(c) Bu şiirin her türlü telif hakkı şairin kendisine ve/veya temsilcilerine aittir. Şiirlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur.
Merhaba efendim. İsminizi açıkça yazmadığınız için size nasıl hitap edeceğimi bilemedim. Beyefendi mi desem, hanımefendi mi desem? (Son kıtadaki "Dünyevi" biraz tanıdık geldi ama...) Şiiriniz ve kendi şiirinize yaptığınız eleştiri çalışması gerçekten takdire şayan bir fikir jimnastiği olmuş. Ben şair de değilim, münekkit de değilim ama en azından okuduğumu anlayabilecek kadar bir zihin kapasitesine sahip olduğumu düşünüyorum. Bu yüzden de birkaç kelâm etmek istedim. Herhangi bir yerde önce yazıp, sonra kopyalayıp yapıştırmayı da düşündüm ama doğrudan yazmanın daha iyi olacağına hükmettim. Diyeceğim o ki: 1. Hece şiirinde ana konuya bağlı kalmak önemlidir ve siz bu bağlılığı göstermişsiniz. Kutluyorum. 2. Hece şiirinde duraklar önemlidir ve siz bunu pek fazla önemsememişsiniz. 6+5=11 ve 4+4+3=11 duraklarını karma olarak kullanmışsınız. Bu hususta hatalısınız. 3. Hece şiirinde ayak kafiyesi olarak alınan harfi seslendiren ince veya kalın ünlülerden hangisi ile başlandı ise o düzende devam edilmesi genel prensiptir. Siz burada "l" harfini almışsınız. -böl -çal -bil -al -dil -kıl -bul Ayak kafiyelerini kullanmışsınız. Alfabemizde bulunan ünlü harfler bildiğiniz gibi 8 tanedir ve bunlar *İnce ünlüler: e, i, ö, ü *Kalın ünlüler: a, ı, o, u olarak sınıflandırılır. İlk kelimede sesli harf "ö" olduğu için devamında gelenlerden en uygunu "bil" ve "dil" kelimeleri olmuş. Diğer "çal", "al", "kıl", "bul" kelimelerindeki sesler kalın sesler olduğu için ses uyumunda ahenk bozuluyor.
4. Şimdi de ifadede zayıf kalan kelimelere biraz değinmek istiyorum. “Gözyaşını adım adım sayarak Gördüğümde bileceğim Tanrıyı” Mısralarında bir ifade çarpıklığı ya da zaafiyeti var. Gözyaşı, adım adım sayılmaz; damla damla sayılır.
“Kurtarıp dünyayı bütün yükünden Söke söke yıldızları göğünden Kanlı canlı sükût kesip kökünden”
mısralarındaki k harfine bağlı oluşturduğunuz kafiye kelimelerini keşke kökten sonra çoğul eki ile kullanıp ğ sessizi ile boğmasaydınız.
“Kurtarıp dünyayı bütün yüklerden Söke söke yıldızları göklerden Kanlı canlı sükût kesip köklerden Çığlık çığlık dileceğim Tanrıyı”
deseniz sesler hem kulağa daha tesirli gelir hem de vurgular daha güçlü olurdu diye düşünürüm.
“Gide gele dirilterek huzurda Temizleyip kirlerinden zuhurda Renk renk şekil şekil sonsuz şuurda Her şeye kul kılacağım Tanrıyı”
Bu dörtlükte inançlara ters bir ifade var. Tanrıyı kul kılmak tamamen isyan belirtiyor. Buradaki kul kılmak yerine yol kılmak kullansaydınız, ifade daha anlamlı ve güçlü olurdu gibi geliyor bana. Tanrıdan geçmeyen hiçbir yol menzil-i maksuda erişemez diye düşünürüm.
Bu kıtada da kullanılan ifadelerde bir kopukluk var. “Ölüme yaşama erip kaçmadan” mısraında ölüm ile yaşam arasında nasıl bir erme var çözemedim. Erip kelimesini hem ermek, olgunlaşmak, hem de ulaşmak anlamları ile düşündüm ama hem ölüm hem yaşam kelimelerinin her ikisi ile birlikte anlamlandıramadım.
