aldığı dosyaları gerek siyasi partilere gerekse de aday olan kişilere kamuoyu aracılığıyla sunuyorlar.
İşte bu engelli örgütlerinin başında 1960 yılından itibaren ülkemizde onurlu bir mücadele veren Türkiye Sakatlar Derneği gelmektedir. Türkiye’nin birçok il ve ilçesinde örgütlenmiş olan Türkiye Sakatlar Derneği tarafından hazırlanan ve kamuoyuyla paylaşılan sorun ve çözüm önerilerinin yer aldığı talepler madde madde şöyledir:
-Konutların dış ve iç tasarımında “uyarlanabilir ve tam erişilebilir konut” kavramından hareket edilmeli, çalışma alanları ergonomik yönden engellilerin de kullanabileceği biçimde düzenlenmelidir. Bu konu yerel yönetimlerin denetimlerinde ve izinlerinde öncelikli maddeler olarak yer almalıdır.
-Eğitim, sağlık, hukuk hizmetlerinden yararlanabilmek için bina girişleri, katlar arasında ulaşım, koridorlar, kapılar vb. gibi iç düzenlemelerde engellilerin, yaşlıların kullanım ve erişimine dikkat edilmelidir.
-Tiyatro, konser, sergi ve sinema salonları gibi kültürel ve sosyal yaşamda önemli yer tutan, alış veriş merkezleri gibi günlük yaşamdaki ihtiyaçların karşılandığı ortak kullanım alanlarında engellilerin ulaşım ve erişimine uygun düzenlemeler hızla sağlanmalıdır.
-Toplu taşıma sistemine ağırlık verilmeli ve bunlardan yararlanabilmenin asgari koşulları oluşturulmalıdır. Toplu taşıma araçları engellilerin kolaylıkla kullanabileceği biçimde biçimlendirilmeli, engelliler bu araçlardan ücretsiz yararlanabilmelidir.
-Duraklar, istasyonlar, iskeleler ve bunlardan araçlara biniş inişler için gerekli donanım ve önlem alınmalıdır.
-Şehir içi ulaşımda sinyalizasyon sistemleri, sesli uyarıcılarla desteklenmeli, geçitler uygun hale getirilmelidir.
-Birleşmiş Milletler, Dünya Sağlık Örgütü tarafından konulan kriterler açısından da sağlıklı bir kent haline gelebilmek için temiz, güvenli, yüksek kalitede fiziksel çevre oluşturulmalı; herkesin temel ihtiyaçları karşılanmalı, herkes tarafından ulaşılabilen ve yeterli düzeyde halk sağlığı ve bakım hizmeti verilmelidir.
-Yerel yönetimler, meslek birlikleri ve engelli örgütleriyle ortak platformlar oluşturularak, düzenlemelerin yaşama geçirilmesi ve uygunluğunun denetlenmesi sağlanmalıdır. Belediye Yasasında yer alan Kent Konseyleri katılımcılık yönünden uygulamaya konulmalı ve bu Konseylerin görüşleri, kararlarda etkili olmalıdır.
-Kent yaşamının düzenlenmesinde, kent içi yapılaşmada, ortak alanların kuruluşunda engellilerin de görüşlerinin alınmasına özen gösterilmelidir.
-Engellilerin yerel yönetimlerin karar organlarında temsiline olanak sağlanmalı, siyasi partiler engellilerin belediye meclisinde, il genel meclisinde temsili için kota dâhil uygun yol ve yöntemler uygulamalıdır.
-Evde bakım hizmetleri, engellilerin ulaşımının sağlanması gibi konularda ek önlemler, yöntemler ve araçlar geliştirilmelidir.
-Kamu hizmetlerinin verildiği alanlarda, engellileri de dikkate alan düzenlemeler yapılmalı, özellikle evlerinden çıkamayan engellilere yönelik hizmetler çeşitlendirilmelidir.
Sözün özü olarak, her fırsatta engellilere Anayasada pozitif ayrımcılık getirdiğini dile getiren iktidar partisi başta olmak üzere muhalefette bulunan ve bulunmayan siyasi partiler konu seçimler olduğunda ise nedense kendi savundukları fırsat eşitliğini dahi unutuyor ve tanımıyorlar. Bunun en büyük göstergesi Yüksek Seçim Kurulu’na teslim edilen aday listelerinin açıklanmasıyla görülüyor. Kendi sorunlarıyla ilgili karar alma süreçlerine aktif katılım sağlamak isteyen engelli adaylara yeterince temsil hakkı tanımayan siyasiler aynı zamanda özel günlerde engelli sever olduklarını dile getirerek şov gösterisi yaparlar. Bu da onların bu konularda ne kadar samimi olduklarının ve verdikleri değerin bir göstergesi olmaktadır. Ne dersiniz yanılıyor muyum?

Ali Haydar Koyun
Yazar/Engelli Aktivist