Mustafa Kemal Atatürk'ün Bildiği On İki Dil

Bu yazımızda, Mustafa Kemal Atatürk'ün hayatından bugüne kadar pek anlatılmamış yönlerini ve bilmediğimiz bir gerçeği, onun dil bilgisini ele alacağız.
Mustafa Kemal Atatürk kaç dil biliyordu? Ana dili gibi konuştuğu bu dillerin, yaşamına ve mücadelesine sağladığı kolaylık ve katkıları inceleyelim.
Atatürk, dünya tarihinde eşi benzeri olmayan bir liderdir. Yüksek düzeyde eğitim almış, binlerce kitap okumuştur. Dünya tarihini, eski uygarlıkları, din ve diller tarihini okumuş ve araştırmıştır. Gençlik yıllarında, kendi döneminde yasaklanan, hor görülen düşünce, görüş ve inançlarla ilgili kitapları gizlice bulup okumuş ve kendini ilim yolunda kitaplarla geliştirmiştir.
Atatürk'ün ana dili gibi konuştuğu, bildiği ve yazdığı diller şunlardır: Türkçe, Osmanlıca, Farsça, Arapça, Rumca (Yunanca), Bulgarca, Rusça, Almanca, İngilizce, Kürtçe, Fransızca, Lazca. Mustafa Kemal Atatürk, bu on iki dili ana dili gibi biliyor, konuşuyor ve yazıyordu.
Atatürk'ün birçok dili ana dili gibi bilmesi, o dillerdeki kitapları okuması, zengin bir bilgi hazinesine ve büyük bir mozaik kültüre sahip olmasına katkı sağlamıştır.
Mustafa Kemal Atatürk'ün Samsun'a çıkışı ve Anadolu'da Kurtuluş Savaşı mücadelesini vermesi sürecinde, Anadolu halklarını emperyalizme karşı birlik ve beraberliğe çağırması, halka kendi ana dilleri ile hitap etmesi, halk arasında büyük bir heyecan uyandırmıştır.
Osmanlı İmparatorluğu döneminde Türkçe ve Kürtçe konuşmak yasaktı. Atatürk, Türkmen köylerine gittiğinde Türkçe hitabet etti. Kurtuluş Savaşı mücadelesi için Doğu'ya gittiğinde o yöre halkının diliyle konuştu. Güneydoğu'da Kürtçe konuştu, Edirne'de Rumca ve Bulgarca konuştu. Kısacası, Anadolu'da yaşayan tüm halkların diliyle iletişim kurdu.
Mustafa Kemal Atatürk, birçok dili ana dili gibi konuştuğu için dava mücadelesinde, Anadolu Kurtuluş Savaşı'nda ve Anadolu halklarını uyandırıp birlik ve beraberliğe çağırmada zorluk çekmedi. Çünkü halkın diliyle konuştu. Her gittiği bölgede, o yörenin diliyle hitap etti. Kurtuluş Savaşı mücadelesinde, emperyalizme ve yedi düvele karşı, etkili hitabet konuşmalarıyla Anadolu halklarına cesaret ve mücadele ruhu verdi.
Atatürk, Güneydoğu'da yaşayan Kürtlerle buluştu, Kürt aşiretleriyle bir araya geldi. Kurtuluş mücadelesi için birlik ve beraberlik çağrısı yaparken halkla Kürtçe konuştu, Kürtçe hitap etti ve mücadelesini Kürtçe anlattı. Mustafa Kemal Atatürk'ün Kürtçe konuşması, Kürt aşiretlerini yürekten heyecanlandırmıştı. Güneydoğu'daki Kürt aşiretleri Atatürk'e sonsuz destek verdiler.
Atatürk'ün çok dil bilmesi, her renkten ve her dilden insanı bir araya getirerek büyük bir güç meydana getirmiş ve Kurtuluş Savaşı'nı zaferle taçlandırmıştır.
Din, dil, ırk, mezhep ayrımı yapmadan; Türk, Kürt, Laz el ele verip, Alevi, Sünni, Şafii ayrımı yapmadan tüm Anadolu halkları Atatürk'ün önderliğinde birleşerek Kurtuluş Savaşı mücadelesini verdiler ve küllerinden bir cumhuriyet kurdular.
Atatürk bir dahidir. On iki dili ana dili gibi biliyor, konuşuyor ve yazıyordu. Bugün iki dil bilmeyen, kendi ana dilini bile düzgünce konuşamayan ve hayatında bir kitap okumayanların, Atatürk'e dil uzatması acizliktir.
(3 Nisan 2021) - Hüseyin TURHAL