AYHAN İNAL KİMDİR?

Şair ve yazar. Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatının önde gelen isimlerinden (D. 16 Ağustos 1931, Akdağmadeni / Yozgat – Ö. 13 Şubat 2021, Kadıköy / İstanbul). Âşık tarzı şiirlerinde Akdağlı Kara Ozan mahlâsını, düzyazılarında A. Nihat Akdağlı takma adını kullandı. İlkokulu Ankara Necatibey İlkokulunda bitirdi (1946). Ankara Ticaret Lisesi (1953) mezunu. Türkiye Çimento Sanayi TAŞ Genel Müdürlüğünde çeşitli kademelerde çalıştı, 1980’de pazarlama müdürü iken emekliye ayrıldı. Emekli olduktan sonra çalışmalarını İstanbul’da sürdürdü.

Basın hayatına atıldı. Karınca, Kooperatifçilik ve Size dergilerinin yazı işleri müdürlüğünü yaptı. Şiir ve yazılarını 1950’den itibaren Kudret, Tasvir, Son Havadis, Tercüman, Yeni Asır, Türkiye, Çankaya gazeteleri ve Mefkûre, Oğuz, Aras, Çağrı, Töre, Hisar, Ocak, Toprak, Defne, Milî Kültür, Türk Edebiyatı dergilerinde yayımladı. Türk Kooperatifçilik Kurumu Yönetim Kurulu üyeliğinde bulundu. Türk Ocakları Genel Merkez Denetleme Kurulu üyeliği (1958-1961), Halkevleri Genel Yönetim Kurulu üyeliği ve Denetleme Kurulu Başkanlığı görevlerine kadar yükseldi. Son Haber gazetesinde çalıştı. 1987 yılından itibaren sarı basın kartı sahibi ve İLESAM üyesiydi.

1991 yılında düzenlenen Struga Şiir Akşamlarında Türkiye’yi temsil etti. 2004 Orhan Şaik Gökyay Şiir Ödülünü aldı. Bazı şiirleri Almanca, İngilizce, Arapça, İtalyanca, Macarca, Makedonca ve Sırpçaya çevrildi. Yirmiden fazla şiiri bestelendi. İnal, şiir yolunda Yunus Emre’yi usta kabul etti. Şiirinin başat konusu daima sevgidir. Şiirlerini hem serbest tarzda, hem de hece vezniyle yazdı.

Ödülleri:

MTTB’nin 1953’te düzenlediği İstanbul’un Fethi konulu yarışmada aynı adı taşıyan şiiriyle birincilik, Tercüman gazetesinin ve Cumhuriyetin 50. Yıldönümü münasebetiyle düzenlenen şiir yarışmalarında birer şiirle üçüncülük ve birincilik kazandı. Hür Macar Yazarlar Birliği (Münih) tarafından Gümüş Hürriyet Madalyası ile ödüllendirildi (1970). 1973 yılında Ege Üniversitesinin düzenlediği Cumhuriyet ve Atatürk Şiirleri Yarışmasında Birincilik Ödülünü aldı.

1994’te vefat eden şair Gökyay anısına ailesince düzenlenen Orhan Şaik Gökyay Şiir Ödülü 2003 yılında Ayhan İnal’a verildi. İnal’a ödülü, 2 Aralık 2003’te, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Süleymaniye Kültür Merkezi’nde düzenlenen törenle sunuldu..

Ayhan İnal İçin Ne Dediler?

“İnal’ın şiir dili heyecanla sanatın karışımıdır. Sadece heyecan çok zaman şairi şiirden uzaklaştırır. Sesin verdiği ürperti çoklukla geçicidir. Eğer bu heyecan, sanatın büyüsü ile sarmaş dolaş olmamışsa şiirin sesi de, heyecanı da kof ve geçicidir. İnal, heyecanını şiirin büyüsüyle sarmasını bilmekte ve özellikle kahramanlık şiirlerindeki hava kofluktan kurtulmaktadır. Bir başka deyimle İnal, şiir dilini ustalıkla kullanmaktadır. ” (H. Fethi Gözler)


“Özellikle millî konulardaki şiirleri kısa zamanda sevildi. Behçet Kemal Çağlar’ın vefatından sonra edebiyat çevresi onu, Çağlar’ın devamı gibi görmeye başladı. Gerçekten de şiir okuma biçimi ve etkilemede İnal, Çağlar’a benzer. Ancak, şiir tarzlarında çok büyük farklar vardır.” (Nail Tan)


“Ayhan İnal; kişiliği renkli, gönlü zengin, şiir dünyası coşkulu bir insandır. Duyarak yazabilen, duygularını çok kolayca şiirleştiriveren Şair Ayhan İnal ‘Şiir olmasaydı; çileli hayatımın ağır yükü altında, maddeten ve mânen çoktan ezilmiş olacaktım’ derken doğru söylüyordu. Gani gönlü, heyecanlı kişiliği her zaman sevdalı olan başı, ‘gamdan azâde’ olmamıştır. İşte bu sebeple dediği gibi ‘şiir yaşama kaynağı’ olmuştur onun için.” (Hayrettin İvgin)

Vefatı:

Cumhuriyet dönemi Türk şairlerinin en önemli isimlerinden Ayhan İnal, 13 Şubat 2021 günü İstanbul’da vefat etti. Cenazesi pandemi şartları içinde İstanbul’a toprağa verildi.

