SIRTI SAĞLAM EŞEK

Rivayet edilir ki ta zamanın behrinde
Ücra köşedeki bir Anadolu şehrinde

Tam bir insan evladı adil bir vali varmış
Valiyi herkes sever herkes saygı duyarmış

Adaleti sağlamak benim görevim dermiş
Bir haksızlık görünce müdahale edermiş

Yine soğuk bir günde vali yolda giderken
İlçenin birisinden şehre avdet ederken

Birden yol kenarında uyuz bir eşek görmüş
Hâli permeperişan sanki gözü de körmüş

Açlıktan kemikleri tek tek sayılıyormuş
Sırtı hep yağır olmuş gönü soyuluyormuş

Anırıyormuş amma duyulmuyormuş sesi
Biraz daha zorlasa çıkarmış son nefesi

Her yanı toz içinde toprakta ağnamaktan
Dudakları yırtılmış hep diken çiğnemekten

Eşeğin bu hâline bakıp acımış vali
“Sahibinde olmalı” demiş bunun vebali

Emretmiş zaptiyeye “derhal adam bulunsun
Yarın sabah erkenden huzuruma alınsın”

Sabah adam gelince vali pek sert çıkışmış
Nutku tutulan adam bir köşeye sıkışmış

“Bu emektar hayvana yaptıkların hak mıdır?
Be hey vefasız herif sende vicdan yok mudur?”

“Bu nankörlük değil mi?” diye hiddetlenerek
Köylüye çok şey demiş sesi şiddetlenerek

“Belli bu eşek sana bütün yıl hizmet etmiş
İşlerine koşmaktan takatini tüketmiş”

“Palansız yük sarmışsın sırtını şelek vurmuş
Senin zulmün az gibi üstüne felek vurmuş”

“Yazın alacağını söke söke almışsın
Yemden kurtarmak için kışın seyip salmışsın”

“Yazık değil mi buna orta yerde kalacak
Eceliyle ölmezse kurtlara yem olacak”

“Şimdi sana emrimdir mutlaka uyacaksın
Bu eşeği götürüp ahıra koyacaksın”

“Her gün en az bir şinik arpası verilecek
Altı temiz tutulup tımarı görülecek”

Buna şaşıran adam bir şey diyecek olmuş
Vali bir kükremiş ki adamın gözü dolmuş

Zılgıtı yiyen köylü dönmüş gerisin geri
Bir bir yerine gelmiş valinin emirleri

Eşek arpa yedikçe şişip semiriyormuş
Zincirini koparıp ipi kemiriyormuş

Arpayı bol bulmuş ya eşek azdıkça azmış
Benim diyen yiğitler yanına varamazmış

Kış geçip de bahara bırakınca yerini
Adam vurmak istemiş eşeğe semerini

“Hazırlan Karakaçan işe gitme zamanı
Hak ettiğini göster arpa ile samanı”

Eşek ya ısırıyor ya çifte atıyormuş
Keyifle anırıyor işe zevk katıyormuş

Adam bakmış duruma olacak gibi değil
Ne yapsa eşek yola gelecek gibi değil

“Ben biliyorum amma sana yapacağımı
Valinin gürlemesi titretir bacağımı”

“Hey güzel Rabbim” demiş göğe bakıp acıyla
“Eşeğe mahkûm ettin beni devlet gücüyle”

“Nasıl izah edeyim akıllı var deli var
Eşeğin arkasında koskocaman vali var”

“Kapılınca arkamda devlet vardır hissine
Eşek kafa tutuyor bunca yıllık issine”

“Ya Rabbi tek dileğim eşek bilsin yerini
Fitil fitil burnundan getir yediklerini”

“Kıyağa alıştıysa eşek eşek aklıyla
Gelsin ayırsın vali haksızları haklıyla”

Bir tarafı kayırmak sayılırsa meziyet
Adalet terse döner mazlum eder eziyet

İfrat tefrit arası savrulur olduk hepten
Biraz düşünen bulur bunlar hangi sebepten

Eşeklere matufken Şeyhî’nin Harname’si
Anlayana kitaptır Mülkî’nin her namesi

Aslan AVŞARBEY (Mülkî)
22.07.2023-Kocaeli

-/-

yağır : Derinin kanamalı nasırlaşması.
gön: Kalın deri.
ağnamak: Hayvanların toprakta yuvarlanması.
şelek: İple sırta bağlanan yük(Daha çok insan yükü)
seyip: Başı boş bırakmak.
şinik: 8 kg’lık tahıl ölçü birimi.
issi: Sahibi.