Yükseköğretime girişle ilgili sistem değişiklikleri, baş döndürüyor. Daha birinin adı konurken yenisine ad arayışı başlıyor adeta. Öğretmen, öğrenci, veli, hatta sistem arayışına giren uzmanlar da şaşkın. Her sistem değişikliği büyük bir övgüyle başlıyor, büyük bir düş kırıklığıyla sona eriyor. Kısacası sıfıra sıfır, elde var sıfır. Üniversiteler önünde yığılmış bir buçuk milyon genç ve aile perişan oluyor durmadan.
İşte 2010 YGS de aynı tehlike sinyalleriyle geldi. Daha uygulama aşamasındayken bu sınav sistemini getirenler onu sorgulamaya aldılar bile. Bu yıl ilk kez denenecek bu sınav sisteminin LYS’si uygulanmadan memnuniyetsizlikler başladı. YÖK Başkanı sistemle ilgili düzeltmelerden söz etmeye başladı. Zaten uygulanan şu anki sınav sisteminin değerlendirme ölçütleriyle ilgili pek çok yön hâlâ eksik ve belirsiz.
Onca yıldır dershanecilik yaparım. Ara sıra ÖSS’lerde rastladığım pürüzlere ses çıkarmazdım. Çünkü yılda bir kez de olsa, hazırlanan bu sınavların Türkçe ve edebiyat bölümünde ya bir hata çıkıyor, ya da hiç hata çıkmıyordu. Yıllarca kendisi de ÖSS denemelerine soru hazırlamış bir insan olarak bu durumu anlayışla karşıladım. Güvenilir bir kurum olarak baktım ÖSYM’ye hep. Ne var ki son iki yılda, bilimsellik açısından kafamda ÖSYM’yle ilgili soru işaretleri belirmeye başladı.
Nedir bu kuşkular, paylaşalım: Özellikle paragraf sorularında eskiler kadar nitelikli ve düşüncelerin derli toplu olduğu örnekler pek yok. Kimi paragraf sorularında düşünceler dağınık. Yani nitelikli paragraf seçiminde eskisi kadar titizlik gösterilmiyor.
ÖSYM’yi bari yıpratmayalım diye hep sustum. 2010 YGS’de bir de baktık ki ÖSYM, kendisiyle çelişen yeni yazım kuralları icat etmiş. “1969 yılında Güzel Sanatlar Akademisini bitirdim.” cümlesindek altı çizili bölüm doğruymuş. Yahu on yıllardır özel ad niteliği taşımayan “lise, üniversite, ilkokul, akademi, fakülte, enstitü” gibi kavramlar küçük harfle yazılır diye öğrenip öğretmedik mi? Hattâ ÖSYM’nin kendisi bu konuyu 1993 ÖSS’de “1975’te Liseyi, 1979’da Üniversiteyi bitirmiş.” cümlesindeki altı çizili sözcükler nedeniyle yanlış yazım diye benimsememiş miydi? Doğru cevap olarak da 1993’te cevap anahtarında belirtilmemiş miydi bu seçeneği? Vay hâlimize!
Soruları televizyon ekranlarından açıklayan Türkçe öğretmenleri ortaya çıkıp da bu duruma itiraz etmiyor. Sınav sorularını sonradan inceleyen öteki Türkçe öğretmenlerinden de ses yok. Kuzu kuzu dinliyoruz.
ÖSYM bu konuda kamuoyunu aydınlatıcı, doyurucu bir açıklama yapmalıdır.
Bu konuda dilbilgisi kuralı son derece açıktır: Çukurova Üniversitesi İktisat Fakültesi’ni bitirdim.” doğru; ancak tek başına “İktisat Fakültesini bitirdim.” dersek yanlış olur.
Okuyucularımız daha iyi anlasınlar diye her iki sorunun tamamını aktarmak istiyorum:

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır?

A) Aradığın bilgiyi ansiklopedinin 6’ncı cildinde bulabilirsin.
B) Mektubuna “Sayın Başkan” diye başlayabilirsin.
C) Konser yarın akşam saat 20.30’a ertelenmiş.
D) 1975’te Liseyi, 1979’da Üniversiteyi bitirmiş.
E) 22 Mart Pazartesi günü göreve başlayacakmış.
ÖSS 1993 (cevap: D)

“1969 yılında Güzel Sanatlar Akademisini bitirdim. Resim
I
yapmaya

karikatürist olarak başladım. Çizdiklerimi 10 liraya satardım
II
Dolmuş, Tel, Pardon gibi dergilere. İlk sergimi 1959 yılında
III
Taksim meydanında Açtım ve yalnızca üç tablo satarak yer
IV
kirasını ancak ödeyebildim .”
V
diyor usta ressam sanat yaşamının ilk yıllarını anlatırken.

Bu parçadaki altı çizili sözlerden hangisinin yazımı yanlıştır?

A) I. B) II. C) III. D)IV. E)V.

2010 YGS (cevap: D)


Bundan sonraki sınavlarda ÖSYM daha duyarlı davranmalıdır. Çünkü bir tek soru, bazen bir öğrenciyi 3-4 bin kişinin önüne geçirebilmekte, bazen de 3-4 bin kişinin gerisine itebilmektedir.