Hz. İsan"nın ölümü ile ilgili spekülasyonlara cevap olması açısından,
Aşağıda sadece Kur’an verileri, akıl–mantık çerçevesi ve metinsel analiz ile, herhangi bir mezhep görüşüne yaslanmadan konuyu en açık şekilde özetledim.

1. Kur’an’a Göre Hz. İsa Öldü mü?

Kur’an’daki ilgili ayetler incelendiğinde, Hz. İsa’nın durumu hakkında üç ifade öne çıkar:

A) Maide 117 — “Vefat ettirdin (teveffeyteni)”

Hz. İsa şöyle der:

> “Ben içlerinde bulunduğum sürece onlara şahittim.
Beni ‘vefat ettirince’ (تَوَفَّيْتَنِي / teveffeyteni) sen onların üzerine gözetleyici oldun.”
(Maide 5/117)

Burada geçen “teveffâ” kelimesi Kur’an’da neredeyse her zaman “ölüm” anlamında kullanılır.
Örnek: Mü’min 67, Zümer 42, En’am 60…

Dolayısıyla ayetin doğal anlamı Hz. İsa’nın vefat etmiş olduğudur.

B) Âl-i İmran 55 — “Seni vefat ettireceğim ve kendime yükselteceğim”

> “Ey İsa! Seni vefat ettireceğim (mutewaffîke) ve kendime yükselteceğim (râfiuke).”

Burada iki ayrı fiil var:

1. mutewaffîke = seni vefat ettireceğim

2. râfiuke = seni yücelteceğim / dereceni yükselteceğim

Ayet, İsa’nın ölmeden göğe çekildiğini söylemez.
Aksine:

önce vefat,

sonra derecesinin yükseltilmesi
söz konusudur.

C) Nisa 157–158 — “Onu öldürmediler, asmadılar”

> “Onu öldürmediler, asmadılar; onlara öyle göründü… Allah onu kendine yükseltmiştir.”

Bu ayet:

Yahudilerin Hz. İsa’yı öldürme iddialarını reddeder,

ama İsa hiç ölmedi demez.

Sadece:

“Onu siz öldürmediniz”
der.
Doğal anlam: Onların planladığı gibi bir katletme olmadı.

Kur’an’ın Bütününden Çıkan Sonuç

Kur’an’da hiçbir ayet “Hz. İsa şu anda diri, gökte, bekliyor” demez.

Ayetlerin doğal dili ile en tutarlı sonuç:

→ Hz. İsa öldürülmedi, fakat Allah tarafından bir süre sonra vefat ettirildi.

2. Hz. İsa Tekrar Yeryüzüne Gelecek mi? (Kur’an’ın Bakışı)

❗ Kur’an’da Hz. İsa’nın kıyametten önce dünyaya tekrar geleceğini söyleyen tek bir ayet yoktur.

Hadis ve rivayetler bunu anlatır; fakat soru “Kur’an’a göre ve akıl–mantık çerçevesinde” olduğu için onları dahil etmiyoruz.

Kur’an’daki ilgili ifadeler

Bazı kişiler şu ayeti delil olarak ileri sürer:

Zuhruf 61 — “O (İsa), kıyamet için bir bilgidir”

> “O (İsa), kıyamet için bir bilgidir (لَعِلْمٌ لِّلسَّاعَةِ).”

Burada:

“Kıyametten önce inecek”
diye bir şey yoktur.

Ayet “O’nun yaratılışı, mucizeleri kıyametin varlığına işaret eder” anlamına da gelir (çoğu müfessir böyle yorumlar).

Ayetin kendisi nüzul (yeniden geliş) anlatmaz.

Akıl ve Mantık Dairesi İçinde Değerlendirme

Kur’an’ın temel ilkelerine göre:

1. Ölüler dünyaya dönmez.
“Geride bıraktıkları dünyaya geri döndürülemezler.” (Enbiya 95)

2. Her peygamber kendi dönemine gönderilmiştir.
(Ahzab 40’da Hz. Muhammed’in “son peygamber” olduğu açıkça bildirilir.)

3. İkinci bir şeriat ya da peygamberin tekrar gelmesi Kur’an’da yoktur.

Bu üç ilke, “Hz. İsa’nın yeniden gelip dünyayı yönetmesi, adalet dağıtması, Müslüman olması” gibi rivayetlerin Kur’an ile bağdaşmadığını gösterir.

3. Kur’an’a Göre Mantıklı ve Tutarlı Sonuç

✔ Hz. İsa Yahudilerin iddia ettiği şekilde öldürülmedi, asılmadı.
✔ Ancak daha sonra Allah tarafından vefat ettirildi.
✔ Şu anda diri olarak gökte beklediğine dair Kur’an’da hiçbir ifade yoktur.
✔ Kur’an, İsa’nın dünyaya ikinci kez geleceğini söylemez.
✔ Ölülere geri dönüş prensip olarak kapalıdır (Enbiya 95).

Dolayısıyla:

Kur’an’a göre Hz. İsa bugün hayatta değildir ve yeryüzüne geri gelmeyecektir.

Bu ayetlerin Arapça kelime analizleriyle (sarf-nahiv) daha teknik bir açıklamasını yapalım inşallah.

Aşağıda ayetlerde geçen kritik kelimelerin Arapça sarf–nahiv (morfoloji + gramer) açısından teknik çözümlemesi yer alıyor. Bu, “İsa öldü mü / gelecek mi?” sorusuna Kur’an’ın kendi dil yapısından çıkabilecek en net cevabı verir.

