KARA KIŞ
Kara kış. Kış mevsiminin ilk ayı. Kışın kar yağar. Alâmet-i fârikası kardır kışın. Kar beyazdır. Kar beyazı olur etraf. Cenap Şahabettin bakar karın yağışına. “Elhan-ı Şita”yı yazar. Elhan-ı Şita ne mi? Hani “Kış Şarkıları” be canım. Elhan-ı Şita’ya şöyle başlar Cenap Şahabettin:
.
“Bir beyaz lerze, bir dumanlı uçuş;
Eşini gaib eyleyen bir kuş
gibi kar
Geçen eyyâm-ı nevbahârı arar...”
.
Elhan-ı Şita bir hayli uzun bir şiir. Anlaşıldığı üzere ozan gökyüzünde savrulup uçuşan karları eşini kaybeden bir kuşa benzetiyor. Geçmiş ilkahar günlerini arayan bir kuşa...Şiirin bir yerinde de yere düşen karlar bir kelebeği çağrıştırıyor Cenap Şahabettin’de. O dizeyi alayım: “Ey uçarken düşüp ölen kelebek...” Ve hâmuşane (suskun) ağlayan bir kuş,bir kelebek. Karlar...
Hâmuşane ağlamak deyince sözleri Selçuk Özgürdal’a ait Adamo’nun bir şarkısı geldi hatırıma. Kısa bir bölümünü yazmazsak olmaz:
.
“Karlar düşer
Düşer düşer ağlarım
Hep ismini hep ismini
Anarım”
.
Neden kara kış? Beyazın aksi. Çünkü zorlu günlerin başlangıcı. Soğukların kol gezdiği demler. Kara kış’tan sonra zemheri gelecek. Kışın son ayı gucük. Gucük’le küçük arasında bir ilgi var mı? Ya da güdükle? Olabilir. Gucük, şubata rastlıyor. Malum şubat biraz güdükçedir.
Kara kış bizim ellerde daha bir zor geçer. Yozgat’ın Başınayayla Köyü’nden can arkadaşım Muammer Hoca ikide bir söylerdi asker ocağında:
“Soğuğa sormuşlar:
--Nerelisin?
Şöyle cevaplamış:
--Babam Erzurumlu,anam Sivaslı, gendim de Yozgat’ta otururum.”
Selam olsun can dostuma.
Sözü daha fazla uzatıp sabrınızı taşırmayayım. Soğuğun baba yurdundan, Erzurum’dan bir şiirle noktayı koyacağım. Bu şiiri “Havası Soğuk İnsanı Sıcak Dadaşlar Diyarı Erzurum” Sitesi’nden aldım. Erzurum ağzı şiirin ozanı belirtilmemiş. İlgilerinize sunuyorum:
.
“Gış geldi mi geyirem gara bir potur
Eyer sıcak dutmazsan bozulur motur
Neydecen ki gezmeyi, get evde otur
Ben soyuği sevmirem güle güle yaz
.
Gar yağanda olur her taraf beyaz
Gece iti dondurur o guri ayaz
Neneme heç gelmir zaten canı az
Ben soyuği sevmirem güle güle yaz
.
Anam goyar kartoli üstünü duzlar
Beş metreyi bulacak çatıda buzlar
Az soyuği yedim mi böbreğim sızlar
Ben soyuği sevmirem güle güle yaz
.
Hep yanıp duracak doğal gaz, kombi
Faturayı görende oluruz zombi
Zeten geçen sene her yanım dondi
Ben soyuği sevmirem güle güle yaz”