- Hikâyeden şiire uyarlanmıştır.

Memleketin birinde, iş bilmez bir hükümdar;
Tamtakır kuru bakır, hazineyi etmiş dar.

Vergi, vergi üstüne; halkta derman kalmamış.
Dipsiz dibi çıkası, bir kez olsun dolmamış!

Vezirleri toplamış “Bana bir akıl verin;”
“Toplananlar yetmiyor, yeni gelirler derin.”

Aklıevvel vezirler baş başa düşünmüşler:
“Bulduk!” diye topyekûn, huzura taşınmışlar.

Divan durup el pençe, girip söze usûlden:
“Köprü durur ne güne para basar usuldan.”

“Şimdiden tezi yok şehre haber salalım;”
“Köprüden her geçenden birer akçe alalım.”

Memur hemen başlamış köprübaşı işine
Tahsil etmiş bir akçe geçen kelle başına.

Daha vakit geçmeden hakan yine sıkışmış!
Vezirleri çağırıp, para diye çıkışmış!

Vezir yokluk ne bilsin, heybesinde yokluk yok;
“Ferman verin alalım, hükümdarım çözüm çok.”

“Köprünün çıkışına, başka memur koyalım;”
“Bir akçeydi önceden, şimdi iki alalım.”

Padişah duraksamış, isyan çıkar diyerek;
Israr etmiş vezirler bahaneler sayarak.

Halk tepkisiz başlamış çifter akçe vermeye;
Bu durum da sultanın huzurunu germeye,

“İtiraz yok mu?” diye sorar olmuş durmadan
“Geçmez mi hiç vatandaş akçesini vermeden?!”

Aldığı her cevapta şaşkınlığı çoğalmış;
Bir gariplik var diye bu konuya eğilmiş.

Ve kötü bir gününde aklına fikir gelmiş;
Ferman verip tezelden halkına haber salmış.

“Köprümüzden her geçen iki akçe verecek,”
“Köprünün ortasında üç de kırbaç yiyecek!...”

Sonrasında bir merak, ama para geliyor
Adamlara sordukça müspet yanıt alıyor.

Cevaplara kanmayıp, yeter deyip sormaya;
Karar vermiş aslı ne gözleriyle görmeye.

Bakmış herkes sessizce parasını veriyor
Kırbaççının önünde sırasını bekliyor.

Bunu gören padişah kızgınlıkla bağırmış;
“Bir istem var mı?” diye ahâliyi çağırmış.

“Evet!” demiş birisi, hükümdar çok sevinmiş;
Toplulukla birlikte ses verene devinmiş.

Kırbaççı önünde ki zata dönmüş tüm gözler:
“Söyle!” demiş hükümdar ve dökülmüş şu sözler:

“Para vermek kolay ya lâkin sırayı görün!”
“Bir kırbaççı yetmiyor, ikincisini verin…”


Koyun sudan vergiyi, nasıl olsa halk koyun;
Doğrultusu uçurum sanmayın ki bir oyun!

05.10.2005
27.09.2006
Salih ERDEM / AYDIN