Her toplumun kendine özgü kültürel sosyal ruhsal değer yargıları var. Topluma yararlı olan değer yargılarına iyilik topluma zarar veren değer yargılarına kötülük olarak adlandırılır. Bireyleri de toplum bu değer yargıları üzerinden yetişmesine katkı sağlar. İnsanlık doğada ki canlı ve cansız varlıklardan örnek alarak hayat tarzlarını oluştururlar. Nasıl tohum fide dikerek yetişen bitkiler kendi kendini yenileyerek tazelenip ayakta kalırsa insanlar ve toplumlarda iyilik ve kötülükleri öğrendiği şekilde yineleyerek devam ettirir. Milletler ve devletler de böyle değil mi?
Doğada iyiliğe güzelliğe duygu ve düşünceye güzellik verecek Anadolu da yetişen Isparta gülünü düşünebiliriz. Kokusu güzelliği görünüsü ile ruh güzelliği iyiliği verir. her ne kadar dikeni olsada onun hazını alan dikenine katlanır. İnsanlığa ve toplumlara iyiliğe örnek olacak şekilde Güney Afrika Cumhuriyetini ve Mandelayı gösterebiliriz. Demokrasi ve hukuk alanın çok çileler çekerek Güney Afrikaya Demokrasi ve adaleti getiren Mandela göçüp gitti. Ama Ülkesine adalet insan hakları kavramını ruh sosyal ve kültürel olarak yerleştirdi. Nitekim İsrailin GAZZE de soy kırım yapmasını Birleşmiş Milletler Adalet Divanına kimseden korkmadan çekinmeden şikayet ederek ceza almasını sağladı. Kendi tohumlarını fidesini yetiştirerek iyilik örneğini dünyaya sunmuş oldu
Kötülük olarakta İsrail Başbakanı Netenyahu ve Rusya Devlet başkanı Putini gösterebiliriz. Yahudilik dinin eskimiş öğretilerini ve siyonizm diyasparasının güç ve kuvvetini arkasına alarak Gazzede Filistinde soy kırım yaptı. Yapmayada devam ediyor. Nasıl ki ayrık otunun, para çiçeğinin kendi kendini yenileyip üreyerek çoğalması gibi Netenyahu da Orta Doğuda kötülük tohumlarını atarak kan gölüne dönüştürüyor. Sor kırım yapıyor. Rusya devlet başkanı Putin de dağılan SSCB devletinin hayalini kurarak Ukraynada Kırımı Donbası işgal etti. Karşınıda durulmasa diğer Baltık Cumhuriyetlerini de işgal edecek. Yine ayrık otu, para çiçeği gibi kendi kendine yenileyip üreyerek , evrilip çevrilerek kötülük kan dökücülüğünü ölüm ve zulümlerini ortaya koyuyor.
Eski emperyalist ABD, Avrupa Topluluğu, Çin, İngiltere gibi devletler sömürgecilik düşüncelerinin hayallerini kurarak adını şeklini teknolojisini değiştirerek sömürü ağını devam ettirmek istiyorlar. Yani ayrık otu, para çiçeği gibi her yerde biterek kendi kendilerini yenileyip üremek istiyorlar.Hak hukuk adalet, insan hakları onlar için hiç önemli değil. Önemli olan dünyanın hammadde kaynaklarını yetişmiş beyin gücünü bilim teknolojisini nasıl ele geçiririm düşüncesidir.
Milletler ve devletler doğadaki iyilik saçan bitkilerden örnek alarak insanlığa iyilik saçsalar mutlu yaşasalar olmaz mı? Ama Kök salıp kendi kendine üreyerek faydalı bitkilere zarar veren ayrık otu gibi insanlığa zarar veren milletler ve devletlerde boş durmuyor. Acı göz yşı zulümlerini insanlığa yaşatıyorlar.