“Kıyametin çiçekleri açmadan Ezelinde bulacağım Tanrıyı” mısralarında da hem kıyamet, hem ezel arasında git-gel ilişkisi kuramadım. Yukarıdaki bir kıtada “Ebedimden alacağım Tanrıyı” denilmişken bu kıtada “Ezelimde bulacağım Tanrıyı” ifadesi birbiri ile çelişiyor.
Son söz:
Başta da ifade ettim; münekkit değilim ama düşüncelerimi ifade etmeyi arzuladım. Deftere çok seyrek giriyorum. Bugün de öylesine bir uğradım ve bildirimlerden rasgele nesir bölümünden sizin yazınızı açıp okudum, oradan da şiire geldim. Şayet hududu aştımsa hoş görünüze sığınırım. Hedef yazan kişi değil ortaya konulan eserdir ve söylenenler edebiyat adınadır. Kişilik ile ilgili değil, kişinin ortaya koyduğu eser ile ilgilidir. Muhabbetle...
muhacir bozkurt tarafından 11/16/2023 10:54:48 AM zamanında düzenlenmiştir.
Muhacir hocam, sağ mısın, sıhhatli misin:) çok sevindim, incelemene... şunu söylebilir misin, bu şiire 10 üzerinden 5, 5 üzerinden yuvarlamayla 3 puan vermiş, isabetli olduysa ne mutlu bana. anladığım kadarıyla bu konuda doğru bir sonuca varmışım.
eleştiriniz konusunda konunun açılması ve muhabbetin içtenliği bakımından;
1. maddede hemfikiriz. 2. maddede size katılmıyorum, hece şiirinde durak belirlenirken demokrasi uygulanır. mesela 24 mısranın 16 mısrası 6+5 ise o şiir 6+5 duraklı kabul edilir. aralarda veya kıtalardaki 4+4+3'ler veya 7+4 veya 4+ 7 ler kıta içinde ayrıca değerlendirilir ki bu da şairin kendi çizdiği bir hitabet ve ifade olarak kabul edilir. Yani bu bir eksiklik ve kusur ve hata sayılmaz. lakin bu konuda da takip edebildiğim kadarıyla ikiye ayrılmış düşünceler ve tespitler. ilk grup sizin de bahsettiğiniz gibi bir bütün olarak hangi durakla başladıysa o şekilde devam etmelidir diyor, ikinci grup da benim bahsettiğim şekilde olmasında hiç bir sakınca görmüyor. 3. maddede "Ayak seslerinin düzensizliği veya –l sesinin en çok kullanılan ve geniş yelpazeli bir ayak olduğunu için de; ayakların üzerinde fazla durmamışım diyebilirim. Ne sesleri üzerinde ne de anlam sıralaması bakımından falan fişman… " zaten bu konuda hatamı gözler özüne serdim. Yani size katılıyorum. 4. a maddede "gözyaşının adım adım" yürümesinin devamında alt mısradaki, "gördüğümde" fiili bir hareketi karşılar diye düşünmenizi isterdim lakin sizin bakış açınızda harükülade. bu madde yüzde 50 katıldım yüzde 50 katılmadım. 4 b: zaten burada; (Söke söke yıldızları göğünden : 15) direk puan kırdım. yani size katılıyorum. lakin -ler eki konusunda "bütün yüklerden" fazla bir zorlama, çünkü bütün kelimesi de ekstra bir çoğulluk barındırıyor"kesip köklerden" i de gereksiz bir çoğullama olarak gördüm, kök genelde birlik ve teklik çağrıştırır bu konuda, çoğullamaya olmazdı, bahsettiğiniz şekilde de yazmıştım lakin içime sinmemişti. bu kıta da -ğ- sesi tüm kaideyi bozuyor sonuçta. ve sonuçta bu kıtadaki pürüzde hemfikiriz. 4c: zaten şiirde bir isyan hakim, o yüzden genel kabulün dışındaki bir ifadeyi tercih ettim, inanç üstü olsun dedim. tersi olsun. madem dünya ve alem herşeyde bir zulüm ve haksızlık var vb vs. bu konuda eleştirinize katılamam. 4d: Dünyevi demeden yeme içmeden: 15 Ölüme yaşama erip kaçmadan:15 zaten bu kıtada ilk iki mısralardan direk 10 ar puan kırdım size ilk iki mısra konusunda katılıyorum. hem sizin bahsettiğini , ölüm yaşam sarmalında hem de şiirin son kıta girizgahının şiiri taşımadığı hususunda hem fikiriz. Bahse konu "ebedinden" kelimesini ilgili kıtada ses bakımından bir kusur saydım, anlam bakımından değil,
şöyle ki; geleceğimizden tanrıyı alarak, ezelinden tanrıyı bularak gibi çok ve çok imkansız ve isyanın zirvesinde bir anlam vermek istedim..
