İnsanlar mutlu olmak için her caba ve hayreti gösterir ve dolayısıyla güçlü zayıfı yenilgiye uğratır.
Kiminin de mal ve şehvetle de mutlu olmanın yolları arar.
İnsan çoğu zamanlar zararlı şeylerden alıkoydukları halde nefisleri onları kabul etmeyip ısrarlarını devam ederler

şehvetlerini akıllarının önüne geçirirler.
böyle kimseyi tutarsız ve sabırsız diye isimlendirirler.
Bunun gibi çoğu mutsuzluk nedeniyle hastalıklarını artıracak şeyleri tercih ederler
Şu halde mutsuzluğun temeli idrakin, nefsin zaafı ve alçaklığıdır


Mutlulukların temeli ise idrakin mükemmelliği, nefsin şerefi ve cesaretidir. Sevgi ve irade de her hareketin temeli ve başlangıç noktası, nefret ve kin her türlü terkin aslı ve başlangıcıdır. Kalpteki bu iki güç insanin mutluluğunun ve bedbahtlığının aslı ve temelidir.
Öyle İnsanlar görüyoruz duyuyoruz ki Elde etmedeki metodları ve yolları farklı olsa da hepsinin gayret ve çabasının tek bir şey olduğunu görüyorüz. Hepsinin çabası kendilerinden keder ve hüznü atmak dır.
Kimisi bunu yeme-içmeyle, kimisi ticaret ve para kazanmayla, kimisi müzik dinlemekle,
kimisi de oyun ve eğlenceyle yapmaya çalışıyor. Bu, akıllıların talip olacağı güzel bir gaye.
Ancak yolların hiçbiri bu gayeye ulaştıracak nitelikte değil,

İnsanlar bu konuda büyük hatalar yaparlar.
En çok acı veren şeyde zevk arar,
mutluluk verme ihtimali büyük şeyden acı çeker,
büyük belalara yol açan şeylerde kalplerinin şifa bulduğunu sanırlar.

İşte bu gerçek ve sanal ve bayat alemde olsa
Şunu gördüm bildim

Bu yollar arasında o gayeye ulaştıracak yolu aramak sadece Allah’a yönelmek, yalnız O’nunla yakın ilişki kurmak ve rızasını her şeyin üstünde tutmayı gördüm bildim

Bu yola giren kişi dünyadaki nasip ve zevk den mahrum kalacak olsa bile

Yüksek ve yuce mutluluk dan mahrum kalmaz.
İnsan o hazzı elde ettiğinde her şeyi elde etmiş
onu kaybettiğinde her şeyi kaybetmiş demektir.

İnsan için bu yollar arasında daha faydalısı, hazzına, mutluluğuna ve güzel yaşamına daha çok ulaştırıcısı yoktur.

Bu hazın aramaya gerçek sevgiliye ulaşmakla olur.