Tarihin En Eski Dostuna İhanetin Anatomisi

Bakır Çağı’nda bir kurt yavrusunun ateş çemberine yaklaşmasıyla başladı her şey. 15.000 yıl önce insan, taş baltalı ellerini uzattığında, köpek tarihin ilk evcilleştirilmiş canlısı oldu. Neolitik mezarlarda insan kemiklerinin yanında gömülü köpek iskeletleri, bu antik sözleşmenin kanıtı gibiydi : "Sen beni koru, ben sana toprağa kadar eşlik edeyim." Peki bu söz, hangi uygarlık kırılmasında , sözüm ona uygar bir devlet olduğumuz dillerindeyken nasıl oldu da ’’ Seninle işim bitti gel seni öldüreyim söylemine dönüştü? ’’

Tarihin Sessiz Tanıkları

Çatalhöyük duvar resimlerinde ava çıkan insanın yanı başındaki tazılar
Antik Mısır’da Anubis’in totemi, firavunların mumyalanmış Ibizan tazıları
Roma lejyonlarında zincir zırhlı molossusların savaş naraları
Orta Çağ’da veba cesetlerini çeken arabaları çeken köpeklerin kayıtları
Her dönemde insanın yükünü taşıdılar. Peki insan, bu yükün son kertesinde neden cellat oldu?

Türkiye Özelinde Bir Trajedi: Kanunla Gelen Katliam

2024’te yürürlüğe giren "Sokak Hayvanlarının Toplatılması ve İmhası" yasası, binlerce köpeği toplama kamplarına sürükledi. Belediye ekipleri, gece operasyonlarıyla mahallelerdeki sokak köpeklerini zorla kafeslere tıkarken, yerel halkın itirazları "kanun" silahıyla susturuldu. Toplanan köpeklerin akıbeti resmi belgelerde "rehabilite edildi" olarak geçse de gerçek, barınakların arkasındaki kireç çukurlarında saklı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin 2023 raporuna göre 18.642 köpek "kayıt dışı" olarak kaydedildi. Neden ve ne oldu bizim insanlığımıza ?

Bilimin Sorguladığı İnsanlık

Cambridge Üniversitesi’nin 2022 nöroloji araştırması kanıtladı: Köpek beyni, sahibinin sesini duyduğunda oksitosin (sevgi hormonu) salgılıyor. Aynı insan beyni gibi. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi’nin otopsi raporları ise toplatılan köpeklerdeki bulguları belgeliyor:

%73’ünde aşırı stres kaynaklı iç kanama
%61’inde kafes travması izleri
Kimlik mikroçipli 1.200 ev köpeğinin "sokak hayvanı" diye kaydedilmesi

Bu canlılar bizi hormonlarıyla seviyor, biz onları kanunlarla öldürüyoruz.

Felsefenin Sarsıcı Sorusu: Sadakat Nedir?

Antik Yunan’da Diogenes, "İnsan mı daha sadık köpek mi?" diye sorduğunda, Atina sokaklarında fenerle insan aramıştı. Günümüzde bu sorunun yanıtı, çöp konteynerlerine atılmış köpek tasmalarında saklı: "Max – 01.01.2023 Doğumlu. Sahibinin telefonu: 0532..." Max’ın suçu neydi? Büyüdükçe "oyuncak" olmaktan çıkması mı?

İhanetin Ekonomisi

Pet endüstrisi yılda 150 milyar dolar kazanırken, sokak köpeği "imha" ihaleleriyle zenginleşen şirketler var. Bir köpeğe son yolculuğunda harcanan para:

Toplama aracı yakıtı: 17 TL/km
Kafes maliyeti: 230 TL/gün
Kimyasal imha: 89 TL
Oysa aynı köpeği kısırlaştırmak: 450 TL (ömür boyu)

Nereye Kadar?

İstanbul’un son sokak köpeklerinden "Boncuk", gecekondu çocuklarının sütçüsüydü. 14 Haziran gecesi belediye ekipleri onu 3 yavrusuyla götürdü. Mahalleli, Çevre Bakanlığı’na dilekçe yağdırdı. Yanıt: "Yasal prosedür uygulanmıştır." Boncuk’un tasmasındaki not: "Beni sevenler, 7. Sokak No:4"

TARİH BİR GÜN HÜKMÜNÜ VERECEK

Mezopotamya tabletlerindeki ilk köpek ismi "Argos"tu. Homeros, Odysseia’da Argos’un, 20 yıl sonra dönen efendisini kokusundan tanıyıp öldüğünü yazdı. Bugün Argos’un torunları, kendi topraklarında zehirli iğnelerle ölüyor. Bu, sadece hayvan katliamı değil; insanın kendi evrimine, medeniyet iddiasına, bin yıllık ahlak inşasına ihanetidir. Unutma: Tarih, cellatları değil, Argos’ları hatırlar.

Türklerin öz kültüründe doğa ve hayvanın yeri baş tacıydı şimdi ne oldu da doğa ve hayvan düşmanı olduk ?
İnsan olduğumuzu ve dünyanın sadece bize ait olmadığını hatırlamamız dileğimle...


Yazının Kaynakçası

T.C. Tarım Bakanlığı 2023 Sokak Hayvanları Raporu
Cambridge Üniversitesi, Canine Neurobiology, 2022
Ankara Üniversitesi Veterinerlik Patoloji Verileri
İBB Sokak Hayvanları Kayıt Envanteri
Hayvan Hakları Federasyonu (HAYTAP) İhbar Veri tabanı


Çağdaş DURMAZ