muhacir hocam, ilgin ve detaylı incelemen için çok teşekkür ederim, siz beni sevindirdiniz, en sevdiğiniz ve sevdikleriniz de sizi sevindirsin. Çok sağ olun, eksik olmayın hocam. Hürmetlerimle..
Muhacir hocam, sağ mısın, sıhhatli misin:) çok sevindim, incelemene... şunu söylebilir misin, bu şiire 10 üzerinden 5, 5 üzerinden yuvarlamayla 3 puan vermiş, isabetli olduysa ne mutlu bana. anladığım kadarıyla bu konuda doğru bir sonuca varmışım.
eleştiriniz konusunda konunun açılması ve muhabbetin içtenliği bakımından;
1. maddede hemfikiriz. 2. maddede size katılmıyorum, hece şiirinde durak belirlenirken demokrasi uygulanır. mesela 24 mısranın 16 mısrası 6+5 ise o şiir 6+5 duraklı kabul edilir. aralarda veya kıtalardaki 4+4+3'ler veya 7+4 veya 4+ 7 ler kıta içinde ayrıca değerlendirilir ki bu da şairin kendi çizdiği bir hitabet ve ifade olarak kabul edilir. Yani bu bir eksiklik ve kusur ve hata sayılmaz. lakin bu konuda da takip edebildiğim kadarıyla ikiye ayrılmış düşünceler ve tespitler. ilk grup sizin de bahsettiğiniz gibi bir bütün olarak hangi durakla başladıysa o şekilde devam etmelidir diyor, ikinci grup da benim bahsettiğim şekilde olmasında hiç bir sakınca görmüyor. 3. maddede "Ayak seslerinin düzensizliği veya –l sesinin en çok kullanılan ve geniş yelpazeli bir ayak olduğunu için de; ayakların üzerinde fazla durmamışım diyebilirim. Ne sesleri üzerinde ne de anlam sıralaması bakımından falan fişman… " zaten bu konuda hatamı gözler özüne serdim. Yani size katılıyorum. 4. a maddede "gözyaşının adım adım" yürümesinin devamında alt mısradaki, "gördüğümde" fiili bir hareketi karşılar diye düşünmenizi isterdim lakin sizin bakış açınızda harükülade. bu madde yüzde 50 katıldım yüzde 50 katılmadım. 4 b: zaten burada; (Söke söke yıldızları göğünden : 15) direk puan kırdım. yani size katılıyorum. lakin -ler eki konusunda "bütün yüklerden" fazla bir zorlama, çünkü bütün kelimesi de ekstra bir çoğulluk barındırıyor"kesip köklerden" i de gereksiz bir çoğullama olarak gördüm, kök genelde birlik ve teklik çağrıştırır bu konuda, çoğullamaya olmazdı, bahsettiğiniz şekilde de yazmıştım lakin içime sinmemişti. bu kıta da -ğ- sesi tüm kaideyi bozuyor sonuçta. ve sonuçta bu kıtadaki pürüzde hemfikiriz. 4c: zaten şiirde bir isyan hakim, o yüzden genel kabulün dışındaki bir ifadeyi tercih ettim, inanç üstü olsun dedim. tersi olsun. madem dünya ve alem herşeyde bir zulüm ve haksızlık var vb vs. bu konuda eleştirinize katılamam. 4d: Dünyevi demeden yeme içmeden: 15 Ölüme yaşama erip kaçmadan:15 zaten bu kıtada ilk iki mısralardan direk 10 ar puan kırdım size ilk iki mısra konusunda katılıyorum. hem sizin bahsettiğini , ölüm yaşam sarmalında hem de şiirin son kıta girizgahının şiiri taşımadığı hususunda hem fikiriz. Bahse konu "ebedinden" kelimesini ilgili kıtada ses bakımından bir kusur saydım, anlam bakımından değil,
şöyle ki; geleceğimizden tanrıyı alarak, ezelinden tanrıyı bularak gibi çok ve çok imkansız ve isyanın zirvesinde bir anlam vermek istedim..
