BALYAN (BALIYAN) AŞİRETİ'NİN SOSYOLOJİK İNCELEMESİ
(Tarih, Kimlik ve Modern Türkiye'deki Dönüşüm)
GİRİŞ
1.1. Çalışmanın Amacı, Kapsamı ve Önemi
Bu çalışma, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu'nun kesişim noktasında, özellikle Malatya ve Adıyaman coğrafyasında kadim bir varlığa sahip olan Balyan (Balıyan) Aşireti'nin sosyolojik yapısını, tarihsel evrimini ve modern Türkiye Cumhuriyeti ile kurduğu karmaşık ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır.
Türkiye'de aşiretler üzerine yapılan sosyolojik incelemeler genellikle etnik veya dini kimliklerden birine odaklanırken, Balyan Aşireti'nin durumu, Kürt/Zaza etnik kimliği ile Kızılbaş/Alevi dini kimliğinin iç içe geçtiği çok katmanlı bir yapıyı temsil eder. Bu çift kimlik, aşiretin hem Osmanlı hem de Cumhuriyet dönemindeki güvenlik ve siyasi stratejilerini derinlemesine etkilemiştir.
Kitap, yalnızca aşiretin kırsal alandaki geleneksel yapısını değil, aynı zamanda 1960’lardan itibaren başlayan ve büyük şehirlere (İstanbul, Ankara, İzmir) yönelen kitlesel göç sonucunda kentsel alanda yeniden inşa edilen kimlik, akrabalık ve siyasi sosyalleşme pratiklerini de mercek altına alacaktır. Balyanların, Cumhuriyet'in kurucu ideolojisi olan Kemalizm’e olan güçlü ve dikkat çekici bağlılıklarının sosyolojik kökenlerini analiz etmek, çalışmanın en önemli katkılarından biridir.
1.2. Metodoloji (Saha Araştırması, Literatür Taraması ve Kaynaklar)
Bu inceleme, iki temel yöntem üzerine kurulmuştur:
Literatür Taraması ve Arşiv Kaynakları: Aşiret üzerine yazılmış sınırlı sayıdaki monografik eserler (H. Nedim Şahhüseyinoğlu'nun çalışması başta olmak üzere), akademik tezler, Osmanlı arşiv belgeleri ve bölge tarihi kaynakları titizlikle taranmıştır.
Niteliksel Saha Araştırması: Çalışmanın özgünlüğünü sağlamak amacıyla, aşiretin hem kırsal (Malatya-Adıyaman) hem de kentsel (İstanbul-Ankara) alanda yaşayan farklı kuşaklarından üyeleriyle derinlemesine mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Bu mülakatlar, göç, kimlik, siyaset ve geleneksel pratiklerdeki değişim gibi ana temaların güncel ve canlı tanıklığını sağlamıştır.