ERZURUM’DA İZ BIRAKANLAR (Sabahattin Bulut)

Kendisini tanımakla onur duyduğum Saygı değer ağabeyim Serdar Bulut Bey efendiye saygı ve
Hürmetle teşekkür etmeyi bir borç biliyorum. Kıymetli babaları Sabahattin Bulut amcayı yakından tanımama, eserlerine ulaşmama vesile olmuştu. Erzurum hakkında ne kadarda az ve yanlış bilgiye sahip olduğumu anladım. Türk edebiyatı ve Türk tarihi içerisinde Erzurum’un önemli bir kültür havzası olduğu herkes tarafından bilinmektedir. Burada ben siz Edebiyat defteri okurlarına Erzurum’da iz bırakanlardan birini tanıtmaya çalışacağım. Tabi böylesi büyük kültür sanat edebiyat insanı nasıl anlatılır bilmiyorum. Ben cahil cesaretiyle denemeye çalıştım. Sürçü lisan ettiysem af ola…

SEBAHATTİN BULUT KİMDİR?
Sabahattin Bulut, 1926 yılında Erzurum’da doğdu. 31 yıllık devlet memurluğunun ardından, 1982 yılında emekli oldu. 1951 yılından sonra çeşitli spor kulüplerinde sanatsal faaliyetlerde bulundu. Palandöken spor Kulübü Tiyatro Kolu’nda kendi yazdığı: "Yanlış hesap Bağdat’tan döner", "Meşhedi Kamber", Ali’nin Berber Dükkânı", "Kiralık odalar", "Çingene kızı" isimli müzikalleri sahneye koydu ve bazılarında rol aldı.
1957 yılında Halk Oyunları ve Türküleri Derneği Yönetim Kurulu’na seçildi. 1974 yılından beri de aynı dernekte başkanlık görevini yürüten Bulut, derneğin yayınladığı 6 sayfalık Yakutiye Mecmuasının genel yönetmenliğini de yaptı. Bu dergide ilk folklor araştırmalarını yayınladı. Dernek bünyesinde oluşturduğu tiyatro kolunda kendi yazdığı "Şenlik", "Tarihten sayfalar", "Konuşan ölüler", "Mohac’tan Aziziye’ye", "Beklenen madalya", "Gören gözler" isimli oyunların yanında, "Reisi Sana Veriyorum", "Hürrem Sultan", "4. Murat ve "Köroğlu" oyunlarını sahneledi.
"Aziziye’de düğün var", "Milli Mücadele Başlıyor" ve "Beyaz Kartallar" isimli radyofonik oyunları devlet tiyatrosu sanatçılarınca seslendirilen Bulut’un bu oyunları TRT Erzurum Radyosu’nda yayınlandı.
50. yıl kutlama ve 1973 Erzurum yıllığını hazırlama komitesinde görev alan Bulut ayrıca, Aziziye Anıtı Yaptırma Derneği’nde de görev aldı. Bulut, ’Anıtlaşan Aziziye’ isimli bir de kitap yazdı. 1984 yılında "Kuşaktan Kuşağa Erzurum Folkloru" isimli kitabı yazan Bulut, Milli Eğitim Bakanlığı’nca dernekler arasında düzenlenen araştırma yarışmasında bu kitapla birincilik ödülünü aldı. Metinlerini yazdığı "Oduncu" isimli orta oyunu, "Şekerbaşı", "Kına gecesi" isimli senaryoları İzmir Televizyonu’nca çekilerek yayınlanan Bulut, ayrıca "İz Bırakanlar", "Kuşaktan Kuşağı Erzurum Folkloru", "Damla Damla Erzurum", "Erzurum Çarşı pazar", "Erzurum Türküleri" kitaplarını yazdı. 03.03.2006 yılında vefat etmiştir. Kendisine Allah’tan rahmet dilerim. Burada sizlere rahmetli Sabahattin Bulut amcanın bir yazısını sizlere sunmak istiyorum.

ERZURUM ÇARŞI PAZAR

Cumhuriyet döneminde hele 1950 sonrası neyimiz varsa satılığa, pazara çıkardık. En güzel ve tipik Erzurum evlerinin üzerine "Satılık" yazıları yapıştırdık.
Evlerimizin araç-gereçlerinden tutun da, pirinç şamdanlarından bakır mangallarına kadar hepsini Bit Pazarı’nda pazarladık. Oymalı nakışlık ahşap çocuk beşiklerimizi ya semaverlerde yaktık veyahut sokaktaki bir nayloncudan bir leğenle değiştiriverdik.
Geniş yollarımızı zengin hatırlı kişilere, kaldırımlarımızı "Zemin İcarlı" bir maske ile siyasi partilere tahsis ettik.
Biz şimdi, satılanların, yıkılanların fotoğrafları ile Çarşı Pazar kurduk. Bakın arayın, neyi özlediyseniz, Dertlere derman yazar"
diye türküler söyledik. Ama şimdi kalemi de yitirdik, dermanı da...Baksanıza, iki Erzurumlu zibidi, dilimizi ananelerimizi, âdetlerimizi pazarlayarak mahalli radyolarda ve gecelerde sözüm ona "şehir komikleri" olarak boy gösteriyor, Erzurum’la alay ediyorlar.
Hani,
"Palandöken yüce dağ
Altı mor sümbüllü bağ
eleri anımsayabiliyorsanız bizim çarşımızda bulabileceğinizi ümit ediyoruz. Hepsi parasız, hepsi bedava, içiniz neyi sevdiyse onu satın alın ve gönül köşenize yerleştirin. Belki birgün onları da bulamayacaksınız.
Erzurum’da öyle bir çarşı pazar kuruldu ki Bit Pazarı’ndan aşağı... Herşey kelepir. Sadece bunları mı sattık? Daha neler pazarladık neler, üzerine tir-tir titrediğimiz, folklorik değ
Erzurum Bar’larınızı bile düğün salonlarında pazara çıkardık. Dadaş kisvesi altındaki soytarıların alınlarına para yapıştırarak ar ve hayayı da orada pazarladık.
"Erzurum Çarşı Pazar
İçinde bir kız gezer
Elinde divit kalem
Seni vermem ellere
Nice ki bu canım sağ"
diyerek türküler yakmıştık. Bunların hepsi kubbede "hoş seda" olarak kaldı. Buraya kadar yazdıklarımızı siz "latife" kabul edin.Onlara bırakmayın, bizim "gönül çarşımızda" biriktirdiğimiz "kültür varlıklarımıza" sahip çıkın.
Sabahattin Bulut
Kaynak : Erzurum’da iz bırakanlar Sabahattin Bulut
Erzurum Türküleri Sabahattin Bulut
Serdar Bulut Ağabeyim

Ahmed Ayhan SAĞIR