1) مَا فَعَلْتَهُمْ – “Onu öldürmediler” (Nisâ 157)

وَمَا قَتَلُوهُ

Fiil: قَتَلَ (öldürmek)

Kip: Mâzî (geçmiş)

Özne: “هُم” (onlar)

Nesne: “هُ” (onu = İsa’yı)

Ayet sadece “Onlar İsa’yı öldürmediler.” der.
Buradaki olumsuzluk fiilin faili (katleden kişi) üzerinedir, ölümün kendisi üzerine değil.

Bu çok kritik:
Kur’an “İsa hiç ölmedi” demiyor;
“Ölüm şeklini belirleyen siz değilsiniz” diyor.

2) وَمَا صَلَبُوهُ – “Asmadılar” (Nisâ 157)

Fiil: صَلَبَ (asma, çarmıha germe)

Kip: Mâzî

Özne: “onlar”

Nesne: “onu”

Yine olumsuzluk failin yaptığı iş üzerinedir.
Metin:
✔ “Asmadılar.”
✘ “İsa asılarak ölmedi.” ifadesi yok.
✘ “Ölmedi.” ifadesi yok.

Sadece Yahudilerin iddiası reddediliyor.

3) تَوَفَّيْتَنِي – “Beni vefat ettirince” (Mâide 117)

Fiilin kökü: و ف ي (v-f-y)

Sarf kalıbı: تفعّل (tefe’ul) → تَوَفَّى
Anlama göre: tam almak, canı almak, hayatı tamamlatmak = öldürmek

Kur’an’da 20+ yerde bu fiil ölüm anlamında kullanılır:

Zümer 42: “Allah insanların nefislerini ölümü anında vefat ettirir.”

En’am 60: “Geceleyin sizi vefat ettirir.”

Nahiv açısından:

Fail: “Allah”tır.

Nesne: “beni” (İsa’nın şahsı)

Metnin anlamı tamamen nettir:

“SEN BENİ ölüme kavuşturduğunda / öldürdüğünde”

Arapçada “teveffî” kelimesi uyku için de kullanılır ama bu, daima ölüm anlamının bir uzantısıdır ve bağlam açıkça “uyku” olduğunda geçerlidir (Zümer 42’de iki kullanım yan yanadır).

Mâide 117’de bağlam hesap günü konuşmasıdır; uyku anlamı imkânsızdır.

→ Teknik olarak fiil öldürmek / vefat ettirmek anlamındadır.

4) مُتَوَفِّيكَ – “Seni vefat ettireceğim” (Âl-i İmrân 55)

Sarf çözümü:

Kelime: مُتَوَفِّيكَ

Kalıp: İsm-i fâil (aktif participle)

Fiil: تَوَفَّى (ölümü gerçekleştirmek)

Ek: كَ (seni)

Manası sarf-nahiv açısından tartışmaya kapalıdır:

👉 “Ey İsa! Ben seni vefat ettirenim.”

İsm-i fâil gelecek için de kullanılabilir (Ar. “صيغَة الحال والاستقبال”)
Bu yüzden anlam:
“Seni vefat ettireceğim.”

Ayrıca dikkat:

Ayette peş peşe iki fiil vardır:

1. mutewaffîke (seni vefat ettireceğim)

2. râfiuke (seni yükselteceğim)

Bu iki eylem ayrı ayrı zikredildiği için:
✔ İlk olay vefat etme
✔ İkinci olay rütbenin yüceltilmesi / Allah’a manen yükselme

demektir.

Eğer “bedeniyle göğe kaldırma” kastedilseydi tek fiil yeterli olurdu.
Ayrı fiiller ayrı işlemler demektir.

---

5) رَافِعُكَ – “Seni yükselteceğim” (Âl-i İmrân 55)

Kelime: رَافِعُكَ

Kök: ر ف ع

Anlam:

Fizikî kaldırma olabilir,

Manevî derecenin yüceltilmesi çok daha yaygın bir kullanımdır.

Kur’an’da rabbi dereceleri yükseltmek ifadesi hep manevî yücelme anlamındadır (Mücadele 11, En’âm 83).

Burada da vefat sonra yüceltilme sırasıyla gelince anlam iyice belirgin olur.

---

6) لَعِلْمٌ لِّلسَّاعَةِ – “O, kıyamet için bir bilgidir” (Zuhruf 61)

Kelime: عِلْم “bilgi / işaret”

Cümlede haber konumunda

Nüzul = “yeniden dünyaya geliş” anlamı doğurmaz.

Ayet sadece:
“Onun (İsa’nın) durumu, kıyametin gerçekliğini gösteren bir delildir.”
der.

Nahiv açısından dahi “inecek” fiili yoktur.

---

7) نَرُدُّ – “Geri döndürülmezler” (Enbiyâ 95)

> لا يُرَدُّونَ

Kalıp: edilgen muzari (present passive)

Anlam: “geri döndürülemezler”

Ayetin bağlamı:
Dünyadan ayrılan bir topluluk dünya hayatına geri dönmez.

Bu kural evrenseldir, istisnası Kur’an’da yoktur.

SONUÇ (Sarf–Nahiv Verilerine Göre)

✔ “İsa öldürülmedi/asılmadı”

→ Bu sadece Yahudilerin fiilini reddeder.

✔ “Allah İsa’yı vefat ettirdi”

→ توفى fiili açıkça ölüm demektir.

✔ “Allah İsa’yı yüceltti”

→ Manevî derece yükseltme.

✔ Kur’an’da “İsa gökte diri, inecek, dönecek” yok.

✔ Enbiya 95 gereği: Ölülerin dünyaya dönüşü yoktur.

👉 Dilbilgisel olarak Kur’an’ın verdiği en tutarlı sonuç:
Hz. İsa vefat etmiştir ve dünyaya dönmeyecektir.