[ kalin ]İKİ EK

Şair Yavuz Bülent Bakiler’e göre ( -sel ) ve ( -sal ) ekleri Türkçe değiller.
Peki, bu ekleri kullandığımız kelimeler hagileridir, bu kelimelerin yerine ne demeliyiz
veya daha düne kadar ne deniliyordu?
Mesela, " kutsal."
"Kutsal"a önceleri "mukaddes" deniliyordu, gene "mu[ /kalin ]kaddes" denilebilir.
Hani, Topkapı Sarayı’mızda bu ismi taşıyan bir kısım da var: " Mukaddes Emanetler."
Sonra?
Sonra, " kentsel."
Niye " kentsel " deniliyor ? Açıkcası, buna bir mânâ veremiyorum.Hani buna da : " Şehir " diyebiliriz. " Eskişehir, " "Beş Şehir.."der, gibi..
-Sel ve -sal eki alan kelimelerin en kemikleşmiş olanı; "kumsal"dır.
"Kumsal"a daha önce ne deniliyordu?
Açıkcası ben hatırlamıyorum.
"Kumluk" mu diyelim, "kumlu kısım"mı, "kumlu bölge" mi diyelim, bilmiyorum.
"Yaşamsal.."
"Yaşam" zaten "yaşama " veyâ "hayat" yerine kullanılıyor, bu bakımdan " yaşamsal "a,
"hayati" diyebiliriz. Zaten " yaşamsal " daha düne kadar " hayati" idi: "... bu hayati bir
mesele..." denilmez miydi?
"Aşksal." Bu kelime zaten iki defa saçma. Bizim ne güzel "aşk"ımız var.
"Parasal.." Bu kelimenin doğrusu da; " maddî " dir.
"... maddî ve mânevî. ..." deriz ya, hani...
"Evsel..." ne demekse artık?
Biz "evsel " yerine, " evin," "eve ait," "ev ..."i zaten kullanıyoruz; bunlara aynen devam
"Evin çörü çöpü.." demiyor muyuz? Diyoruz. Diyelim o zaman.
Bir de "sinirsel" var.
Allah aşkına söyleyiniz. Buna daha çarşamba gününe kadar " asabî " denilmiyor muydu?
Gene " asabi " diyelim. Yine "... âsabımı bozma ..." diyelim.
Bu ekleri kullanmak çok çok yaygınlaştı.
Neredeyse:
" Masa örtüsü " yerine,
" Masasal örtü " denilecek.

MESELE

Mesele kelimesi yerine, bir fiil olan " sorun " kullanılıyor. Bu " sorun "a sinir oluyorum ki..
Heryerde amma heryerde " sorun " kelimesi kullanılıyor.
Mesela oyun esnasında oyuncu sakatlanıyor. Maçı anlatan kişi de bir feryat:
"... oyuncu filancanın dizinde sorun var. ..."
"... oyuncu filancanın dizinde sorun yok. ..." kardeşim:
"... oyuncu filanca dizinden sakatlandı. ... " o kadar.