DEFİNECİLER HAKLARINI ARIYOR: YASAL STATÜ VE KÜLTÜREL MİRASIN KORUNMASI
Mevcut Durum ve Sorunlar
Yıllardır Anadolu topraklarında, definecilik mesleğini icra eden kişilere yaşam hakkı tanımayan mevcut kanunlar ve kısıtlayıcı uygulamalar bulunmaktadır. Kimi için bir hobi, bir macera tutkusu, kimi içinse ekmek kapısı ve daha iyi bir yaşam arayışı olan definecilik, bu yasal baskılar yüzünden gizli ve kaçak yapılmak zorunda kalmıştır.
Defineciler, yıllarca "tarihi eser kaçakçılığına ve kültürel varlıklara tahribata yol açıyorlar" damgasıyla horlanmış ve toplumun dışına itilmiştir. Alın teriyle buldukları eserler ellerinden alınmış, bu durum definecileri yalnızlığa, psikolojik bunalıma ve hatalı davranışlara itmiştir. Bu baskıcı psikolojik ortam, hem definecinin ekonomik hayatına zarar vermiş, hem de tarihi kültür varlıklarına bilinçsizce tahribat yol açmıştır.
Definecilerin Talepleri ve Çözüm Önerileri
Türk definecisi artık bu esaretten kurtulmak, Avrupa'daki emsalleri gibi yasal çerçevede özgürleşmek istemektedir. Seslerini duyurmak, haklarını yasal zeminde alabilmek için bir araya gelmişler ve örgütlenmişlerdir.
Kanunlarda Düzeltme: Definecilik faaliyetlerine yasal bir statü kazandırılmalı ve mevcut kanunlarda adil düzenlemeler yapılmalıdır.
Adil Karşılık: Definecinin bulduğu define ve tarihi eserlerin gerçek değeri üzerinden nakit payı adilce ödenmelidir. Bu, eserlerin kaçakçı baronların eline düşmesini engelleyerek, eserlerin devlete (müzelere) güvenle teslim edilmesini sağlayacaktır.
Bilimsel Eğitim ve İşbirliği: Definecilere bilimsel ve arkeolojik eğitimler verilmeli, bilinçli bireyler yetiştirilmelidir. Defineciler, Arkeologlar ile birlikte, denetimli bir şekilde ve bilimsel yöntemlerle çalışmalıdır.
Amaç: Kültürel Mirası Korumak ve Defineciyi Mağdur Etmemek
Bu taleplerin temel amacı:
Türkiye'deki tarihi eserlerin yurt dışına kaçırılmasını önlemek.
Tarihi kültür mirasımızın yağmalanmasını ve tahribata uğramasını sonlandırmak.
Dürüst, bu memleketin evladı olan definecilerin mağdur edilmesini engellemek ve onları kaçakçıların eline düşürmekten korumak.
Vatandaşın haklarının gasp edilmesinin önüne geçerek devlete karşı düşman edilmesini önlemek.
Anadolu'nun gelecekte kültürel mirassız kalmaması, yer altındaki eserlerimizin çürümemesi ve milli ekonomiye katkı sağlaması için; daha güçlü, daha zengin bir Türkiye ve daha güzel bir yaşam gelecek için, definecilerin hak arayışına ses verilmelidir.
(10 Kasım 2018)