Bugün Nihat Behram’ın dış göçü anlatan ’Gurbet’ adlı romanından söz etmek istiyorum. Nihat Behram yaşanmış bir olayı anlatıyor bu romanda. Fransa’ya kaçak girmek isterken geçtikleri tünelde bütün ailesiyle ezilen Türk işçisi ele alınıyor. Behram’ın H.Böll’ün anısına adadığı ’Gurbet’ . bir bakıma yaban eldeki Türk işçilerinin değil yaban elde işçi olma fırsatı arayanların romanıdır.

Romanın kahramanı Sabri, bir grup Türk işçisiyle birlikte Avrupa’ya çalışmaya gitmiştir. İsviçre sınırında , aralarından bir kaçı alıkonur. Yol boyunca, kağıt eksikliği, çalışma izni yokluğu gibi nedenler aralarından pek çok kişiyi eleyecektir. Sabri İsviçre’de bir akrabasının yanına sığınır. Ancak bir türlü çalışmaya başlayamaz. Çünkü İsviçre’de kaçak işçi çalıştıran yer yoktur. Daha sonra Fransa’ya geçer. Nice serüvenden sonra iş bulur. Sonunda çalışma iznini de, oturma iznini de alır. Ailesini yanına getirmek ister. Çağırır. Ancak, Fransa sınırında Sabri’nin karısına ve çocuklarına Fransa’ya giriş izni vermez polis. Karşılaştığı bir Türk, Sabri’ye kaçak giriş yolu göstermek için yüklü bir para ister.Sonra onları, on iki kilometrelik bir tünelin başına götürüp, tüneli yürüyerek geçmelerini söyler.

Behram, bu ilk romanına ozanlığının ürünlerini de katmış. Kişilerin duyguları, yer yer türkü ya da şiirle dile geliveriyor.

’...durdukça yolunur dudağımız, sesimiz karalaşır
gurbetin bağrında yorulunamaz
yorulsak yolumuz daha da sapalaşır
gel avare yüreğim şen ol bayram edelim
sil gözünün yaşını
kader ize yaramaz.’

Şiirlerin yanı sıra düz şiir parçaları da duygu aktarımlarını kolaylaştıruyor.

..Zeyyat’ın sevgilisini aımsadı.Söylediği türküyü anımsadı,Üzümü asmasında tane tane dişliyormuş gib söylemişti. Erik çalar gibi söylemişti. Ana kucağında ağlar gibi, gül dalını budar gibi, rüyalara kanar gibi söylemişti. Aynı şarkıyı mırıldanmak istedi Sabri. Beceremedi.

Gurbet, ülkeleri, renkleri, gümrükleri, doğudan gelenlere kapalı sınır kapıları ile bir destan.İş aramanın, öaresizliğin, sevginin destanı.