KASİDE

Kaside, “belli bir amaç için yazılmış şiir” demektir. Divan edebiyatında din ve devlet büyüklerini övmek, yüceltmek amacıyla yazılan uzun şiirlere “kaside” denir. Kaside Arap edebiyatında ilk dönemlerden beri kullanılan bir nazım biçimidir. Eski dönemlerde şairler, her yıl Kâbe’de toplanıp kasidelerini okurlarmış. Kasidelerin en güzeli Kâbe’nin duvarına asılırmış.
Kaside, beyitler halinde yazılır. Kasidenin kafiye örgüsü, gazelle aynıdır: “aa xa xa xa…”
Kasideler, gazellere göre daha uzun şiirlerdir. 100 beyite kadar çıkan kasideler vardır.
Kasideler en az 15, en fazla 99 beyitten oluşur. Matla: Kasidenin ilk beytidir. Makta: Kasidenin son beytidir. Taç Beyit: Kasidede şairin mahlasının (takma adının) geçtiği beyittir. Beytü’l-kasid: Kasidenin en güzel beytidir.

KASİDE

Gelen sultan gider olmuş şakır aşktan sabah akşam
Oruç tuttuk, niyaz ettik, güzellikler, ne ihtişam

O bir sultan, o bir aydır, özelliktir, güzelliktir
O mahyalar, ışıldarken, camim şıktır, yanarken şem

Zekat verdin, garip kullar, sevindirdin, ne hoş gönlüm
Yetim sordun, fakir gördün, bu yardımlar ne muhteşem

Uyan gönlüm, bulunmazmış, bu günlerin, değerlendir
Güzellikler, bulsun gönlüm, Sevinçlerden, dolup taşam

Ümit vardır, şükür bizden, neler haktır, bilir nefsim
Ayır haktan, haram şerden, helal olsun, ışık gürşem

Ya Rab lütfun, ne çok gördük, açık seçik, ayan belli
İhlas taşsın, yüreklerden, gönül yanmış, alev korşem

Güzel baksın, güzel görsün, gülen gözler, ne hoş bilsen
Ayaz gördük, karanlıktan, ışık vermez, cılız körşem

Gülen yüzler, selamlaşsın, kucaklasın, sevinç gelsin
Divanından, yarın H’ak’ın, huzur bulmuş, doyan erşem

Bilir misin, zaman rüzgâr, esip gitmiş, göremezsin
Donan olsun, yürek aşktan, bilemezsin, yakar narşem

Lüzumsuz’um, uğurlarsın, giden çok hoş, şu sultanı
Doyulmaz bir, güzelliksin, yüreklerden, taşan nurşem

Sadık Dağdeviren
Aşık Lüzumsuz

KAFİYE ÖRGÜSÜ: aa_xa_xa_xa_xa…..dır

Gazele benzer, Ancak gazeller 5 ila 15 beyit arasında yazılırken Kasideler 100 beyite kadar çıkar. Örnekleri çoktur

Mefailün Mefailün Mefailün Mefailün
(. _ _ _), (. _ _ _), (. _ _ _),(. _ _ _)
AKKK ….AKKK…AKKK….AKKK

K: (k) = kapalı
A: (a) = Açık

Aruz vezni kalıbı ile yazılmıştır