Ekmek insan hayatının hava ve su kadar olmasada ana temel ihtiyacı olan bir gıda maddeesidir.Bu başlığı okuyunca sanmayın ki ağaçta yetişen ekmekten bahsedeceğiz.Soframızın her öğün olmazsa olmazı, ekmeksiz bir sofra düşünülemez.Hatta bol bol koyarız sofrayaki gözümüzde doysun diye…..
Dinimizde israf haramdır ama ekmeği israf etmek hor görmek dinimizde haram olduğu kadar kültürümüzdede asla hoş karşılanmayan bir davranıştır.Bu yüzdendir bilmeden bile yere düşürsek yada başkasının düşürdüğü ekmeği yerde görsek alır üç kere öpüpte baş üstüne koyarız.Ekmek nimettir, der büyüklerimiz.Ve kutsal bir nimettir..Yemek olmasada,yarım ekmeğin yanında birbaş soğanın katık olarak yiyip , bir öğün savabiliriz.Şu günlerde tanesi 500 kuruş tur ve en ucuz gıdadır.Bir şeyin ucuz olması o nesnenin israf edilebileceği,yada her zaman çok olacağı ,her zaman kolayca bulunacağı anlamına gelmez.Öyle bir zaman gelirki bir bütününü değil bir kırıntısını bulamıyacağımız zamanlar olabilirBir düşünün tarladan buğday başağından soframıza ekmek olup gelene kadar ne evrelerden ne ellerden geçiyor,ne kadar zahmet çekiliyor çoğumuz bilmeyiz.Zaten bilinmediği içindirki en çok israf edilen gıdaların başında gelir ekmek.
Bayatlar çöpe atarız,bayatlar poşetle ya apartmanın bahçe demirine yada bahçedeki ağacın dalına asarız.Peki bu ekmekleri asınca ne olur,çoğumuz aklı sıra kuşlara asmışıztır.Öyle ya kuşlar gelecek açacak poşetleri ekmekleri yiyecek hatta arta kalan ekmekleride ağzını bağlayıp geri asacak ya…….bu bir şakaydı tabiki……
Ben küçükken annem her öğünde sofraya önce bir önceki öğünden kalan ekmekleri koyar ve onları yerdik.Taze ekmeği ilk yemek gibi bir lüksümüz yoktu.Oysa şimdi toplu yemek yenen yerlerde insanların ekmeğe ağzını sildiğine bile şahit olmuşumdur.Peki şimdi böyle bir lüksümüz varmı acaba….dedelerimizin nimettir dediği bir temel ihtiyacımıza,ağzımızı silelim yada götürüp dallara demirlere asalım.
Lütfen bayanlar önce ekmeği mümkün olduğunca israf etmeyelim.Eğer elimizde olmayan sebeplerden dolayı ekmeğimiz bayatlamış yada yenilecek halde değilse,onu önce ıslatıp sonra ayak basılmayan bir yere dökelimki kuşlar ordan yiyebilsinler….Büyük şehirlerde bu sahipsiz hayvanların yiyecek bulması çok zordur.Hele ki kış mevsiminde dahada zor olmakta…böylece hem kuşları doyurup hemde ekmeği sraf etmemiş oluruz.
Soğumuş ekmek, bayatlamış demek değildir. Ekmek israfını önlemek için, her şeyden önce soğuk ekmeği bayat kabul etmemek gerek. Orta derecede bayat ekmek, taze ekmekten daha az lezzetli olmasına rağmen, daha az besleyici değildir.
Her gün aynı miktarda ekmek alma alışkanlığı yanlıştır. Bazı günler, yemek türüne göre, ekmek ihtiyacı daha az olabilir. Örneğin, makarna veya börek ile birlikte daha az ekmek tüketilir. Ekmeği fırından yeni çıkmışken alıyorsanız, tazeliğin cazibesine kapılıp ihtiyaçtan fazla almamalıdır.
Uzmanlar, ekmeğin yeterince soğumasından sonra ambalajlanmasını ve derin dondurucuda saklanmasını öneriyorlar. Ekmek, -18 derecede görünür bir değişime uğramadan aylarca saklanabilir.
EKMEĞİ DEĞERLENDİREBİLECEĞİMİZ KÜÇÜK NOTLAR..
Bayat ekmeği değerlendirmenin en basit ve en bilinen yolu, köfte harcının içine katmaktır.
Ekmek fırında veya açıkta bekletilerek kıtırlaştırıldıktan sonra öğütülüp galeta unu haline getirilir. Galeta unu, köfte yaparken, ekmek yerine harca katılabilir.
Bayat ekmeği küp küp kesip fırında kıtırlaştırdıktan sonra çorbaların içine atarak değerlendirebiliriz.
Bayat ekmeği yumuşatmak istenirse ekmek dilimleri bir kevgire konulur; kevgir, su dolu bir tencerenin üzerine oturtulup kapatılır. Su kaynadıkça, ekmeği nemlendirip yumuşatır.

DUDU BAYRAM 03 11 2010