Vefatını Türk Ocakları genel merkezi şu mesajla duyurdu:

“Cumhuriyet Dönemi millî şairlerinden, 1958-1961 yıllarında Türk Ocakları Genel Merkezi Denetleme Kurulu Üyeliği yapan Ayhan İnal, 13.02.2021 tarihinde vefat etmiştir. Cenazesi 15.02 2021 tarihinde defnedilecektir. Allah rahmet eylesin. Türk milliyetçilerinin başı sağ olsun”.

ESERLERİ:

Şiir: Gece Yarısı (1965), Yasak Sevgi (1970), Dostlarım - Manzum Portreler (1977), Çöl Türküsü-Libya ve Kaddafi Destanı (1979), İstanbul’a Benziyorsun (1985), Bir Yağmur Sonrası (1986), Ölümsüzlük Türküsü (1987), Gönül Destanı (1992).

İnceleme: Halil Soyuer Hayatı ve Şiirleri (1981).

Derleme: Destan Atatürk / Atatürk Şiirleri Antolojisi (İ. Nasrattinoğlu ile, 1981), Pera Palas ve Hasan Süzer (F. Halıcı ve İ. Parlatır ile, 1995).

KAYNAKÇA: İlhan Geçer (Hisar, sayı: 82, Ekim 1970), Nail Tan / Ayhan İnal’ın Şairliği (1981, yeni bas. 50. Sanat Yılında Ayhan İnal adıyla, 2001), Seyit Kemal Karaalioğlu/ Resimli Türk Edebiyatçıları Sözlüğü (1982), Suna Tanaltay / Ayhan İnal’ın Dizelerinde Ozanlar Saz Çalar (Size dergisi, sayı: 159, Ocak 1987), Ahmet Kabaklı / Ayhan İnal (Türk Edebiyatı, c. 4, 1991), Hayrettin İvgin / İstanbul’a Benziyorsun (Millî Kültür dergisi, sayı: 54), İhsan Işık / Yazarlar Sözlüğü (1990, 1998) - Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) - Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006, gen. 2. bas. 2007) - Ünlü Edebiyatçılar (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 4, 2013) - Encyclopedia of Turkey’s Famous People (2013), Orhan Şaik Gökyay ödülü’ Ayhan İnal’ın (AA - arsiv.ntv.com.tr, 16 Kasım 2003), Ayhan İnal, hâtıralarını paylaşacak (dunyabizim.com, 9 Nisan 2012), Ayhan İnal Vefat Etti (turkocaklari.org.tr, 15.02.2021),

BİR’DE ŞİİRLERİNDEN BİRİNİ YAYINLAYALIM,
BAKALIM ÜSTAD NE DEMİŞ!

NE ÇIKAR?

Kimler için dökmedim ki göz yaşı
Senin için döküyorsam, ne çıkar?
Ömür temelinden her gün bir taşı
Senin için söküyorsam, ne çıkar?

Beni öldürmekse şayet isteğin
Şehidin olayım mahşere değin.
Sillesiyle yıkılmışım feleğin
Bir sözünle çöküyorsam, ne çıkar?

Kendi kozam ellerimle ördüğüm
Çile yum ak yumak, dertler kördüğüm.
Ey uğruna hayatımı verdiğim!
Özlemini çekiyorsam, ne çıkar!

Suların göklere çıkışı gibi
Damlanın deryaya akışı gibi
Çöllerin buluta bakışı gibi
Yollarına bakıyorsam, ne çıkar?

Evrenin hancısı, yolcusu belli
Yaradan görünmez, elçisi belli
Doğmadan her ömrün ölçüsü belli
Yaşamaktan bıkıyorsam, ne çıkar?

Hasretinle dümdüz olur dağ bile
Sensiz ürün vermez olur bağ bile.
Hayran sana devran bile, çağ bile
Ben kendimi yakıyorsam, ne çıkar?

Şiir: Ayhan İnal

NİDA TÜFEKÇİ KİMDİR?

Ad Soyad: Nida Tüfekçi Doğum Tarihi: 01 Mart 1929 Nereli: Yozgat Meslekler: Ses Sanatçısı Ölüm Tarihi: 18 Eylül 1993

Nida Tüfekçi kimdir, Uzun yıllar TRT‘de çalışmış, Devlet Konservatuvarında öğretim üyeliği yapmış, ünlü Türk Halk Müziği sanatçısı.