muhacir hocam, ilgin ve detaylı incelemen için çok teşekkür ederim, siz beni sevindirdiniz, en sevdiğiniz ve sevdikleriniz de sizi sevindirsin. Çok sağ olun, eksik olmayın hocam. Hürmetlerimle..
Not: Şiir kendime ait olduğunu için eleştiri üslubunu da kendimize göre oluşturmakta sakınca olmaz. Not: Bu puanlama Y ve alt kuşakları için yapılmıştır. Üst nesillerimizin her türlü tavsiyesine de açığım.
Her kıtayı 100, her mısrayı 25 puan üzerinden, her 25 puanı da a) Hece sayısı b) Duraklar c) Okuma kolaylığı ( ses olayları, ses tekrarları vb) d) Mısra bağlantıları e) Kıtaların kendi içindeki bütünlük, farkındalık vb vs… toplam 5 başlıkta 5’er puan üzerinden yapacağım.
Şiir 6 kıta olduğu için de (6* 100) limit puanımız 600 olacaktır. Son bir 100 puan üzerinden komple şiire bir puan vereceğim ve azami limitimiz 700 puan olacaktır.
Son 100 puanı da; ayak seçimleri, ses seçimleri, kıta sıralamaları -bağlantıları, sadelik, redifler, kök ve gövde kafiyeler vb vs üzerinden vereceğim.
Not: Dersen ki; neden 1 veya 0,’lı sayılarla puanlamadın da 100-25 üzerinden gittin, niye sağ kulağını sol elinle kaşımaya çalıştın. Matematikte ve grafiklerde 5’lik ve 10’luk sistem kullanıldığı için diyebilirim.
Bir Başına
Çamura bulanmış ışık hüzmesi : 25 Boşluk boşluk böleceğim Tanrıyı:10 Ne tapıcı ne de masal süzmesi:10 Ben kendinden çalacağım Tanrıyı:10’dan, toplam 55 puan
Yok cennette yok cehennem diyerek: 10 Kâinata narkoz verip soyarak: 20 Gözyaşını adım adım sayarak:20 Gördüğümde bileceğim Tanrıyı: 25’den toplam 75 puan
Kurutup öğütüp kemiklerimi: 25 Ruhumu zihnimi emeklerimi : 25 Yadırgama nefesimi yerimi:25 Ebedimden alacağım Tanrıyı : 15’den toplam 90 puan
Kurtarıp dünyayı bütün yükünden: 25 Söke söke yıldızları göğünden : 15 Kanlı canlı sükût kesip kökünden:25 Çığlık çığlık dileceğim Tanrıyı:25 ‘den toplam 90 puan
Gide gele dirilterek huzurda : 15 Temizleyip kirlerinden zuhurda: 20 Renk renk şekil şekil sonsuz şuurda:25 Her şeye kul kılacağım Tanrıyı : 25 ‘den 85 puan
Dünyevi demeden yeme içmeden: 15 Ölüme yaşama erip kaçmadan:15 Kıyametin çiçekleri açmadan:25 Ezelinde bulacağım Tanrıyı:25’den toplam 80 puan.
Genel toplamda; 55+75+90+90+85+80: 475 puan.
Şimdi şiiri bir bütün olarak 100 puan üzerinden yeniden değerlerndireceğim.
