Bir nesil daha yetişiyor ve bunu birbirleri izliyor. Kendi çizgimizde seyrederken hayatı, yeni neslin hayatlarının şekillenmesinde rol alıyoruz. Onların minik dünyalarına misafir gibi uzaktan bakmak zorunda değiliz aslında. Onları anlamak, geleceğimizi onlara emanet edeceğimizi daha da farkederek, bugünden itibaren daha farklı bir yaklaşım sergileyebiliriz. Hayalgücü gibi bir zenginliğin önüne konan taşları birer birer yıkarak, bireysellikten çok özgürce kendilerini tanımaya ve ifade etmeye yönlendirebiliriz onları.

Eğitim yaşı öncesinde çocuklarımızı gözlediğimizde, onların o kadar çok boş zamanları vardır ki bu yönlerini kıskanmamak mümkün değil. Onların masum dünyalarını görüp de “şimdi çocuk olsaydım, dertsiz, tasasız bir gün geçirebilseydim” diyerek iç geçirmeyenimiz yoktur. Hayata dair kavramları yeni yeni öğrenmeye başladıklarında , neler yapıp yapamayacaklarını da bizlerden öğreniyorlar. Kontrolümüzden çıkmamaları ve hep aynı uslu çocuk olmaları için zaman zaman tatlı yalanlara da başvurmuyor değiliz. En şirin dostumuz olan köpekleri zaman zaman bir canavar gibi gösterip, yemediği yemekleri onu durmaksızın kovalayacak bir belaya benzetmeyi çok iyi beceriyoruz. Bir yere kadar korkutmalarımız işe yarıyor gibi gözükse de , çocuklarımız üzerinde yıllar sonra farklı etkileri de ortaya çıkıyor.

Örneğin ; Çocukluğumuz da tabağımızda hiçbir lokma kalmaması öğretildi bizlere. Doymuş olsak dahi yemeye devam ettik tabağımızda lokma kalmaması için. Hızlı büyümek için çok yemeyi öğrendik. Büyüdük ama hala çok yemeye devam ediyoruz. Eskiden kalan alışkanlıklarımızdan olsa gerek.

Başka bir örnek ; Kendinizi bir oyuncakçıda hayal edin. Hediye alacağımız erkek çocuğu ise, araba ve silah tarzı oyuncaklara, kız ise makyaj setleri, çeşitli bebek türleri ve mutfak aletleri tarzı oyuncaklara yöneliyoruz. Farkediyorsunuz ki çocuklarımızda bitmek bilmeyen bir öğrenme isteği var. Onlara aldığımız hediyeyi verir vermez ilk işleri hediyeyi parçalara ayırmak oluyor. Çünkü onların gözünde bu hediyenin bütünü değil detayları önemli. Bu oyuncağı oluşturan parçaları tek tek sökerek tanımak ilk hedefleri oluyor. Laf olsun diye çocuklarımıza sitemde bulunuyoruz fakat çocuklarımızın öğrenmelerine, araştırmacı yönlerini ortaya koymalarına da engel oluyoruz.

Bütçemize göre oyuncak almaya dikkat ediyoruz. Görünüşü nedeniyle bizim beğendiğimiz fakat çocuğumuzun 5-10 dakikasını ancak alabilen oyuncak türlerinden uzak durmaya çalışalım. Belirttiğim gibi , söküp parçalanabilen mümkünse ağaçtan yapılan zeka geliştirici oyuncaklara yönelmek, hem onların el becerilerini geliştirir hemde nesneler arasındaki ilişkileri daha çabuk kavramasına yol açar. Özellikle belirli bir meslek dalını yada yaşam alanını konu alan set oyuncaklar alarak çocuklarınıza hayalgüçleri elverdiğince yeni senaryolar üretmesini ve size neler yaptığını anlatmasını sağlayabilirsiniz. Böylelikle onun hayata karşı bakış açısında sevdiklerinin yerini nasıl derecelendirdiğini ve sevmediği kişi yada nesneleri daha kolay tespit edebilirsiniz.

Önemli olan bir diğer husus da çocukların izlediği tv yayınları. Tüm gün ev içinde enerjisini üzerinden atamayan çocukta bir süre sonra yılgınlık ve uyuşukluk gözleniyor. Çünkü ev ortamında sağa sola zarar vermemesi amacıyla frenlenmek zorunda kalmış ve tv karşısında dönüşümlü olarak aynı çizgi filmleri seyretmek zorunda kalıyor. Eğer çocuğa izlettirilen yayının içeriğini takip etmiyorsak bu daha da büyük problemlere yol açabiliyor. Çizgi film kanallarında zaman zaman ( sürekli yayın yapan bir kanalda var ) şiddet ve savaş içerikli yayınlar var. Çocuğun gelişim çağında Tv’den öğrendiği bu yeni kavramlar çevresine karşı daha hırçın ve isteklerinin yapılması için daha baskıcı olmasına yol açıyor. Bu yüzden çocuk üzerindeki davranış değişikliklerini , izlediği yayın kalitesinden de bir nebze olsun anlayabilirsiniz ve ( geç kalmadan ) önlem almak adına daha ılımlı ve olumlu bilgi verici yayınlara yönlendirebilirsiniz.

Çocuklarımıza alacağımız öğretici oyuncakların yanı sıra onları düzenli olarak dışarıya çıkartmak da önemlidir. Hatta oyuncak almaktan ziyade, yaşıtları ile koşup oynayabilecekleri parklara, alışveriş merkezlerindeki oyun parklarına, lunaparklara ve hayvanat bahçesine götürmeniz onlar için daha faydalı olacaktır. Hayatı sadece Tv’de ki ekrandan değil de dışarıda kendi algıları ile tanıması hayalgücü açısından çok faydalı olacaktır. Çocuklarınızın sevineceğini düşünerek aldığınız oyuncakların çoğu kez yerlerde paralandığını görmüşsünüzdür. Burada bir kez daha düşünmek gerekiyor. Gereksiz yere alınan oyuncaklar yerine çocuğunuzun 1-2 saatlik bile olsa dışarıya çıkartılması ve farklı yerlere gidilmesi , şimdiden onun için kalıcı bir yatırımdır.

Öğrenme hızının en yüksek olduğu dönemlerde , onlara ne kadar çok farklı şey gösterirseniz , eğlenmesini de bilecek, kendini ifade etmek için daha farklı cümleler kurmaya başlayacaktır. Çünkü gördüğü yeni kavramlar onun için yeni çağrışım kaynakları ve ileride başaracağı tüm işlerin altyapısını daha bugünlerden sizlerin desteği ile oluşturacaktır. Çocukluğumuzdan kalan içimizdeki bir çok hevesin nasıl kırılıp gittiğine şahit olmuşsak aynılarını onlara da yaşatmayalım. Kendi farkındalığınız ile hem kendi çocuklarınız için hemde elinizin uzanacağı her yeni nesil için bu yardımınızı esirgemeyin. Emin olun ki örnek davranışlarınızı onlarda algılayacak ve devam ettirecekler.

Yazan : Turgay GEZİCİ | www.bilincalti.com