Çaresizliğin resmiydi.İnsan olmanın utancının yaşandığı,suların kan aktığı bir yerdi.Ölümün kol gezip hüküm sürdüğü bir dereydi.Kırmızı akıyordu, ölüm kokuyordu..İnsanlığa olan özlem kokuyordu her taraf.Parçalanmış vücutar üst üste yığılmıştı.Tarih bir utanç daha düşüyordu kara defterine.Suçlu ve suçsuzun fark etmediği bir adalet anlayışın hüküm sürdüğü bi yerdi zilan deresi.Herkes için karar aynıydı ölüm.Yeterki insan insan olsun kürt olsun.Gerisi çok mantıksız bir teferuat anlayışıydı.


O dönem devletin yarı resmi gazetesi olan cumhuriyet gazetesi beyaz sayfalarına şu utanç sözlerini büyük bi gururla yazıyordu.TARİH 16 temmuz 1930. YER: Vanın erciş içesine bağlı zilan deresi. Haber aynen şöyle ;"Ağrı eteklerinde eşkıyaya katılan köyler yakılarak ahalisi ercişe sevk ve iskan olunmuştur.Zilan harekatında imha edilen eşkıya miktarı 15 binden faladır.Buradaki harp pek müthiş bir şekilde cereyan etmiştir.Zilan deresi lebalep cesetlerle dolmuştur".


Tarih utanıyordu .İnsanlık ayaklar altında.Ama birileri utanmayı öğrenememişti daha.15 bin insan katledildi.45 köy yakılıp yıkıldı ve yine sürgünler oldu.Bunları yaşayan ve o zaman 17 yaşında olan kakil ERDEM aynen şöyle diyor ogünler hakkında; "Hamile kadınların karınlarını deşiyorlardı .Gözümün önünde 3 akrabamın kafa derisini yüzdüer.İki kardeşi ağaçlarla döverek öldürdüklerini gördüm.Köye dçndüğümde 35 akrabamın cesedini gördüm".


Acının anlamsızlaşıp yasaklandığı bi yerdi zilan .Tarihe kara leke olarak düşmüştü.Tam bir utanç abidesi olup iflas etmiş ülkenin resmi tarihine bile girmemiştir.Ne ilk nede son olmuştur.Kara tarih hep tekerür ediyordu bir halk için.Kan,ölüm,katliam ve sürgün.....Ağzı da olsa konuşsa o dağlar
Katliama şahit olan
Cesetleri taşiyan
O zilan