Nietzsche evrim teorisinden etkilenmiştir fakat farklı bakış açısıyla bu evrim teorisine yaklaşmıştır.

Örneğin vicdan kavramına değinelim.Vicdanın kökenini şöyle açıklar:
İlkel insan, özgür, saldırgan, içgüdülerini dışa vuran bir varlıktır. Toplum kurulunca, bu içgüdüler yasaklanır (öldürmek, saldırmak, çalmak vb.).. Bu enerjiler dışa vurulamaz hale gelir.İnsanın saldırganlık gücü içe döner — insan kendi kendini cezalandırmaya başlar.Buraya kadar evrimle çelişen pek bir şey yok fakat asıl nokta şundan sonra başlıyor:Nietzsche, Darwin’in evrim teorisini biliyor, ondan etkileniyor(.Gerçi en çok Herbert Spencer ve Haeckel gibi düşünürlerden öğrendi.)ama aynı zamanda onunla hesaplaşıyor.
Yani:Nietzsche, evrimi kabul eder — ama Darwinci biçimini reddeder.Darwin’e göre yaşamın temel ilkesi doğal seçilim (natural selection)’dir.
Doğada sınırlı kaynaklar vardır.
Canlılar arasında sürekli bir yaşam mücadelesi (struggle for life) bulunur.
En uyum sağlayan türler hayatta kalır, diğerleri elenir.
Nietzsche ise;Ona göre yaşamın amacı sadece hayatta kalmak değil,
kendini aşmak, güçlenmek, yaratmaktır.“Yaşam, yalnızca kendini korumaz; büyümek, güçlenmek, üstün gelmek ister.”
Bana göre Nietzsche evrim teorisini aşamamıştır.
1.) Antroposentrik yaklaşım ön plandadır. (İnsanmerkezcilik): İnsanı merkeze alan; insanlığı evrenin merkezine yerleştiren, insan varlıklarının ilgi ve çıkarlarına özel bir önem atfeden görüş ya da yaklaşım mevcut.
2.)İnsan kavramı modern bir kavramdır.Çok fonksiyonlu bir karınca daha az fonksiyonlu bir karıncdan daha fazla " donanıma" sahip diye kendisine bir isim bulup bir üst kategoriye koymaz.İnsanın yaptığı budur.
3.)Jung’ un deyimiyle kolektif bilinç dışı vardır.Yani insanın davranışlarından çoğu önceden edinilmiş davranışsal kalıplar vardır.Elbet aşılması gereken değerler vardır fakat milyonlarca yıllık genimize işleyen hikayeyi ,insan beyninin sonradan gelişimini göz önünde bulundurusak bu hafife alınacak bir şey değildir.Zaten daha ônceden beynin olasılık,zaman ve eylem ile bağlantılı olduğunu söylemiştim .Örneğin el göz koordinasyonu,et tabanlı diyete geçiş,cinsel seçilim,iki ayak üzerinde durmak gibi.
4.) Nietzsche " üst insandan bahseder".Oysa evrimde bir akış vardır.Bir canlının neye doğru evrileceği zaman,olasılıklar,eylemler,doğa etkindir.
Dediğim gibi Nietzsche, Herbert Spencer üzerinden daha çok okumalar yaptığı için bu şekilde değerlendirmiş olablir.