Mehmet Nida Tüfekçi, 1 Mart 1929‘da Yozgat‘ta doğdu. Sanatkâr ruhlu bir aileden gelen Tüfekçi daha ilkokula başlamadan önce babasından bağlama dersleri almaya başlamıştı.

İlk ve orta öğrenimini Yozgat Akdağmadeni ve Boğazlıyan‘da tamamladı. Sonradan girdiği Ankara Maliye Okulu‘nu 1950 yılında bitirdi. Sadece üç yıl maliyeci olarak çalışan Tüfekçi’nin müziğe olan sevgisi, o’nu Halk Müziğine çekti.

Maliye Okulu’nda okurken tanıştığı Muzaffer Sarısözen sayesinde 1947‘den beri konuk ses ve saz sanatçısı olarak programlarına katıldığı TRT Ankara Radyosu‘nun 1953 yılında açtığı sınavı kazanarak “Yurttan Sesler Korosu“nda çalışmaya başladı. Bu dönemde Yenimahalle Musiki Cemiyeti‘nde Halk Müziği dersleri de veriyordu.

1959 yılında Ankara Radyosu’ndan İstanbul Radyosu‘na tayin oldu. İstanbul Radyosu’nda çalışırken, “Tünel Musiki Kültür Derneği“, “Cağaloğlu-Aksaray Musiki Cemiyeti” ve “İstanbul Yüksek Öğrenim Talebe Federasyonu” gibi değişik derneklerde halk müziği üzerine dersler verdi. 1962 yılında eşi Neriman Altındağ Tüfekçi ile birlikte “Yurttan Sesler Kadınlar Topluluğu“nu kurdu.

1964‘te İstanbul Radyosu THM’den sorumlu Türk Müziği şube müdür yardımcılığı, 1972‘de TRT müzik dairesi başkanlığı THM merkez müdürlüğü, 1974‘te de vekâleten TRT müzik dairesi başkanlığına atandı. Aynı zamanda 1971 – 1976 yılları arasında TRT Erzurum Radyosu‘nda da çeşitli görevlerde bulundu.

1976 yılında TRT’den istifa etti. Nida Tüfekçi, TRT’de bulunduğu süre içinde yaklaşık 1000 kadar türkü derlemiş ve notalarını yazarak Türk Halk Müziği arşivlerine katmıştır. 1963 yılında eşi ile birlikte “Memleket Türküleri” isimli bir kitap yayımlamıştır. Halk müziği konusunda yaptığı araştırmalar, yazdığı yazılar ve katkıda bulunduğu ansiklopediler nedeniyle “Folklor Araştırma Kurumu” tarafından 1985 yılında “İhsan Hınçer Türk Folkloruna Hizmet Ödülü“ne layık görülmüş, 1991‘de Kültür Bakanlığı tarafından “Devlet Sanatçısı” unvanı verilmiştir.

TRT dönemi

Maliye Okulu’nda okurken tanıştığı Muzaffer Sarısözen’in sayesinde 1947’den beri konuk ses ve saz sanatçısı olarak programlarına katıldığı TRT Ankara Radyosu’nun 1953 yılında açtığı sınavı kazanarak "Yurttan Sesler" korosunda çalışmaya başladı. Ankara’da iken Yenimahalle Musiki Cemiyeti’nde halk müziği dersleri de vermiştir.

1959 yılında Ankara Radyosu’ndan İstanbul Radyosu’na tayin oldu. İstanbul Radyosu’nda çalışırken, "Tünel Musiki Kültür Derneği", "Cağaloğlu-Aksaray Musiki Cemiyeti" ve "İstanbul Yükseköğrenim Talebe Federasyonu" gibi değişik derneklerde halk müziği üzerine dersler verdi. 1962 yılında eşi Neriman Altındağ Tüfekçi ile birlikte "Yurttan Sesler Kadınlar Topluluğu"nu kurdu. 1964’te İstanbul Radyosu THM’den sorumlu Türk Müziği şube müdür yardımcısı, 1972’de TRT müzik dairesi başkanlığı THM merkez müdürü, 1974’te de vekâleten TRT müzik dairesi başkanlığına atandı. Aynı zamanda 1971 - 1976 yılları arasında TRT Erzurum Radyosu’nda da çeşitli görevlerde bulundu.

1976 yılında TRT’den istifa etti. Nida Tüfekçi, TRT’de bulunduğu süre içinde yaklaşık 1000 kadar türkü derlemiş ve notalarını yazarak Türk halk müziği arşivlerine kararak kültürümüze sanat adına kazandırmıştırtır. 1963 yılında eşi ile birlikte "Memleket Türküleri" isimli bir kitap yayımlamıştır.