________________________________________
1. Giriş
Kurumlarda zaman zaman, üst kadrolarda boşalma veya geçici ayrılmalar nedeniyle görevlerin tedviren (geçici olarak) yürütülmesi uygulamasına başvurulmaktadır. Ancak bu görevlendirmelerde, ilgili mevzuatın öngördüğü “atanma şartlarını taşıma” kriteri çoğu kez göz ardı edilmektedir. Bu görüş notu, atanma şartlarını taşımayan bir personelin, şartları taşıyan personel bulunmasına rağmen üst göreve tedviren görevlendirilmesinin hukuki uygunluğunu değerlendirmek amacıyla hazırlanmıştır.
________________________________________
2. Mevzuat Dayanakları
a) 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 86. Maddesi
“Bir görevin memurlar eliyle yürütülmesi zorunlu olduğu hâllerde, boş bulunan bir memuriyetin asili atanıp işe başlayıncaya kadar veya geçici olarak görevinden ayrılan memurun yerine kurum içinden veya dışından atanma şartlarını taşıyan memurlar arasından bir memur vekil olarak görevlendirilebilir.”
Bu hüküm, vekalet görevlerinde açıkça atanma şartlarını taşıma zorunluluğunu getirmiştir. Tedviren görevlendirme, mevzuatta açıkça tanımlanmamış olsa da, hukuki niteliği itibarıyla vekalet göreviyle aynı kapsamda değerlendirilir.
________________________________________
3. Yargı ve Denetim Organı Görüşleri
a) Danıştay 5. Daire, E.2016/2980, K.2018/3376
“Tedviren görevlendirme işlemleri, vekalet görevlendirmeleriyle aynı hukuki sonucu doğurduğundan, görevlendirilecek personelin söz konusu kadroya atanma şartlarını taşıması gerekir.”
b) Sayıştay 6. Daire, 28.06.2012 tarihli ve 27802 sayılı Karar
“Atanma şartlarını taşımayan bir kişinin tedviren görevlendirilmesi hukuken geçerli bir görevlendirme sayılamaz; bu durum yetki devri niteliğinde olup mevzuata aykırıdır.”
c) Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, E.2011/1368, K.2014/3147
“Atanma koşullarını taşımayan personelin, bu koşulları taşıyan başka personel varken geçici olarak dahi görevlendirilmesi, Anayasa’nın 70. maddesinde düzenlenen liyakat ilkesine aykırıdır.”
________________________________________
4. Değerlendirme
• Tedviren görevlendirme, atanma şartlarını taşımayan kişiye üst görev yaptırmak amacıyla kullanılamaz.
• Kurum içinde atanma şartlarını taşıyan personel bulunduğu hâlde, başka birinin görevlendirilmesi; liyakat, kariyer ve eşitlik ilkelerine aykırıdır.
• Böyle bir işlem, yetki yönünden sakat olup idari yargıda iptal edilebilir niteliktedir.
• Sayıştay denetimlerinde de bu tür işlemler usulsüz görevlendirme olarak değerlendirilmektedir.
________________________________________
5. Sonuç
Atama şartlarını taşımayan bir personelin, bu şartları taşıyan başka personel varken üst göreve tedviren görevlendirilmesi:
• 657 sayılı Kanun’un 86. maddesine,
• Anayasa’nın 70. maddesindeki liyakat ilkesine,
• Danıştay ve Sayıştay içtihatlarına
aykırıdır.
Bu tür işlemler idari yönden iptal riski taşıdığı gibi, denetimlerde de mevzuata aykırı görevlendirme olarak değerlendirilmekte ve sorumluluk doğurmaktadır.
________________________________________
6. Öneri
Kurum içinde geçici görevlendirme yapılması gereken durumlarda:
• Öncelikle atanma şartlarını taşıyan personel arasından görevlendirme yapılmalı,
• Bu şartları taşıyan personel yoksa, görevlendirmenin idari zaruret ve geçicilik ilkesiyle sınırlı olmasına dikkat edilmelidir.