İlâhî Temizlik Sistemi: Kuddüs İsminin Tecellisi

Yazar: Murat Kerem



İnsan Temizliğe Muhtaçtır

Sabah uyandığınızda yüzünüzü yıkamadan güne başlayabilir misiniz? Dişlerinizi fırçalamadan, ellerinizi yıkamadan, evinizi temizlemeden bir gün bile yaşayabilir misiniz? İnsan, var oluşundan beri temizliğe muhtaçtır. Çünkü temizlik yalnız bedenin değil, ruhun da gıdasıdır.

Bir düşünün:
• Bedenimizi sabun ve şampuanla,
• Eşyalarımızı deterjanla,
• Akvaryumlarımızı filtrelerle,
• Havuzlarımızı klor ve makinelerle temizleriz.

İki küçük balığın kirlettiği bir akvaryumu bile temizlemek için uğraşırız. Peki milyarlarca insanın, milyonlarca hayvanın yaşadığı bu koca dünya nasıl oluyor da temiz kalıyor? Okyanuslar berraklığını nasıl koruyor, hava hâlâ nasıl solunabilir kalıyor, toprak neden hâlâ bereket fışkırtıyor?

İşte burada Allah’ın “Kuddüs” ismi tecelli ediyor: Her şeyi arındıran, temizleyen, tertemiz yapan Rabbimizin kudreti [1].


Toprağın Sessiz Laboratuvarı

Yeryüzünde yürürken çoğu zaman farkına varmayız ama toprağın altında muazzam bir laboratuvar çalışır. Yağmurla inen kirli maddeler, toprak katmanlarından süzülür; milyonlarca bakteri ve mikroorganizma organik atıkları parçalar ve onları yeni bir nimete dönüştürür [2]. Çöp gibi görünen şey, humusa yani verim kaynağına çevrilir.

Kur’an bu mucizeye işaret eder:

“Gökten su indiririz; onunla her türlü bitkiyi çıkarırız.” [3]

Yağmurun düşmesi sadece bir tabiat olayı değil, yeryüzünün büyük temizlenme ritüelidir.

Nasıl ki su bedenin kirini giderirse, tevbe ve zikir de kalbin kirlerini temizler. “Allah, çokça tevbe edenleri ve temizlenenleri sever” ayeti [4] bu hakikati ruhumuza fısıldar.



Suyun Bitmeyen Arınma Döngüsü

Bir bardak suya bakın. Belki dün yağmur damlasıydı, belki yüzlerce yıl önce bir dağın yamacındaki bir pınardı. Suyun yolculuğu aslında bir arınma döngüsüdür:
• Denizler, dalgalarla ve akıntılarla kendini yeniler.
• Fitoplanktonlar zararlı bileşikleri emer, ekosistemin süzgeci gibi çalışır [5].
• Daha da çarpıcı olan: Fitoplanktonlar, dünya oksijeninin yaklaşık %50’sini üretir [6]. Yani her iki nefesimizden biri denizlerin içindeki görünmez canlıların eseridir.
• Buharlaşma, yoğuşma ve yağış döngüsü suyu defalarca damıtarak temizler [7].

Kur’an, “Gökten tertemiz su indirdik” [8] buyurarak bu mucizeye dikkat çeker. Bedir gecesinde yağan yağmurun bir hikmeti de müminleri temizlemekti [9].

Resûlullah (s.a.s.), “Temizlik imanın yarısıdır” [10] buyurmuştur. Nitekim fıkıh kitaplarında geçen “Su temizleyicidir; kolay kolay bir şey onu necis kılmaz” [11] kaidesi de suyun fıtrî arındırıcılığını ortaya koyar.



Havayı Yıkayan Görünmez Eller

Yağmurdan sonra duyduğumuz o toprak kokusu, havanın temizlenip tazelendiğinin işaretidir:
• Rüzgâr, havayı sürekli devir daim ettirir.
• Yağmur, havadaki tozları ve zararlı parçacıkları yere indirir.
• Ağaçlar, karbondioksiti alıp oksijen üretir; hayatın nefes kaynağı böylece devam eder [12].

Bilim insanları, ormanların ve atmosferin doğal süreçlerinin her yıl milyarlarca ton karbonu tuttuğunu ve küresel havayı dengelediğini söyler [13]. Bu da gökyüzünün dev bir “temizleme cihazı” gibi çalıştığını gösterir.

