DÜNYA GLOBALLEŞTİKÇE…

Birkaç gün önce mecburiyetten Ankara Etlik Şehir Hastahane’sine gitmiştik. MR (em-ar) çektirmemiz gerekiyordu.
İftardan sonraydı.
Oldukça kalabalık... Güya randevuluyuz.
Bekle babam bekle…
Bir türlü sıra gelmeyince zaman da geçmeyi bilmiyor. Koridorlarda bir aşağı, bir yukarı; bir sağa, bir sola… Volta atmakla koridorları ne uzatabildim, ne de kısaltabildim. Yorulan ben oldum, tıpkı benim gibi sıkıntıyla bekleyenler gibi.
Bir ara koridorun en sonuna kadar uzadım. Kapıda ve hemen yan duvarında “TSP GLOBAL Teknik Hizmetler Ofisi” yazan levhaları gördüm. Bu kelimeler beni yıllar öncesine götürdü.
…
Geçmiş zamanların birinde, çok değer verdiğim şube müdürü arkadaşım bana gelerek bir ricada bulundular.
“Yapılacak şu toplantıda, kaymakam bey konuşma yapacaklarmış. Benden ricada bulundular. Yapacakları konuşmanın birkaç yerinde “GLOBAL” kelimesinin mutlak geçmesini istiyorlar.”
“Allah Allah… Neden acaba?”
“Moda hocam, moda!..”
Yeni kelimelerden.
Henüz yeni yeni kullanılan bir kelime. Hani zamana ayak uyduruyoruz ya!..
Yeniliklerden(!) haberdarız ya!..
Okuyup yazıyor, aktüel (güncel) konularla ilgileniyoruz ya!..
Anlamına baktım, ’olur’ dedim ve çok uzun olamayan bir konuşma hazırladım.
…
Bir zaman da “total” demek moda olmuş tu ya.
Ondan kısa bir süre önceydi, bu hikâyecik (anekdot)…
“Global (Fransızca): Küresel
Uluslararası, milletlerarası, enternasyonal, küresel…
.
“Total ( Fransızca): Tam da “toplam” demek.
Kelimeye bakıyorum, sesler neredeyse aynı. “Toplam” kelimesinde “m, p” fazlalığı olsa da neredeyse aynı havada söylenen iki kelime.
“Toplam” malumunuz olduğu üzere Türkçe.
Şimdi insan ister istemez diyor ki, ’hay sizin ENETELEKTÜELLİĞİNİZE!..’
…
İşte kelimeler ve kavramlar entelektüellik adına dilimize monte edilerek güzelim Türkçemizi biraz daha dejenere etmeye çalışıyoruz.
Bak, ben de kullandım. Dejenere demesem de “yozlaşma, aslından uzaklaşma, bozma” desem.
Bazen eşek arısı gerekiyor sanırım.
.
Ne cümle değil mi?
“Entelektüel” Münevver, aydın, bilirkişi, kapsamlı ve geniş düşünebilen kişi vb.
“Monte” Ekleme, kurma, bütünleştirme…
“Dejenere” Yozlaşma, bozulma, aslından uzaklaşma…
Bir de yukarıdan aşağıya bakıyorum kullandığım kelimelere. “Türkçeleşmiş olanlar da dâhil sıralayalım bakalım.
“mecburiyet, hastahane, MR (em-ar), güya, randevu, koridor, volta, ofis, levha v.b.”
Dilimize tamamen yerleşenleri görmesem de olur.
…
Dil ve kavramlar…
Her bir kelimeye yeni bir anlam yüklemek suretiyle yeni bir algı oluşturmuş oluyoruz.
Demek ki mesele “ALGI”da düğümleniyor.
Önce kelime, terim ve kavramları farklı anlamlara gelecek şekilde kullanarak yavaş yavaş düşünülen algıyı oluşturmada vasıta kılmak…

Günümüzde insanlık âlemi millet olma anlayışından, kendi dinî bütünlüğünü koruma ve yayma anlayışından, başka milletlere ve toplumlara siyasi ve ekonomik olarak hükmetme anlayışından sıyrılmadığı müddetçe, zaten görünürde hiç mümkün değil, dünya insanının, globalleşmesi (küreselleşmesi). Söz konusu bile olamaz.
Zaten hepimiz dünyanın bir parçasıyız ve varlığımızla tamamlayanıyız.
.
Tam de bu noktada “kimlik” dersek ne anlaşılır?
Nesne için, nesnenin özelliklerini belirleyen bilgiler.
İnsan için, kim ve ne olduğunu belirleyen özellikler.

Ancak bizi biz yapan, topluluğu millet yapan temel unsurlardan biri de kesinlikle dilidir.
Entelektüel olmak için dilimizi dejenere ederek globalleşebilmek, kimlik kaybından başka nedir?
Vay be!..
“Ne entelektüel… Her yenilikten, her gelişmeden haberdar biri(!).”
Eyvahlar olsun kimliğimize.
Eyvahlar olsun dilimize, ‘Türk-çe’mize…

Hikmet Çiftçi
26 Mart 2024