Muharrem Ceylan
Araştırmacı Yazar.
[email protected]





Ne vakit,Veznecilerden Sahaflara doğru yürüsem;İstanbul Üniversitesinin o muhteşem kapısı heybeti ile birşeyler mırıldanır iç dünyama..

Belki çocukluğumun bir bölümünün geçtiği bu ihtişamlı semt,her daim büyüler beni..Elimden tutar zarif,naif ve narin bir el;zaman tünelinden tarihin dernliklerine götürür beni...

Heybetli yapının en üst noktasında ki T.C yazılı mermerin altında Sultan Abdülazizin tuğrası zamanın derinliklerinden bir görkemi bütün heybeti ile gizleyip, haykırır..

Hemen altındaki,yeşil zemin üzerine altın harflerle yazılı ’Askerlik İşleri Dairesi’ yazısı kapıya asalet katar.Yine yeşil zemin üzere sağlı,sollu altın harflerle nakşedilmiş Kuran-ı Kerimden ayetler yankılanır ruh dernliklerimde.Kapının iç girişindeki Keçecizadeye ait şiir, 2.Mahmud’un Yeniçeri Ocağını kaldırarak ne denli bir başarıya attığı imzaya methiye gibi durur başın üzerinde..


Kılıç ve kalemini kuvvetlendirip Mevla
Bir eline kılıç aldı bir eline fetva
Hakkın nimeti neymiş bilmeyenlerin hali bu
Kılıç ve kalemin suyu söndürdü ocağı


Nice nasihat ettilersede o kerih topluluğa
Alimlerin sözünü dinlemediler asla
Akibet ki Allah yerlerini nasib etti bize
Fetvahaneleri onlar etmişti yağma


Ömrü oldukça mübarek ede hakkıyla
Alemin müftüsü Tahir Efendiye Hüda
Adlin nuru ile yok etti zulmün karanlığını-Adl: Sultan 2.Mahmud’un mahlasıdır.
Gece gündüz dua edelim zamanın Sultanına


Dura o Dünya Sultanı,Şer-i Mevla durana dek
Devrin Şahının ayağının toprağına teşekkür kıldı
İki cevher gibi,tarihle izzeti füzela
Ağa kapısını bize verdi Sultan Mahmud

Bozguncu kapısı idi hak kıldı makam-ı fetva-1826
Ümmete sığınak ede haşre kadar bu kapıyı hak



Birileri bana İstanbulu simgeleyen beş yapı say dese, biri mutlaka SERASKER KAPISI olur.

Yani namı diğer, İstanbul Üniversitesi Merkez Bina giriş kapısı..

Kapının yapılış amacı her ne kadar,Osmanlı Genel Kurmayının heybetini temsil etse de,yine 2.Mahmut tarafından Fetvahane olarak kullanılmasına izin verilen bölüm girişi olduğu bir gerçektir...

Kapı ve arkasındaki binaların 1865-1867 yılları arasında Sultan Abdülaziz tarafından babası 2.Mahmud’un aziz hatırasına yaptırıldığı da söylenebilir...

Mimarı Fransız Bourgeois olduğu belirtilsede,İngilterede Mühendislik tahsili gören Bekir Paşanın planlarının kullanıldığı bir gerçektir..Sarkis Balyandan da bahsedilmektedir..Ancak uygulamayı Ali Paşa yürütmüştür..Bina eminliğinide Altunüzade İsmail Zühtü Paşa yapmıştır..

Üç açıklı ana kütle ve iki yanında simetrik yerleşimli mazgallı birimlerden oluşmaktadır.
Yapıda ve bahçedeki binalarda Neo Rönesans ve Barok etkisi görülür..

1894 İstanbul depreminden sonra İtalyan Mimar Raimondo d’Aranco tarafından onarılmıştır...

1908 2.Meşrutiyetten sonra kurulan İttihat ve Terakkinin, Savaş Bakanlığı binası olarak da görev ifa etmiştir...



Mis gibi tarih kokan Kapı.....