Çamura bulanmış ışık hüzmesi Boşluk boşluk böleceğim Tanrıyı Ne tapıcı ne de masal süzmesi Ben kendinden çalacağım Tanrıyı
Yok cennette yok cehennem diyerek Kâinata narkoz verip soyarak Gözyaşını adım adım sayarak Gördüğümde bileceğim Tanrıyı
1. Kıta için; Giriş mısrası güzel olmuş, sıkıntı göremedim, ikici mısramız üst mısrasını tam karşılamamış, “süzme” kelimesini “tapıcı” ve “masal” tamlananı olarak kullansam da çok zorlama bir seçim olmuş, ne ve ne de ikilemesi 4+4+3 durağında güzel olmuş. 2. Kıta için; Böl ve çal ayaklarından sonra Cennet ve cehenmme direkt bir geçiş hiç olmamış, yine aynı mısrada Yok ikilemesi ve cennet(te) bulunan -te ekinin cehennem(de) olmaması epey kusurlu. 3. Ve 4. Mısralarda ve bağlantılarında bir sorun göremedim. 3. Kıta için; Bu kıtadaki tek sorunu “Ebedimden” kelimesinde görüyorum, üst mısralarda e ve i seslerinin devamında 4. Mısrada da e ve i sesiyle başlamak sıkıntı oluşturmuş. Acayip bir sırıtma var sanki. 4. Kıta için: Bu kıtanın ikinci mısrasındaki ses yumuşaması (Gök- Göğünden( diğer mısralar göz önüne alınınca kusur sayarım, söke söke ikilemesinin üst mısradaki bütün ve yükünden kelimelerindeki ünlülerle benzerliği anormalliğe yol açmış, Asonans olayı burada ters tepmiş. 3. Ve 4. Mısralarda bir sorun görünmedi. 5. Kıta için: Gide gele’nin Gele gide olarak alınmasını gerekirken alınmamış, hata sayılır. Kirlerin(den) yerine kirlerin(i) kullanılması gerekiyormuş ek hatası yapılmış. 3. ve 4. Mısralarda bir sıkıntı göremedim. 6. Kıta için: ilk iki mısrası daha güzel olabilirmiş, bir sıkıntı var sanki, 3.ve 4. mısralarında bir kusur göremedim.
Ayak seslerinin düzensizliği veya –l sesinin en çok kullanılan ve geniş yelpazeli bir ayak olduğunu için de; ayakların üzerinde fazla durmamışım diyebilirim. Ne sesleri üzerinde ne de anlam sıralaması bakımından falan fişman… Yine de giriş mısrasının hoşluğu, kimi mısralardaki 3. Ve 4. Mısra bağlantıları olsun, “Tanrıyı” redifinin seçimi olsun idare eder deyip eleştirimi sonlandırayım.
Genel bir değerlendirme olarak da 100 üzerinden de en fazla 50 puan verebilirim.
Böylelikle 700 tam puan üzerinden; 475+50: 525 puanla kendi şiirimi değerlendirdim.
100 e bölersek 10 üzerinden 5,25’den 5’e yuvarlayabiliriz. 200 e bölersek de 5 üzerinden 2,62 puanla, 2,6’dan 3’e yuvarlayabiliriz.
Garip bir puanlama oldu ya hu bu.
Benim yaptığım hataları, aceleye getirerek, şiire hakkını vermeyerek, şiiri ciddiye almayarak vb vs. nesildaşlarımın ve kardeşlerimin yapmaması dileğimle…
Kaba taslak yaptığım değerlendirmede umarım kendime torpil geçmemişimdir, eğer böyle bir eşeklik yaptıysam özür dilerim. Yapmadığımı düşünüyorum ama göz var göz var, insan kendini göremez sonuçta değil mi?
Edebiyatdefteri.com, 2016. Bu sayfada yer alan bilgilerin her hakkı, aksi ayrıca belirtilmediği sürece Edebiyatdefteri.com'a aittir. Sitemizde yer alan şiir ve yazıların telif hakları şair ve yazarların kendilerine veya yetki verdikleri kişilere aittir. Sitemiz hiç bir şekilde kâr amacı gütmemektedir ve sitemizde yer alan tüm materyaller yalnızca bilgilendirme ve eğitim amacıyla sunulmaktadır.
Sitemizde yer alan şiirler, öyküler ve diğer eserlerin telif hakları yazarların kendilerine veya yetki verdikleri kişilere aittir. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. Ayrıca sitemiz Telif Hakları kanuna göre korunmaktadır. Herhangi bir özelliğinin kısmende olsa kullanılması ya da kopyalanması suçtur.
Şiirin sahibi
Cevap Yaz