ANİ MEDENİYETİ.
Ani medeniyetinden günümüze oldukça az miktarda eser kalmıştır. Bunlar da yok olmaya yüz tutmuş yıkık binaları andırmaktadır. Ancak bunların geçmişinde önemli miraslar yer almaktadır. Antik çağlardan beri var olan bölge zamanla Perslerin ve Romalıların kontrolünde olmuştur. Her medeniyetin farklı bir zenginlik kattığı Ani harabeleri bu iki büyük medeniyetin bölgeden çekilmesinden sonra bölgede yaşayan Ermeniler için önemli bir merkez olmuştur. Bu çerçevede özellikle Karadeniz ile Hazar denizi arasındaki kalan bölgede ticaret yolları üzerinde olması Ani bölgesini her zaman ilgi çekici kılmıştır. Buna bağlı olarak da tarihi süreç içerisinde birçok istilaya, savaşa ve yıkıma uğramıştır.
Bölgede günümüze kadar ulaşan kiliseler ve diğer yapılar Ermeni Krallığı döneminde inşa edilmiştir. Ticaret yolları üzerinde olması bölgenin zenginliğine zenginlik katarken bunu fırsat bilen krallar Ani bölgesini kiliseler, şapeller ve diğer yapılarla imar etmiştir. Bugün birçok kişi bu yapıları görmek için yurt içinden ve yurt dışından Ani bölgesine seyahat düzenlemektedir.