KARS’TA GEZİLECEK YERLER RUS MİMARİSİ
Kars sokakları adeta yabancı bir filmin setlerinden fırlamış gibi. 1877-1878’de, Osmanlı-Rus Savaşı sonrası şehre hakim olan Ruslar, 40 yıllık süreçte birbirinden güzel yapılar inşa etmişler. Aralarında filme limon sıkan reklamlar gibi çarpık kentleşmenin çirkin binalarına da maruz kalıyorsunuz, o ayrı. Kars’ın Ruslar için stratejik ve askeri önemi sebebiyle 40 sene de buraya hatrı sayılır bir yerleşim kurulmuş, önemli yatırımlar yapılmış. Burada bir Rus yerleşimi kurmak için bir Rus azınlığı olan Malakanlar buraya yerleştirilmiş. Kars ve gravyer kelimelerinin yan yana anılmasını Malakanlar’ın Kars’a hediye ettiği mandıracılık kültürüne borçluymuşuz.
Rusların estirdiği Baltık mimarisi rüzgarı, Selçuklu mirasları, Ermeniler’den kalan kiliseler ve Osmanlı yapıları bu şehirde harmanlanmış. Zamanında Ruslar tarafından opera, okul, askeriye gibi amaçlarla inşa edilen binalar ve Ermeniler ile Rumlar tarafından yaptırılan sivil mimari örnekleri, Cumhuriyet sonrası dönemde bir kısmında değişiklikler yapılmak suretiyle tekrar işlevselleştirilmişler.
Dış cephelerinde zengin duran görselliğe önem veren bir anlayışla plasterler, kornişler, bordülerle bezeli ince ve süslü bir taş işçiliği kullanılmasının yanı sıra, Baltık mimarisi yapılarında görülen duvarlarda yapı malzemesi olarak çoğunlukla andezit ve bazalt taşı kullanılmış olması, kalın duvarlı, dikdörtgen planda, genellikle tek veya 2 katlı inşa edilen yapılar olması, giriş hollerinin ve bu hole açılan odaların ve camekanlı bölümlerinin olması gibi özellikler Kars’taki Rus dönemi yapılarında da öne çıkan detaylar.
Daha çok Kars merkezdeki Yusufpaşa, Ortakapı ve Cumhuriyet mahallelerinde öbeklenen bu tarihi binaları gezmek için yarım gün ayırmanız yeterli olacaktır.
Kars’ta başka ne yapılır diyenleri Benzersiz 10 Kars Deneyimi yazımıza alalım.