(Cumhuriyet’in 85.yılının aklıma getirdikleri.)
Bugünü daha derinlikli olarak anlamlandırmak istiyorsak,23 Nisan 1920’de toplanan Birinci Meclis’i de hatırlamamız gerektiği kanısındayım.İşte bu konuda yazılmış bir yazım:
BİRİNCİ MECLİS’İ NASIL ANLAMALIYIZ?
2005 yılında 23 Nisan 1920’de açılan TBMM’nin seksen beşinci yılını kutladık.İlk TBMM’inde görev yapan Birinci Meclis’ten alınacak çok ders olduğunu düşünmekteyim.İşte benim aldıklarım:
1-Toplanmasından yalnızca 17 gün sonra,10 Mayıs 1920’de"İhracat,kayıtsız,şartsız serbesttir.Bakanlar Kurlundan başka hiçbir makam bu serbestiyi kaldıramaz ya da değiştiremez"diyerek ekonomiye öncelik verilmesidir.Savaşta bile ekonomi göz ardı edilmiyor.Ki bu anlayış İzmir İktisat Kongresinde de doruğa çıkıyor.(17 Şubat- 4 Mart 1923)
2-(82) istifa ve ölümle birlikte,toplam,437 olan üyenin;1.Grup(202),2.Grup(63),Bağımsızlar (90 olup,bunların 21’i "Gerçek Bağımsız")olarak adlandırılan en az dört farklı görüş ve grup oluşturarak,çoğulcu demokrasinin güzel bir örneğini vermiş olmasıdır.
3-20 Ocak 1921’de ilk anayasayı yapmaları ve 1 Kasım 1922’de de saltanatı,farklı görüş ve grupların oybirliğiyle kaldırmalarıdır.Cumhuriyet’e giden yolun taşları yavaş yavaş döşeniyordu.
4-Başkumandanlık Yasası görüşülürken,Atatürk’ün bu yetkisinin süresiz uzatılmasına;ancak,bu yetkinin Meclis adına değil de Meclis’e bağlı olarak yerine getirilmesine 1922 Temmuzunda karar veriyorlar.Savaş sürerken bile demokrasiyi ertelemeyip,TBMM’ni çalıştırıyorlar.En güzel sonuç da,demokrasinin işletilerek Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasıdır.
5-Atatürk’ün savaş sonrası Meclis’e gelip,4 Ekim 1922’de yaptığı konuşmasında;"Benim tek yaptığım şey,bir asker itaat ve sadakatıyla emirlerinizi yerine getirmektir"diyerek TBMM’nin üstünlüğünü,önceliğini yinelemesidir.
Böyle bir Meclis’in tarihimizde yer alması hepimize gurur vermelidir.

NOT:Bu yazım"Tabldot mu,Alakart mı?"adlı kitabımda vardır.