Sevgililer günü için Dede Korkut Hikayelerinden Deli Dumrul’un ne alakası var ! diyecekleri duyar gibi oluyorum. Bakalım görelim diyorum, alakası var mı yok mu ? Hepimizin bildiği deli Dumrul deli yiğit korkusuz delikanlıya denir . Başkası için zor olanı yapan başaran gözünü budaktan sakınmayana denir. Bir de toplumda akıl sağlığı yerinde olmayana denir.

Neyse hikayemize gelelim. Deli Dumrul kuru çay’ın ( dereden büyük)üzerine bir köprü yaptırır. Kendi gönlüyle geçenden beş akça geçmeyenden döve döve on akçe alır. Halk onun bu haksız uygulamasından bıkmıştır. Yani bugünkü şehir eşkıyası , her türlü haksızlığı yapan ya da milleti haraca bağlayan ve halkı soyan devlet modellemesi gibi … Bence akaryakıttan , sigaradan, içkiden alınan aşırı vergi de devletin Deli Dumrulluğudur. Tefecilik de öyle..

Günlerden bir gün Deli Dumrul’un haraç aldığı köprünün yakınında birisi ölür. Deli Dumrul hemen oraya yönelir ve sorar. Narayı attıktan sonra” hey ! kim aldı bu adamın canını” diye sorar… Oradakiler” Azrail aldı” der. Deli Dumrul “benden izinsiz Azrail nasıl olurda bu erin canını alır” der. Büyük bir efelenme ile meydan okur Azrail’e. Azrail Deli Dumrul’un bu meydan okuması üzerine Deli Dumrul’un yanına gelir. Deli Dumrul’un canını almak için onun göğsüne bastırır. Neye uğradığını şaşıran Deli Dumrul “ aman Azrail bu kadar yaman olduğunu bilmez idim. Ben ettim sen etme canımı bağışla” diye Azrail’e yalvarmaya başlar. Azrail Deli Dumrul’un yalvarması üzerine “kendi canın yerine can bulursan onu bağışlayacağını “söyler. Deli Dumrul Azrail’in bu isteği üzerine ne yapacağını bilemez. Can korkusuyla annesine koşar “ Anne bilir misin neler oldu ,Azrail’e meydan okudum o da bana canına can bul dedi benim için canının verir misin Anne” der. Annesi “ canım oğulum can tatlı ,her şeyimi iste ama oğul canımı benden isteme “der. Oğlunun teklifini ret eder. Deli Dumrul çaresiz yavuklusuna koşar. “Hatun bilir misin neler oldu Azrail’e kafa tuttum o da kendi canın yerine bir can bul dedi” der. Deli Dumrul’un sevgilisi , evdeşi” evimin direği sen olmadıktan sonra benim yaşamamın ne anlamı olabilir. Benim canım senin canına feda olsun” der. Deli Dumrul sevgilisinin bu fedakarlığı karşısında Azrail’e “ya ikimizin canını beraber al ya da ikimizin canını beraber bağışla “der. İki sevgilinin fedakarlığı duyan Azrail hem Deli Dumrul’un hem de yavuklusunun canını bağışlar. Onları ihtiyarlayana kadar berber aynı yastığa baş koymalarına izin verir.

Gördüğünüz gibi bu hikayede” Ana gibi yar Bağdat gibi diyar olmaz” özdeyişi yerini deli Dumrul’un sevgilisinin hiç terettüd etmeden canını evdeşinin sevdasının yoluna feda etmesi “ her şeyden vazgeçilir ama yardan vazgeçilmez “ özdeyişine bırakmaktadır. Ne diyelim “Tanrı hepimizi Deli Dumrul’un kendisi ve eşi gibi canını bile bir birine feda edebilen sevgililer yapsın” diyorum.