Kur’an’da rüzgârların bulutları sürükleyip yağmuru indirerek ölü toprağı diriltmesi zikredilir [14]. Bu sadece suyun değil, havanın da sürekli temizlenip yenilenmesidir.

Resûlullah’ın, “Yoldan eziyet vereni gidermek sadakadır” [15] hadisi, çevreyi temiz tutmanın bile sadaka olduğunu öğretir. Bir çöpü kaldırmak sadaka ise, Rabbimizin her an yeryüzünü temizlemesi ne büyük rahmettir.



Kuddüs İsminin Kozmostaki Yansıması

Kur’an’da “O, Melik, Kuddüs, Selâm olan Allah’tır” [1] buyrulur.
• Toprak, çöpü nimete çevirir.
• Su, kirleneni arındırır.
• Hava, kendini yeniler.

Said Nursî şöyle der:

“Kuddüs ismi, kâinat kitabının sayfalarını her an süpürüp temizleyen bir kudsî memuriyet gibidir. Rüzgârlar, yağmurlar, mikroorganizmalar bu ordunun askerleridir.” [16]

İmam Gazzâlî, dış temizliği ibadete hazırlık, iç temizliği ise kulluğun özü olarak görür [17]. İbn Kayyim de şöyle der:

“Su ve sabun bedeni temizler; tevbe ve zikir de kalbi parlatır.” [18]



Şükür, Tefekkür ve Sorumluluk

İnsan, küçük bir havuzu temizlemek için bile onlarca kimyasal kullanır. Allah ise toprağa, suya ve havaya öyle bir düzen koymuştur ki, koca dünya arınır.

Bu bize üç görev yükler:
1. Şükür – Temizleyen Rabbimize hamd etmek.
2. Tefekkür – Yağmur damlasında, rüzgârda, deniz dalgasında Kuddüs ismini okumak.
3. Sorumluluk – Doğayı kirletmemek, israf ve fesattan uzak durmak.

Resûlullah (s.a.s.), “Allah temizdir, temizliği sever” [19] buyurur. Ve Nur Sûresi’nde ifade edildiği gibi:

“Allah, göklerin ve yerin nurudur.” [20]

Bir çocuk yağmurdan sonra su birikintilerine sevinçle basarken, bir anne “hava bugün çok temiz” derken aslında hepimiz farkında olmadan Kuddüs isminin tecellisine şahit oluyoruz.

Rabbimizin kurduğu bu ilâhî temizlik sistemi, yalnız dünyayı değil; kalplerimizi de arındırıyor. Ve bu temizlik bize şunu fısıldıyor: Bedenimizi suyla, kalbimizi zikirle, yeryüzünü ise sorumlulukla temiz tutalım.



Kaynakça
1. Kur’ân-ı Kerîm, Haşr Sûresi, 59/23.
2. Madigan, M. et al., Brock Biology of Microorganisms, Pearson, 2018.
3. Kur’ân-ı Kerîm, Secde Sûresi, 32/27.
4. Kur’ân-ı Kerîm, Bakara Sûresi, 2/222.
5. Falkowski, P., “The role of phytoplankton photosynthesis in global biogeochemical cycles,” Photosynthesis Research, 1994.
6. NASA, Earth Science Division, Phytoplankton and Oxygen Production.
7. NASA Earth Observatory, The Water Cycle.
8. Kur’ân-ı Kerîm, Furkân Sûresi, 25/48.
9. Kur’ân-ı Kerîm, Enfâl Sûresi, 8/11.
10. Müslim, Sahîh, Tahâre, 1.
11. Tirmizî, Sünen, Tahâre, 1; Ebû Dâvûd, Sünen, Tahâre, 33.
12. Seinfeld, J., Pandis, S., Atmospheric Chemistry and Physics, Wiley, 2016.
13. IPCC, Climate Change 2021: The Physical Science Basis.
14. Kur’ân-ı Kerîm, A‘râf Sûresi, 7/57.
15. Buhârî, Sahîh, Îmân, 27; Müslim, Sahîh, Îmân, 58.
16. Said Nursî, Sözler, 33. Söz.
17. İmam Gazzâlî, İhyâ’ Ulûmi’d-Dîn, Kitâbü’t-Tahâre.
18. İbn Kayyim el-Cevziyye, Medâricü’s-Sâlikîn.
19. Tirmizî, Sünen, Edeb, 41.
20. Kur’ân-ı Kerîm, Nur Sûresi, 24/35.