İran topraklarında 531 ile 579 yılları arasında 49 yıl hükümdarlık etmiş olan, adaletiyle nam salmış Sasani Şahı 1. Hüsrev, namı diğer Nuşirevan-ı adil’in şehzadelik zamanında kendini din âlimi ilan eden ve ülke yönetimine göz diken Mazdek denilen bir ateşperest vardı. Komünist fikirleri ile toplumu zehirliyordu. Nuşirevan’ın babası Kubad hükümdardı o zamanlar. Bu Mazdek kâfiri 400 bin kişilik mürit ordusu yapmıştı kendine. Büyük bir ateş çukuru etrafına insanları toplar, ateşe bir şeyler sorardı. Ateş cevap verirdi. İnsanların ne hale geldiğini düşünebilirsiniz. Hâlbuki bu kâfir hile yapıyordu. Ateş çukurunun içinden yandaki bölüme uzanan bir delik vardı ve deliğin başına birini oturtuyor, sorulara cevap verdiriyordu. Şah Kubad’ı da korkutup bendesi yapmıştı. Artık ülkeyi o yönetiyordu hükümdarın yerine. Derken Nuşirevan’ı da itaat etmeye zorladı. O da inanmış gibi gözüküp, araştırma yaptı. Deliği keşfetti. Fakat Mazdek çok güçlüydü. Ona bir şey belli etmeyip, bekledi. Babası ölünce yerine geçen Nuşirevan bir plân yaptı. Sarayın arka tarafındaki geniş araziye gizliden çukurlar açtırdı sadık adamlarına. Mazdek’e de dedi ki; "Sizin bu ülkeye çok yararınız oldu. Adamlarınızı sarayın servetinden ödüllendirmek istiyorum. Haber verin de falanca gün sarayın önünde toplansınlar. Gruplar halinde içeri girip altınlarını alsınlar. " Mazdek tüm adamlarına haber verdi. Sarayın önünde toplanıp, gruplar halinde içeri alındılar. Sarayın bir bölümünde de eğlence düzenlemişti. İçeri girenlerden bazıları altın keseleriyle dışarı çıkıyorlardı. Bunu görenler "ötekiler nerede" diye soruyor, "onlar eğlenceye katıldılar." cevabı alınca içeri girmek için sabırsızlanıyorlardı. Çıkanlar ise biraz uzaklaşır uzaklaşmaz, Nuşirevan’ın askerlerince derdest edilip, sarayın arka tarafındaki çukurlara baş aşağı ayaklar dizden aşağı dışarıda kalacak şekilde canlı canlı gömülüyorlardı. Eğlenceye katılanlar da ha keza aynı akıbete uğruyorlardı. Nihayet, müritlerin hepsi de imha edilmişti. Sıra hükümdarla başbaşa yemek yiyen Mazdek’e gelmişti. Nuşirevan "işlem tamam". haberini alır almaz, Mazdek’i sarayın arka bölümüne bakan balkona çıkardı. Kâfir melun bir de ne görsün. 400 bin çukur ve çırpınan ayaklar. Durumu derhal anladı, hükümdarın ayaklarına kapandı, af diledi ama aynı feci sondan yakasını kurtaramadı. Nuşirevan komünizmi ilk kaldıran kişi olma ünvanını taşır. Daha sonra bu fikirleri yaymak isteyen meşhur şair İmrul Kays’ın babası aynı düşünceyi Hicaz ve bölgesinde sürdürmek isteyince onu da engellemiştir. Fakat bu fikirler Abbasiler döneminde, Azerbaycan ve yöresinde de zuhur etti, yayıldı.

Tahta geçtiği ilk zamanlar gaddar ve zalim olan ancak vezirinin bir av esnasında verdiği güzel bir örnek nasihatle doğru yolu bulan bu adaletiyle ün salmış Şah’ın, Müslüman olmadan ölmesine Peygamber Efendimiz (s.a.v), çok üzülmüştü. Hayatına dair ibret alınacak pek çok örnekler daha var ama onları internette bulabilirsiniz. Ben bu detayları pek bilinmeyen tarihi olayı anlatmayı tercih ettim.

Sevgiyle kalın.