Şimdi önce "CAN EVİ" derler

1- Doyacak

2- Barınacak

3- Çoğalacak

Mehmet Âkif ile Şekspir aynı sözü söyler
-" yemek içmek ve çoğalmaksa hayatınızın anlâmı, o zaman hayvanlardan farkınız nedir?" der Şekspir

-" mefkûresi olmayan hayvana eş değerdir," der Âkif...

İbn-i Haldûn’da söyler benzerini, Anadolu erenleri daha zârif ifade ederler,
-" her cânın, ’işi’ - ’eşi’ ve ’aşı’ olmalı," derler...

Mevlâna Celâleddin,

-"akşam yemeğini kazanamayanın günü bitmez," der...

Buraya kadar olanlar CAN EVİ (1. sacayağı) ve Hayvanların ve insaların ortak dürtü ve ihtiyaçları, sonrasında 2. sacayağı (TEZYİN, SÜS EVİ) geliyor,

4- Güzel (estetik, sanat)

5- İyi (etik, ahlâk)

6- Doğru (mantık, felsefe)



Din, iman için her bedende, nefes sahibinde, canda üç (3) gerek şart var;

1- Akıl (Cüz’i irâde)

2- Gadab (asabiye)

3- Şehvet

Din yani ahid (söz) aklı ilk şart koşar, yoksa akıl baliğ olmayanlar ne modern dünya! hukukunda nede dini sorumluluklar karşısında mesûl tutulmazlar... Din, "mutedili tasdik" yeridir, makâmıdır, yani denge, orta yol, vasat, ifrat ve tefritten uzak (abartılmış ve noksan değil) fıtrata uygun, zorlamayan, sevilebilir, korkulmayan, öğretilebilir ve genel kabûl görür yaşam formları içerir tüm tavsiyeler...

Fakat bu üç hâlinde kendi içinde üç tezâhürü (yansıması) vardır,

- - - ifrat (abartı) / gereğinden fazla

- - - mutedil (denge) / olması gerektiği kadar - - -

- - - tefrit (noksan) / noksan, eksik, yetersiz

Şimdi tek tek incelersek;

Akıl,
İfratta - Fikren bunalmak, daralmak, duygusuzlaşmak, ego, bencillik vb.
tefritte - câhil, bilgisiz, görgüsüz, kaba,

mutedilde - ilim sahibi, eğitimli, duyarlı, faydalı vb.


Gadab (asabiye)
İfratta - zalim, vahşi, barbar, katil, yamyam, emperyalist, kapitalist, kontrolsüz, sadist vs.
tefritte - korkak, onursuz, alçak, hain, kişiliksiz vb.

Mutedilde - yiğit, kahraman, şecaat sahibi, onurlu, haysiyetli, güvenilir, kontrollü,
(kime ne için ne zaman ve ne kadar vuracağını nerede de duracağını bilen)


Şehvet ise,
İfratta - biseksüellik, homoseksüellik, sapıklık, ensest, hayvanlarla ilişki, azgınlık, sapkınlık, vs
tefritte - iktidarsız, frijit, yetersiz,tatminsiz, isteksiz, en büyük belâsı ise neslin kesilmesi vb.

mutedilde - neslin devamı, beden ve ruh sağlığı, ahlâk, mutluluk vb.



Her insanın 3 şeytanı var derdi bir üstadımız sohbetinde... (Metin Bobaroğlu)

1- Servet / Karun Makamı

2- İktidar - Siyaset - Güç / Firavunun Temsil Ettiği Makam

3- Sevilme derdi - Ruhbaniyet addetme... / Belâm



1- Harcayamayacağı kadar serveti ister önce insan, (Servet / Karun)

elde etse yetmez, bakar ki sözü dinlenmiyor, işçisi bile mesai bitince kaçar gibi gidiyor yanından, kal dese en azından mesai bedeli ödemek zorunda... İnsanların kendisini dinlemeleri saymaları ve korkmaları için çare arar...

(İki Padişah bir cihâna sığmaz, kırk derviş bir hırkada iftar ederler, zarifçe, kırmadan, kırılmadan.)


2- Herkes onu dinlesin , dilediğini yapabilsin, (İktidar / Firavun)
kimseye hesap vermesin (bencillik, küstahlık) ister, yarı tanrılık iddası

siyasete girer, örgüt, cemaat, cemiyet kurar, küresel şirketler kurar, komplolar, çatışmalar savaşlar düzenler, gücünü, servetini artırır, iktidarını kuvvetlendirir, garanti altına alır fakat bakar ki insanlar onu seveceğine nefret etmeye başlamışlardır...

(Yoklansa kafa tası her ölenin, farkı görülür müydü acep hükümdarla kölenin.)
Kaşgarlı mahmut’un Mezar taşından...


3- Herkes onu sevsin , değerini bilsin ister (Özünü kutsal sanma / Belâm)
farkeder ki parası var, iktidarı var ama kimse onu sevmiyor, hükmü altındakilerin yanına bir ses kayıt cihazı koyupta arkasından kendisi ile ilgili konuşulanları duysa, çıldırır, eleştiriye dayanamaz, o KUTSALDIR, ÖZELDİR; LİDERDİR, FARKLIDIR, ZEKİDİR, GÜZEL/YAKIŞIKLIDIR, KARİZMATİKTİR, çünkü...



Hz Ali (KS) öyle güzel bir ihtiyâç analizi yapmış ve net bir tarif koymuştur ki ortaya, hayran olmamk mümkün değil,

- " İnsanın dünyada işi altıdır (6), bunu tamam eden ahiretini tamamlamak derdine düşsün sonra, dünyadan fazlasını istemesin,

1- Kimseye muhtaç olmayacak ve onurunu koruyacak bir işe sahip olmalı önce,

2- İşine uygun bineği olmalı (ne gerekiyorsa o, at - deve değil yani)

3- Ferah ev (geniş, 2. bir aileyi rahat sorunsuz misafir edebielcek imkâna sahip, + tuvalet, banyo, mutfak gibi)

4- Bir miktar nâkit (TL karşılığı ortalama 5.000TL değerinde altın)

5- Örfü adeti, heyecanı size benzeyen ve yakışan hayırlı bir eş

6- Hayırlı evlât...

*

Herkese nasip olur mu peki bunlar?

Bilemem, ama olsa ne güzel olur, kalı ki adil paylaşım ve eşit şartlarda mücadele olsa
ziyadesiyle de olur...