İnsan sosyal bir varlık. Sohbet eder, güler, ağlar, kızar, bağırır, kavga eder. Bütün bunlar insan olmanın gereği. Kabul edilebilir arkadaşlıklar, karşı tarafın gösterdiği duyguların ve davranışların olumlu olanları alınarak kurulur. İletişimde, kişiler arası sağlıklı ilişkiler kurmak, kabul etmek ve uygulamak ana hedeftir.

İnsan ilişkileri o kadar önemli ki bunu yönetmek gönümüzde adeta mucize gibi. Öncelikle insan ilişkilerinin kaliteli olması, kaliteli iletişimle oluyor. Kaliteli iletişim de kaynak, kanal, mesaj ve alıcı denklemini iyi kurmak gerek. İletişimde niyet okumak yoktur, hele hele algılara göre iletişimi sağlamak hiç yoktur. Ayrıca konuşma biçimi de ayrı bir değer. Yunus Emre diyor ki ‘Söz ola kese savaşı, söz ola bitire başı.’ İletişimde karşı tarafın değerini artırmak için dinleme etkinliği de çok önemli. Dinlemede etkinliğinde partnerinize evet size değer veriyorum, sizi önemsiyorum duyguları verilmeli. Dinleme kaliteli ve etkili olmalı. Yine sağlıklı iletişim de bireylerin karşılıklı olarak ihtiyaçlarını gidermekte çok değerli.
Sahi insan ilişkilerinden söz açılmışken, aile içindeki ilişkilerden de bahsetmek gerekmez mi? İnsanlar eşleri arasındaki iletişimi öyle magazinsel hale getiriyor ki, hakkında konuştuğu kişinin kendi eşi değil de sanki yedi yabancı birinden söz ediyormuş gibi…
Ailede erkeğin de kadının da kendine ait rolleri var. Kadın kadın gibi erkek de erkek gibi olmalı. Zamanın birinde adamın birisi eşinden ayrılmak istiyor, hemen konu komşu adama gelip hanımından niçin ayrılmak istediğini soruyorlar. Adam ‘O benim eşim, erkek adam eşinin sırrını başkasına söyler mi?’ Zaman sonra kadınla adam ayrılıyorlar, yine konu komşu koşa koşa adamın yanına geliyor. ‘Artık ayrıldınız, hadi söyle eski eşinden niçin ayrıldın?’ Adam ‘Kusura bakmayın ama o eskiden benim eşimdi, şimdi benim eşim değil. O şimdi başkasının eşi olabilir, ben başkasının eşi olacak kadın hakkında ne söyleyebilirim? Der ve yine kadından niçin ayrıldığını kimseye söylemez.

Yukarıda bahsettiğim eşler arası ilişkinin benzerini yeni yetme aile düzeninde görmek ve bulmak şimdiki şartlarda hemen hemen imkânsız gibi. Bunu insani boyutta da görmek mümkün olmayabilir.

Zamanımızda basın, yayın ve sanal medya o kadar hızlı gelişiyor ki artık herkes gazeteci, herkes televizyoncu, herkes fotoğrafçı. Basında, televizyonda, magazin haberlerinde okuyoruz, işitiyoruz, görüyoruz. Efendim felan hanımefendi ile fişman beyefendi birlikte oldular, fişman beyefendinin veya felan hanımefendinin şöyle ve böyle kusurları olduğundan ayrılmaya karar verdiler. Eşler arası ilişki boyutunda tabiri caizse ‘Bütün kirli çamaşırlar ortalıkta.’
Moda deyimiyle, insanların içindeki duyguları transparan olmuş. Transparan duygular marifetiyle insanların içi dışına çıkmış. Aile içi sır sokakta, medyada, sanal ortamda. Kendi sır kilidi olamayan, başkalarına söylediği sırlarının ortalıkta gezmesine bozuluyor. Sen kendi sırrının kilidi olamadıysan, başkalarından niçin sırrının kilidi olmasını bekliyorsun.

İnsani değer sır kilidi olmada gizli, o zaman belki değerlerin yüceldiği toplum oluşur.

ÖZER YILMAZ