Secde

Lügat manasına bakalım; Abdullah Yeğin / Osmanlıca-Türkçe Yeni Lûgat (İslamî-İlmî-Edebî-Felsefî)
Secde: Allah’ın (C.C.) huzurunda yere kapanış. İbâdet ve Allah’a (C.C.) memnuniyetini ve itaatini bildirmek veya şükretmek için yere kapanarak alın, burun ucu, eller ve dizler ve ayak uçları yere gelecek şekilde yapılan ve en büyük ta’zim ifâde eden hareket. Namazın bir rüknü.

Secde madem Allah’ın huzurunda oluyor O’na doğru bir eylem, Ademe secde olayını nasıl anlayacağız. Allah kendine olan eylemi neden Adem için de istemiş, meleklere emretmiş secde edin Adem’e diye? Demek ki secdede bir itaat söz konusu. Secde itaati simgeler. Melekler insandan önceki en üstün nur varlıklar iken, meleklerden daha üstün Adem yaratılıyor. Ve tüm alt varlıklara da Adem’e secde etmeleri yani itaat etmeleri isteniyor. Malum Şeytan insandan daha alt varlık olmasına rağmen secde, itaat etmiyor. Ve bedelini ağır ödüyor. Demek ki insana itaat etmeyen alt varlıkların da bedel ödemesi var! İnsanın asıl yaratıldığı ahsen, alâ olarak tabir edilen makamından esfel, sefil, toprağa atılmasının büyük sonuçları var elbet. İnsanın aslına doğru yolculuğu da kaçınılmaz oluyor. Buna “Miraç” diyebiliriz. Her insan kendi miracıyla meşgul olmak durumunda.

Secde olayını daha iyi anlamak için secdenin manasına bakalım. Yani hayvani boyuttaki görünen şeklinin bize manada ne anlattığına bakalım; “Memnuniyetini ve itaatini bildirmek veya şükretmek için”. Secdeyi şeklen yapıp bu mananın şuurunda olmayan eksik secde etmiş olur, hatta secde etmemiş olur. Secdedeki manayı şuurlu olarak her an yaşayan da secdede olur. Buna daimi secde hali diyorum ben. Huzuru daimi ya da daimi ibadet hali…

Daha iyi anlamak için bir örnek: bilgisayar yazılım programını bilirsiniz, soyuttur, data bilgidir. Açılımı dahi birlikte açılan programa göreceli olur. Açan programa göre açılır yani. Aslı datası aynı olmakla birlikte her programa göre görüntüsü vardır. Secdenin hayvani bedendeki görünümü “yere kapanarak alın, burun ucu, eller ve dizler ve ayak uçları yere gelecek şekilde” olur. Melekütte secde nasıldır? Bu şekilde olmadığı kesin. O halde secde denince mana akla gelmeli bu mana da “Memnuniyetini ve itaatini bildirmek veya şükretmek için” manasıdır. Bunu şuur eden secde halindedir.

İnsan en yüksek makamda yaratıldı ve sefile atıldı, aslını arıyor. Bu yolculuğunu “Miraç” olarak anlayabiliriz. Aslına olan yolculuğuna topraktan başladı, bitkiye; bitkiden hayvansal bedene kadar sürdürdü ve şimdi hayvansal bedeninden enerji(cinlerin yaşam alanı olarak bilinen alan) bedene geçmeye hazırlanıyor. Enerjiden sonrası nur (meleküt), sonrası ise nur üzeri nur asıl yaratıldığı yeri… Bu geçişler ilk çağlarda çok yavaştı her aşamada çoğalarak şimdi çok hızlandı. Bu hızı katlayarak çoğalma olarak düşünebiliriz. Yani ilk toprak halindeki hızı 1 olsun; bitki konumundaki hızı 2; hayvan konumundaki hızı 4; enerji konumundaki hızı ise 8 kat olacaktır. Bu dahi izafidir. Miraçtaki hız aşamaları da buna benzer. Önce mescidi aksaya yolculuk bu toprakta yapılır, sonra da göğe çıkmak enerji ve nur hızı. Cebrail’in “sidre”( 7.kat gök) den öteye geçmemesi bu sırdan.

Sonuç olarak şunu söylerim; hayvansal bedende yapılan secde diğer boyutlarda da açılmadığında sadece şekilde kalır. Diğer boyutlarda açık ise hayvansal bedenle olan şeklinin de o kadar üzerinde durulmamalı derim.
Ademe secde etmeyen alt varlıklara Allah’ın bedeli var zaten insanın hesap sorma hakkı yok. Secdeye gerek olmaması hali ise yazıda bunu demiyorum. Secde farklı boyutlarda farklı oluyor diyorum. Yani meleklere secde edin dendiğinde bu hayvansal bedenli olmayan melekler için bildiğimiz yere baş koyma olmayacak diyorum. Secde sembol itaatin sembolü. Telaşlanmayın secde var. Bu Allah’ın emri. Peygamberimizin miraçta sidreden geçip kabı kavseyne geldiği boyuttaki secdesi de belki başı toprağa koyma olarak olmaz çünkü toprak Dünyada esfelde var.

Saygı ve selam ile.
Ahmet Bektaş