Ülke gündemini öteden beri meşgul eden bir konudur bedelli askerlik konusu. Önceki düzenlemelerin aksine bu kez kısa süre içinde netliğe kavuşturulmuş olması sevindirici bir gelişme olmuştur. Ancak varılan sonuç toplumun büyük bir kesimi tarafından hoşnutsuzlukla karşılandı. Zira adil olmayan bir uygulama ile karşı karşıya kaldıklarını düşünenlerin sayısı bir hayli fazlaydı.
Genel itibari ile toplumun büyük bir bölümünü ilgilendiren konularda tam anlamıyla mutabakata varılması mümkün değildir. Ancak bu tip konularda en azından çoğunluğa yakın bir kesimin olumlu bir yaklaşım içinde olması beklenir. Zaten demokratik çözüm anlayışı da bunu gerektirir. 
Yaş konusunda ciddi bir muhalefetin olduğu söylenemez. Ancak ödenmesi gereken bedelin miktarı rahatsızlık verici seviyededir. Yalnızca toplum piramidinin en uç noktasının faydalanacağı bir bedel belirlemek toplumun çok büyük bir kesimini oluşturan orta halli insanlar ile yoksulluk sınırında yaşayan insanların tepkisine neden olması olağandır. Adaletsiz bir uygulama ile karşı karşıya olduklarını düşünen insanların, mevcut yönetime olan kırgınlıkları da bu vesileyle artmış olacaktır. Belli ki asıl hoşnutsuzluğa sebep olan amaç unsur ile araç unsurun tepkimesindeki orantısızlıktır. Salt devletçi bir yaklaşım ile hazinenin zenginleşmesi hedeflenmiş, asıl unsur olan halkın menfaati göz ardı edilmiştir. İşte bu durumda menfaati ihlal edilen halkın tepkiside kaçınılmaz olmuştur.
İkinci husus olarakta, yalnızca belli bir dönem için bu kolaylıktan yararlanması hakkaniyete aykırıdır. Tam anlamıyla adil bir sistemden bahsedilebilmesi, söz konusu sistemin süreklilik arz etmesine bağlıdır. Bugün için şartlarının uygun olmaması sebebiyle bedelli askerlikten yararlanamayan kişi, yarın için bu haktan yararlanabileceği güvencesine sahip olmalıdır.
Halkçı bir yöntem benimsenerek kişi yararına düzenlemeler yapmak ülke menfaati için fevkalade önemlidir. Zira bireyin menfaatini hedef almak dolaylı olarak devletin menfaatine hizmet edecektir. Halkçı bir yöntem ile uzlaşı yoluna gitme nasıl sağlanabilir?

İKİ YÖNLÜ BEDEL

Şöyle ki; belli bir ekonomik düzeye sahip olan ve bedelli askerlikten yararlanmak isteyen kişi, belli niteliklere sahip olan bir başkasına makul oranda bir bedel ödemek suretiyle, yerine askerlik görevinin yapılmasını sağlayabilir. İki taraflı bir yöntem benimsemek suretiyle, salt ekonomik güce dayanan ayrıcalığın büyük oranda ortadan kaldırılmış olduğu düşünüldüğünde, yasal düzenlemenin meşruiyet kazanabileceği savunulabilir. Böylelikle tek yönlü bir düzenlemeden ziyade, toplumun iki ayrı yüzüde aynı anda düşünülmüş olduğundan, toplumda oluşan negatif enerji en aza indirilmiş olacaktır. Buradaki belirleyici olan temel unsur devletin aracılık unsurudur.
Bu sistemin düzenli işlemesi için çeşitli yöntemlere gidilebilir. ülke genelinde bedelli askerlikten yararlanmak isteyenler için bir havuz oluşturulur. Öte yandan paralı askerlik yapmak suretiyle yükümlülük altına girmek isteyenler için ikinci bir havuz oluşturulur. İki taraflı talepler karşısında bir değerlendirme yapılarak hem asker ihtiyacı karşılanmış olur hem de ödenen meblağlardan bir kesinti yapılarak hazineye kazanç temin edilir.
Bu yöntem yasal bir çerçeve üzerine oturtulurken, mükerrer askerlikten kaç kez yararlanılabileceği, hangi şartlara sahip kişilerin bu yükümlülük altına alınacağı detaylıca düzenlenmelidir
Bu yöntemin en önemli yararlarından bir tanesi şudur ki; uzun zamandır konuşulan profesyonel askerliğinde temeli atılmış olacaktır. Ücret almak suretiyle birden fazla dönem askerlik yapacak kişiler bu işin ehli olacak seviyeye ulaşacaklardır. Tecrübe ve istek askerlik kurumunu daha başarılı bir geleceğe taşıyacaktır. Ayrıca işsizlik sorununun günümüz dünyasını bu kadar ilgilendirdiği bir dönemde, işsizlik sorunu hususunda isabetli bir çözüm sunacaktır.
Toplumun istek ve beklentileri ülke menfaatinin değerleri ile her zaman örtüşmez, ancak olası zıtlıkların en aza indirgenmesi benimsenecek yöntemlerin isabetli olmasına bağlıdır. Bir tarafta varlıklı kesim olarak nitelendirilen ve belli bir bedel karşılığında askerlik vazifesinden muaf tutulan bir kesim, öte tarafta nakit bir ödeme almak suretiyle hayatına yeni bir sayfa açabilecek bir başka kesim olacaktır. Bu sonuçtan memnun olacak iki kesimin toplamı, ülke genelinin yarısından çoğunu oluşturacağından, kısmi de olsa bir mutabakata varılacağı savunulabilecektir.

MEHMET MAHFUZ DÜZGÜN