İnanç Olarak Kimlik: Özden Evrensele
Alevilik, yüzyıllardır baskı ve dışlanmaya maruz kalmış bir inanç olarak, modern dünyada artık sadece bir kimlik arayışı veya tarihi bir miras olmanın ötesine geçmektedir. Bugün, Aleviliğin İslam’ın Özü olduğu tezinin (Bölüm I) küresel düzeyde kabul görmesi için, sahip olduğu evrensel değerleri insanlığa sunması bir misyon haline gelmiştir.
Modern dünya; savaşlar, eşitsizlik, çevresel yıkım ve inanç temelli çatışmalarla boğuşmaktadır. Bu kaotik ortamda, Alevi felsefesinin sunduğu sevgi, rızalık, eşitlik ve adalet ilkeleri, sadece Alevi canlar için değil, tüm insanlık için bir çözüm ve barış rehberi olabilir.
1. Barış ve Hoşgörü Misyonu: Yetmiş İki Millete Bir Gözle Bakmak
Aleviliğin temel felsefesi, Vahdet-i Vücud'a (Varlık Birliği, Bölüm XII) dayanır. Bu inanç, yaratılışta ikilik (iyi/kötü, siyah/beyaz) olmamasının idrak edilmesini gerektirir. Bu idrakin toplumsal sonucu ise mutlak hoşgörüdür.
İnsan Odaklılık: "Yaratılanı severiz, Yaratandan ötürü" düsturu, Aleviliğin insanı merkeze koyduğunu gösterir. İnanç, dil, ırk ayrımı gözetmeksizin her insan, Hakk’ın yeryüzündeki tecellisi olarak görülür. Bu anlayış, modern dünyadaki kimlik ve inanç temelli ayrımcılığa karşı en güçlü etik duruştur.
Diyalog ve Uzlaşma: Rızalık Şehri (Bölüm IX) ilkesi, çatışmanın ve zorlamanın reddedilmesini gerektirir. Barış, ancak karşılıklı rızalık ve helalleşme ile mümkündür. Alevilik, bu anlamda, farklı inançlar ve kültürler arasında diyaloğu ve uzlaşmayı teşvik eden bir köprü görevi üstlenir.
2. Eşitlik ve Sosyal Adalet Misyonu
Küresel kapitalizmin ve eşitsizliğin derinleştiği bir çağda, Aleviliğin Görgü Cem'i (Bölüm VIII) ve Hizmet (Bölüm IX) mekanizmaları, evrensel sosyal adalet ilkelerine ilham verir.
Cinsiyet Eşitliği: Cem’de kadın ve erkeğin eşit bir şekilde bir arada ibadet etmesi (Bölüm XIII), modern toplumlara cinsiyet eşitliği konusunda pratik bir model sunar. Bu, sadece bir hak arayışı değil, ibadetin ve manevi yükselişin ön koşuludur.
Adaletli Bölüşüm: Musahiplik (Yol Kardeşliği) ve Lokma Paylaşımı (Bölüm VIII, IX), bireylerin sadece kendine değil, tüm topluma karşı maddi ve manevi sorumluluk taşıması gerektiğini öğretir. Bu, sınırsız bireyciliğe karşı bir komünal dayanışma çağrısıdır.
3. Çevresel Etik ve Doğa Sevgisi
Vahdet-i Vücud felsefesi, sadece insanı değil, tüm yaratılmışları kapsar. Alevi inancında doğa (tabiat), Hak'kın bir tecellisi olarak görülür ve kutsaldır.
Doğaya Saygı: Dağlar, sular, ağaçlar ve tüm hayvanlar, cem'in bir parçası olarak kabul edilir. Doğa tahribatı ve kirlilik, İlahi Sanatın (Yaratanın eserinin) incitilmesi anlamına gelir. Modern dünyanın en büyük krizi olan çevre felaketine karşı Alevilik, ekolojik bilinç aşılayan köklü bir etik sunar.
4. Bâtınî İlimin Yeniden Keşfi
Modern hayatın getirdiği şekilcilik, hız ve manevi boşluk karşısında, Aleviliğin Bâtınî (içsel) ilime ve Gönül İbadeti'ne (Bölüm VI) odaklanması, yeni bir arayışa cevap verir.
Hakikat Yolculuğu: Alevilik, dinin özünü arayan, şekle takılıp kalmayan bir yolu temsil eder. Bu, Kuru Fanatizme karşı İrfan (Gönül bilgeliği) ve Tasavvuf'u öne çıkarır. Modern insan, bu yolla, inancın ahlaki ve manevi derinliğini yeniden keşfetme fırsatı bulur.
Aleviliğin modern dünyadaki misyonu, İmam Ali’nin adaleti ve Hacı Bektaş-ı Veli’nin hoşgörüsüyle yoğrulmuş olan bu evrensel değerleri, tüm insanlığa Barış ve Kardeşlik yolunda bir miras olarak sunmaktır.
Sonraki Bölümde: Kitabın ana tezinin bir özeti ve geleceğe dair bir çağrı olan Sonuç: İslam'ın Özü Olarak Alevilik konusu ele alınacaktır.