Pek bilinmeyen bir kahramanı tanıtayım istedim sizlere.
“Uceymî Sadun Paşa”
Yeğeni Abdullah El Sadun, El Sadunîleri şöyle anlatıyor.
“ El Sadunîler Mekke’den Bağdat’a göç etmişler. Bağdat’tan Basra’ya kadar emirlik kurmuşlar. Savaş halindeki aşiretleri barıştırmışlar ve 24 aşirete lider seçilmişler. Osmanlıya bağlanmışlar. Birinci cihan harbinde çok sayıda İngiliz casusu Irak’a gelmiş. Aralarında Lawrence de var. Arapları Osmanlıya karşı ayaklandırmak için çalışıyorlar. Irak Şeyhül Meşayihi Uceymî Sadun Paşa’nın emrinde 40 bin atlı var. Casus Lawrence ayaklanmayı reddeden tek kişi olan Sadun Paşa’ya Emir Abdullah ile haber gönderiyor.” Bizimle birlikte ol, seni Irak kralı yapalım!” Sadun Paşa bu teklifi reddediyor ve “ O hain elime geçmesin. Bir insan sadakati bilmeyebilir fakat kendi ihanetini bir başkasında düşünmesi için bir sebep lazımdır. Ona bir gün, bu teklifi yapma cesaretini nereden bulduğunu soracağım!” diye cevap veriyor.”
İngilizlere karşı, 40 bin kişilik kuvvetiyle Osmanlının yanında savaştı. Kut-ül Amare savaşında İngilizlere büyük darbeler vurarak savaşın kazanılmasında büyük katlılar sağladı.
Türk Ordusuyla Mardin’e gelen Sadun Paşa, buradan Urfa’ya geçerek Fransızlara karşı yürütülen mücadelede Urfalılara destek verdi. İngiliz ve Fransız müfrezelerine ve ikmal kollarına baskınlar yaparak düşmanın destek almasını zafiyete uğrattı.
Atatürk, Uceymî Sadun Paşa’nın bu yardımlarını unutmadı ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin ilk toplantısında onun Türk vatandaşı olarak kabul edilmesini sağladı. Kendisine 14 köy verildiği halde Sadun Paşa bir köyü kabul etti.
29 Ekim 1960 tarihinde Gülhane Hastanesinde vefat etti.
Ailesinin, Saddam Hüseyin tarafından yapılan Irak’a dönme teklifine “biz vatanımızdan memnunuz!” diyerek menfi cevap vermeleri nasıl bir karakteri yansıttıklarının delilidir.
Kızı Mübine Sadun Ankara’da, oğulları İsa ve Abbas ise Urfa’da yaşamaktadırlar.