Utanmak ne güzel bir hasettir. Hayânın hepsi hayırdır. Ve hayâ ancak hayır getirir. Hayâ imanın dallarından bir daldır. Allah utangaç ve yumuşak olanları sever. Hayâ imandandır. Her dinin bir ahlakı vardır. İslâm’ın ahlakı da hayâdır. Hayâ duygusu kaybolan kimsenin kalbi ölür. İman çıplaktır. Elbisesi takva, süsü utanmak, meyvesi ise ilimdir. Utanmak güzeldir. Utanmak kadınlarda olursa daha da güzeldir.

Hayâ imandandır. İman ise cennettedir. Arsızlık cefadandır, cefa ise cehennemdedir. Utanmak yetmiş bölümdür ve utanmak da imandandır. Hacetinizi hiçbir zaman kimseden gece istemeyin. Zira hayâ insanların gözlerindedir. Yani göz gözden utanır. Utanç duymamak kadar utanç verici bir şey yoktur.

Kötü insanları görmek artık beni şaşırtmıyor, ancak utanmadıklarını görünce şaşırıyorum. Allah bir kalbi, kendisinden hayâyı gidermekle cezalandırdığı kadar hiçbir şeyle cezalandırmamıştır. Her şeyin kendine yakışan bir ziyneti vardır. Hayânın ziyneti de günahları terk etmektir. Her şeyin bir meyvesi vardır, hayânın meyvesi de hayır kazanmaktır. Yusuf Bin Esbat diyor ki: “Biz öyle kimseler tanıdık ki onlar,Allah’tan cenneti istemekten hayâ ederlerdi”. Bugün utanabilmeyi Allah bazı kullarından kaldırmış olmalı ki bu kadar utanmaz insan kılıklı türemiştir. Elmanın bile yüzünün kızardığı bir zamanda, insanların yüzünün kızarmaması ne kadar acıdır.” Haklı bir fikrin meyve vermemesi mümkün değildir”, diyor Tolstoy. O zaman aklıma demek ki bizim fikrimizin de meyvesi bu demekten başka bir şey gelmiyor. İnsanın utanmaz gözden, kızarmaz yüzden başka sermayesi kalmamışsa onun yapacağı sadece hayâsızlıktır, arsızlıktır.

Allah buyuruyor ki; ne mutlu o kullarıma ki benden hayâ ederler de yalnız kaldıkları zaman günah işlemezler. İnsanların bir kısmı Allah ‘tan cenneti istemekten bile hayâ ederken, bir kısmı hiç utanmadan bu mazlum milletin hakkını hakkı sayarak midesine indirebiliyor. Bunların şerrinden Allah memleketi de, milleti de korusun. İnsanın ar damarı çatlamaya görsün artık onun yapamayacağı kötülük yoktur.

Allah’tan korkmayandan korkulur. Allah’ım bu yüzsüzlerin, beyinsizlerin ve utanmazların yüzünden bizi helâk eder misin?